Use the key combination: "Ctl"+"f" to activate "Find"
Enter Luganda or English word in "Find" box. For Mobile Chrome: open the three dots upper right-hand corner and select "Find in page".


abandon okuleka, okusuula; a. a plan, okuyiwa amagezi.
abandoned (deserted) fulukwa; (wicked) bi nnyo, gwagwa.
abase okutoowaaza, okujeeza, okukopiwaza.
abash okukwasa ensonyi, okuswaza.
abate okuggwerera, okukkakkana, okufeeba, okwaluka, okussuuka, okuwoleera, okusendekera.
abbreviate okusalako, okukutulako.
abdicate okuleka obwami, okuva mubwami.
abdomen olubuto; lower a., endira.
abduct okunyaga, okutwala olw'empaka.
abet okbbeora, okuyamba.
abhor okukyayira ddala, okutamwa ennyo.
abide okubeera, okulindirira, okutwala, okusigala.
ability amagezi; have a. for, okuyinza.
abject be, okwebwalabwala.
abjure okwevuma, okuziiza.
able be, okuyinza, okusobola.
ablution okunaaba, okulongoosa.
abnormal a kitalo, kikulekule.
aboard go, okusaabala.
abode n., e nnyumba, enju.
abolish okuggyawo, okudibya, okumenya, okutta, okujjulula,
abominable eky'omuzizo, ekigwagwa.
abominate okukyawa ennyo, okutamwa ennyo.
abomination eky'omuzizo, ekivve.
aborigin omuzaaliranwo, enzaalwa nnakabala.
abort okusowola, okutaasa, okutolooga, okwekaaka; vide okweggyamuolubuto.
abound okwala, okusukkirira; a. with, okujjula, okufuggala, okufumbika, okufu??ama.
about prep, and adv., ku, nga.
about to be, okujja, okugenda, okutera.
above prep., wa gguluwa, kunguluku.
above adv., engulu.
abreast be, okwenkanankana.
abridge okusalako, okukutulako, okuyimpawaza.
abscess ekizimba, ekiwo, entunuka, amakajja.
abscond okudduka.
absent he is absent, taliiwo.
absentminded be, okulaajjala, okutakana.
absolutely geregere, gerengerere, kabiini.
absolution okusonyiyibwa, okuggibwa ko ebibi.
absolve okusonyiwa.
absorb okunywa.
absorbent use rel. form of for eg.
abstain okuleka, okwebalama, okw ewala, okwerekereza; (from food) okusiiba enjala.
abstract v., oku bba, okuggyamu.
abstruse zibu, kakanyavu.
absurd sirusiru.
absurdity obusirusiru, akayisanyo, okafeetote, akafukunya, ejjingirizi.
abundance obwaliri, obwaguuga, obtititimbe, omweror enfakaali, obungi.
abundant ngi, a lufulube; be a., okujeba.
abundantly mubungi.
abuse v., okbvuma, okugira ekyejo, okukola obubi, okwakira, okubambira, okuboggoleera.
abuse n., ekivume.
abusive vumi, a kuvumi; be a., okufuggalala.
abyss olukonko.
acacia omuseese, omweramannyo, omwoloola.
accede okukkiriza, okuganya; (to throne) okulya obwakabaka.
accelerate okwanguya, okwanguyiriza, okukubiriza, okwongera embiro.
accent enjogera.
accept okukkiriza, okutoola.
acceptable lungi, a kusanyusa.
access okusembera.
accession (of king) okulya bbwaka baka, okulya obwami.
accidental obutanwa; vide okusolottoka, okutanwa, okuwuba.
accommodate okusuza (help), okuyamba.
accommodating a kisa, lungi.
accompany okuwerfekefa, okusendekereza.
accomplish okutuukiriza, okukome kkereza, okumaliriza, okumalira ddala.
accomplished adj., a magezi.
accord of one's own accord, vide spontaneously,
according awo; vide tyo.
according to nga . . . bwe.
account for okubala omuwendo.
account of on, olwa.
accountant omubazi.
accumulate okuku??aanya, okutuuma, okutereka.
accusation omusango.
accuse okuwaabira, okuloopa, okulanga, okumemeka, okuwemuukiriza, (falsely) okuwaayiriza, okulyolyoma, okuseekeeta, okuliikiriza, (face to face) okukobojjana.
accuser omuwaabi, omuloopi, omuwaayirizi, omulyolyomi.
accustomed be, okunana, okutera.
accustomed to become, okumanyiira.
acerbity ebboggo, obukaali, ekkayu.
ache okuluma, okumeketa, okubwatuka.
ache n., obulumi, nnakanyama.
achieve okutuukiriza, okukome kkereza.
acid adj., use rel. form of kaawa, kambagga.
acknowledge okwatula, okukkiriza, (a gift) okwebaza.
acne embalabe.
acquaint okubuulira, okutegeeza, okunnyo nnyola.
acquaintance omukwano, omumanyi.
acquiesce okukkiriza, okuganya.
acquire okufuna (chieftainship), okulya bbwami.
acquit okuggyako omusango, okusonyiwa; be acquitted, okusinga omusango, okwejjeerera.
acrid use rel. form of, kaawa. kambagga
across vide okutinda.
across go, okusomoka, okuwunguka.
act v., okukola, okugira.
act n., ekikolwa, ekigambo.
active nyiikivu, a maanyi, a mirimu, angu.
activity obunyiikivu, amaanyi.
acumen amagezi, obukabakaba.
acute amagezi; (of pain) balagavu.
adapt okwenkanyankanya, okufuula.
add okwongera, okuzzaako, okugatta; okuyimba, okubala.
adder embalasaasa, essalambwa (puff adder).
addled anziza.
address v., okubuulira, okutegeeza, okwogera na.
adenitis ommambavu.
adieu weeraba; bid adieuto, okusiibula.
adjacent a kumpi; use rel. of okuliraana.
adjacent be, okuliraana, okwesigama.
adjoin okuliraana.
adjudge okusala omusango.
adjure okulayiza.
adjust okutawulula, okulongoosa.
administer okugaba, oktuwa, okulabirira.
admiral gabunga.
admiration ettendo.
admire okusiima, okutenda.
admit okuyingiza, okusembeza; (confess) okwatula, okukkiriza.
admittance be refused, okukiikira eggimbi.
admonish okulabula, okubutilirira.
adolescent suumufu.
adopt okufula omwana; (a custom) okupakula empisa.
adoption okufuuka omwana.
adoration okusinza, okusuuta.
adore okusinza, okusuuta.
adorn okuyonja, okuwoomesa, okugulika, okulyoka.
adornment obuyonjo, obuyonjo.
adrift be, okubula.
adroit kabakaba, jagujagu, kugu.
adroitness amagezi, obukabakaba.
adulation obupansi.
adult n., omuntuomukulu.
adulterer omwenzi.
adulterous a bwenzi.
adultery obwenzi.
adultery commit, okwenda.
advance v.i., okukulembera, okugenda mumaaso.
advance v.tr., okuseesa, okuserula; (money) okuwola.
advantage enkizo.
advantage over get, okukiza.
advent okujja.
adversary omulabo, omuwakanyi, omulwanyi.
adverse be, okugaana, okuwakana.
adversity ennaku, obunaku, obuyinike.
advice okuteesa, amagezi.
advise okuwa amagezi, okuteeseza, okusalira amagezi.
advocate omuwolereza.
adze v., okubajja.
adze n., embazzi, eggya.
afar wala.
affability ekisa, obulungi.
affable a kisa, lungi.
affair ekigambo, ensonga.
affect okwefuusa. a. riches, okwejolabya. a. friendship, okwesanyiriza, be affected, okwerogoya. speak affectedly, okudaadiira, okuteregga.
affection okwagala, okwagalana, obuganzi.
affectionate a kwagala, ganzi.
affinity (blood) a kika kimu.
affirm okukakasa, okwogera, okukaliriza, okulayira.
affix okuyungako, okuteekako, okusibako.
afflict okubonyaabonya, okuyigga nya, okuco ccacocca.
affliction ekibonoobono, obunaku, obuyinike.
affluence obugagga, nnasisi.
affluent gagga.
affright okutiisa, okukanga.
affront n., ekyego.
affront v., okuvuma, okugirira ekyejo.
afoot kubigere
afraid be, okutya.
afresh nate, omulundi ogw'okubiri ( . . . omulala).
after prep., ennyuma wa, oluvannyuma lwa.
after adv., ennyuma, oluvannyuma; also vide mala,
afterbirth ekisungwa, ekitanyi.
aftermath ebiddirira akabenje.
afternoon eggulo; in the a., olw'e ggulo.
afterwards luvannyuma.
again ate, nate; do a., okweyongera (with infin.), say again, ddamu.
against ku; also use okuwakana na.
age obukulu; (period) emirembe: (generation) omugigi.
aged kadde, a nvi.
agent omusigire, omuwanika.
aggravate okusunguwaza, okunyiiza, okusaakaanya.
agile angu, a mbiro.
agility obwangu, embiro.
agitate okweraliikiriza, okufuukuula, okutawiila, okuvujjula.
agitated be, okweraliikirira, okutye muka, okufuukuuka, okwediima, okuvuyana.
aglow be, okwaka.
ago long, edda, si lwa jjo; it is three days ago, wakayita ennakussatu.
agony ekibonyoobonyo, obulimi obunene, obubalagaze; be in last agonies, okutabunkana.
agree okukkiriza, okutabagana, okuganya, okukkaanya, okukwana, okulagaana, okwetaba.
agreeable a kisa, lungi.
agreement endagaano, okutabagana, okulagaana; make an agreement, okukola endagaano.
agriculture obulimi.
ague omusujja.
ahead mumaaso.
aid v., okubeera, okuyamba.
ail okulwalalwala.
ailment endwadde, obulwadde.
aim v., okuteeba, okutoma.
aimless sit, okulondobala.
air n., empewo, omukka; in the air, mu bbanga.
air v., okwanika; (display) okwolesa.
airs put on, okwekambazza, okw ejalabya, okwemanta, okukaga, okusongoka.
ajar vide mwogo.
alarm n., enduulu; sound the a., okukuba enduulu, okutakira.
alarm v., okutiisa, okukanga; be alarmed, okutya, okwesansabaga.
alas! woowe! aa! baabawe! zinsanze!
Albert Lake Muttanzige.
albino nnamagoye.
ale omwenge.
alert angu.
alien omunnaggwanga.
alienate okwawukanya.
alight be, okwaka, okukoleera.
alight to, okukka wansi.
alike be, okufaanana.
alive lamu.
all onna;
all day do, okuzibya obudde;
all night do, okukeesa obudde.
allay okukkakkanya.
allegation omusango, ensonga.
allegiance okugonda.
allegory olugero.
alleviate okukkakkanya.
allotment ekibanja.
allow okukkiriza, okuganya, okuleka.
allude to okwogerako, okujulirako.
allure okukwenyakwenya, okusendasenda.
ally omukwano, omubeezi, omuyambi.
Almighty Ayinza byonna.
almost he almost died, yali kumpi n'okufa, yabulako katono okufa, katono afe.
alms ebiweebwayo, ebirabo.
aloe ekigagi.
aloft waggulu.
alone adj., kka, kw, omu,
alone adv., bulangasa, kikukku; go a., okugenda omu, okw'esowola, okw'ebwala, okwetongola, okwewunika; be left alone, okwekongola.
along with wamuna.
aloud speak a., okw'ogerera waggulu.
alphabet walifu.
already he has already gone, amaze okugenda.
also era, ate, nate.
altar ekyoto, ekyoterezo.
alter okukyusa, okujjulula.
altercation oluyombo, okukaayana.
although nnewaakubadde . . . nga.
altitude ebugulumivu, obuwanvu.
altogether awamuddala.
always bulijjo, edda n'edda lyonna, ennakuzonna, buli kaseera.
amalgamate okutabula, okugatta awamu.
amanuensis omuwandiisi.
amass okuku??aanya, okukuma.
amaze okuwuniikirira, okusamaalirira, okwewuunyisa; be amazed, okuwuniikirira, okusamaalirira, okwewuunya, okukungiriza.
amazement okwewuunya, okuwuniikirira.
ambassador omubaka, omutume.
ambatch eddindi.
ambidextrous wankonokono.
ambuscade omutego, okutega, enkebe.
ambush okwekwekerera.
amend okulongoosa; a. one's ways, okwesanyiriza.
amend v.i., okussuuka (in illness).
amends make, okuliwa, okutanga.
amiable lungi, a kisa, teefu.
amid wakati mu. . .
among wakati mu. . ku. . .
amount n., omuwendo.
amount to okuwera, okutuuka ku.
ample nene, ngi.
amputate okutemako, okusalako.
amulet ensiriba, ejjembe, akawambo, olusinga.
amuse okusesa, okusanyusa, okuzannya.
amusement omuzannyo, okuzannya.
anaemia omusana, nnakasiki (infantile), obusonko.
anathema ekikolimo.
anathematize okukolimira.
ancestor jjajja.
anchor ensika, essika.
anchor v., okusuula ensika, essika.
anchorage omwalo.
ancient kadde, kulunnyo, a dda.
and na, era;
and not sso si.
anecdote olugero.
anew nate, omulundi ogw'okubiri.
angel malayika.
anger obusungu, ekiruyi; vide e bbogo.
angle n. ensonda; v.i., okuloba.
angler omulobi.
angrily speak, okuboggola, okukabuka.
angry be, okusunguwala, okukwati bwa obusungu, okwekolobola, okwejuumuula, okutabanguka, okutuggubala; make angry, okusanguwaza, okukabiriza.
angry wa busungu.
anguish ennaku, obunaku, obuyinike, obulumi, okubonaabona; be in a., okunyolwa.
animal ensolo, ekisolo.
animosity obulabe.
ankle akakongovvule.
anklet eggemo, omusagga, ekikomo, empogo.
ankylostomiasis omusana.
annex okutwala, okukwata, okunyaga, okulya.
annihilate okuzikiriza.
annihilation okuzikirizibwa.
announce okulanga, okutegeeza, okubuulira; (visitor) okwanjula;
a. death okubika.
annoy okuteganya, okunyiiza.
annoyance okunyiiga.
annoyed be, okunyiiga.
annual buli mwaka.
annul okudibya, okuggyawo, okujjulula, okuteekulula.
anoint okufukako amafuta, okusiiga amafuta, okusaaba amafuta; a. face of the dead, okuziraga.
another lala, a kubiri, a beene.
answer okuddamu, okwanukula; (when called) okuyitaba.
answer n., okuddamu, okuwoza.
ant ensanafu, enkolooto, nnabe, wakka, ensolosozi, entalumbwa, akasagisagi, empawu, ekimomo, ekinyomo, ekirembwe, olukennembi, omunyama, munyeera; white ant, vide termite,
antagonism obulabe, obulwanyi.
antagonist omulabe, omuwakanyi.
antbear nnamulimi.
anteater scaly, olugave.
antelope ensolo; also vide ensunu, entalaganya, enjobi, etc.
anthem oluyimba, antifoona.
anthill enkulukuku, ekiswa; some names of the ants may be put into the ki-class to denote the hill built by that ant.
antics vide okwemonkoola.
antidote vide okuvumula.
antiquity ebiro eby'edda.
antler ejjembe.
anus ekitiiri, ekiniyo.
anvil oluyija.
anxiety okweraliikirira.
anxious be, okweraliikirira, okukulungutana; vide okutyemuka.
any onna, yenna.
anyhow kalonda, majenjeeke; as conj., kale.
anywhere buli gye wonna.
apace embiro.
apart okka ye kka; come apart, okusolokkana, okuwenjuka.
apartment ekisenge, enju.
apathetic be, okugayira.
apathy obuteefiirayo.
ape n., enkobe.
ape v., okugeegeenya; vide okuwakula.
aperient eddagala ery'okuwalusa.
aperture ekituli, eddirisa.
apex ekitikkiro, entikko.
aphis obwavu.
apocalypse okubikulirwa.
apocrypha apookolofa.
apologise okwetonda, okusaba okusonyiyibwa.
apostle omutume.
apostolic a batume.
appal okutiisa.
apparel ebyambalo.
apparition ekifaananyi, omuzimu.
appeal okujulira, okwegayirira (entreat).
appear ekulabika, okweyerula, okumwenyuka; (moon) okuboneka.
appearance ekifaananyi, enfaanana, embala;
appearance sake do for, okuseeneeka.
appease okuwooyawooya, okukka kkanya, okusiisiitira, okuwombeeka, okunyiiguula, okunyiigulula.
appellation erinnya.
appetite have, okulumwa enjala.
applaud okutenda, okusiima, okukulisa, okwebaza.
applause ettendo.
applicant omusabi.
application (to a task) obunyiikivu; (meaning) amakulu.
apply okubambika, okuteekako; a. for, okusaba.
appoint okulagira, okussaawo, okuteekawo, okusiiga, okusigira.
appointment make an, okulaalika, okulagaana.
apportion okugabira; (spoil) okugereka; (tax) okulobola.
appreciate okusiima, okusanyiikira.
appreciation okusanyiika, okusiima.
apprehend (arrest) okukwata, okusiba; understand, okutegbera, okumanya; (fear) okutya.
approach okusembera.
approbation ettendo.
appropriate okutwala, okutoola, okuwamba, okunayira.
approve okusiima, okusanyukira, okwagala, okutenda.
April Apuli.
apt tegeevu, a magezi, angu.
Arab Omuwalabu.
Arabia Buwalabu.
Arabic Luwalabu.
arbitrate okulamula.
arbitrator omulamuzi.
arch akabendebendo, ekiyitirirwa.
arch v. (its back), okukulumbala.
archangel malayika omukulu, ssaabamalayika.
archbishop Ssaabalabirizi.
archdeacon Ssaabadiikoni.
archer omulasi.
architecture enzimba.
arduous zibu, kakanyavu, kalubo.
area (space) ebbanga.
areola ezigo.
argue okuwakana, okuyiraayirana.
argument empaka, ensonga, ekisoko.
argumentative a mpaka.
arid kalunnyo.
arise okugolokoka, okuzuukuka, okuyimuka.
arithmetic okubala.
ark (chest) essanduuko; (vessel) ekyombo.
arm omukono; vide lukono; a. of the sea, ekikono.
arm v., okwambala eby'okulwanyisa.
armour engabo (for fighting eby'okulwanyisa).
armpit enkwawa.
army eggye.
aroma akaloosa, e vvumbe, akawoowo, okuwunya.
around go, okwetooloola.
arouse okugolokosa, okuzuukusa.
arrange okulongoosa, okuteekateeka, okutandika, okubembeka.
array v.tr., okwambaza.
arrears amabanja.
arrest okukwata, okusiba, okuvumba; (hinder) okuziyiza.
arrive okutuuka; (boat) okugoba.
arrogance amalala, okw'ekulumbaza. arrogant, a malala; be a., okudibuka.
arrow akasaale.
artery omusuuwa.
artful kabakaba, a magezi.
artfulness obukabakaba, amagezi.
article ekintu; (of creed) ennyingo; (of religion) okigambo ky'eddiini.
artifice olukwe.
artificial ekikalizo.
artillery omizinga.
artisan omukozi, ffundi. as, conj., nga, nga . . bwe.
ascend okulinnya, okwambuka.
ascertain okumanya, okutegeera, okwetbgereza.
ashamed be, okukwatibwa ensonyi, okuwemuka, okuswala, okukongoba, okwebbmbabomba.
ashamed make, okukwasa ensonyi, okuswaza, okuwemuukiriza.
ashes evvu, omuyonga.
aside kyama, ku bbali.
ask okubuuza, okubuulira, okukemereza; a. for, okusaba; a. in marriage, okwogereza; a. to do, okugamba, okwegayirira.
askance look, okutunulira kiyunja.
askew lubege.
aslant be, okwewunzika.
asleep fall, okwebaka, okwebaka otulo.
asp embalasaasa.
asparagus fern akadaali.
asperity obusungu, obukali.
asphyxia ekituyu.
ass endogoyi.
assail okulumba, okulwana na.
assailant omulumbi, omulwanyi.
assassin omutemu, omussi.
assassinate okutemula.
assault okulumba, okulwanyisa.
assay okukema, okugezaako.
assemble v.i., okukunnaana, okw ekukumba; v.tr., okuku??aanya, okukuluumulula.
assembly ekibiina, oluku??aana, olukiiko.
assent okukkiriza, okusiima.
assess okubalirira, okusala.
assessment endobolo; (royal, on cattle) ekikungo, empooza.
assist okubeera, oku:yamba, okuyuna, okuddukirira, okulwanirira.
associate v., okusseekimu, okubeera awamu.
assort okwawula.
assuage okukkakkanya, okugonza, okuteeka, okuweebuka.
assured be, okutegeereza ddala.
astern nnyuma.
asthma olufuba.
astonish okwewuunyisa, okwewuniikiriza, okusamaliriza.
astonished be, okwewuunya, okuwuniikirira, okusamalirira, okunyamaalirira.
astonishment ekyewuunyo.
astound vide astonish,
astray go, okubula, okukyama, okuwaba; lead a., okukyamya, okubuza, okutana, okutiriboosa.
astride stand, okweyanjala.
astute tegeevu, a magezi, kabakaba.
asylum (refuge) obuddukiro; (for insane) ennyumba ya balalu.
at ku, e; at the house of, ewa.
atmosphere; e bbanga.
atone for okutangirira.
atonement okutangirira.
atrophied become, okukonvuba, okukonziba.
attach okusibako, okuteekako, okugattako.
attack okulumba, okulwanyisa, okunaawa.
attain okutuuka, okutuukirira.
attempt okugezaako, okwewanga.
attend okutega amatu, okuwulira a. on, okuweereza; a. school or church, okusoma.
attendant omuweereza.
attentive be, okuwuliriza.
attentiveness embukutiro.
attest okukakasa.
attire v., okwambaza.
attire n., ebyambalo, engoye.
attract okusembeza.
attracted be, okulula.
audacious vide bold,
audacity obuzira.
audible be, okuwulikika.
audience ekibiina.
audience hall ekigango.
auditory passage entuttululu.
augment okwongera.
August Agusito.
aunt ssenga, nge, wo, we, etc.
austere kakanyavu, gumu.
authentic a mazima.
author (originator) omusoosi; (of book) omuwandiisi w'ekitabo.
authority obuyinza, obukulu, amaa nyi.
autumn akasambula.
avail okugasa.
avarice obukodo, omululu.
avaricious wa mululu.
avenge okuwalana (eggwanga), okuwoolera eggwanga.
avenger omuwalanyi.
aversion effutwa.
avert okuziiza, okugema.
avidity omululu.
avocation omulimu.
avoid okwewala, okwesamba, okw esuba, okwekooloobya, okwesulubabba.
await okulindirira.
awake v.tr., okusisimuka, okuzuukuka; be a., okulaba, okutunula.
awaken okugolokosa, okuzuukusa.
away run a., okudduka; take a., okuggyawo, okuggyamu; throw a., okusuula; go a., okuvaawo; empty, okuyiwa.
awe v., okutiisa.
awe n., entiisa.
awful a ntiisa.
awkward vide clumsy, kkono; turn a., okuka??anta.
awl olukato.
awning ettandaluwa.
awry be, okwewunzika.
awry adv., lubege.
axe embazzi.
aye (yes) weewaawo, yee.
babble okubujjabujjana, okujabiriza.
baboon ekigaya, ezzike.
baby omuwere, akaana.
bachelor omuwuulu, embula.
back n., omugongo, amabega; (of head) enkoona; (of hill) enzivuunuko.
back v., okuzibira, okubeera, okuyamba. b. out (agreement), okweyunjula.
back water okukuba nsoke, okusenda. turn back on, okukuba amabega.
back adv., nnyuma. at b. of house, emmanju. go b., okuddayo. come b., okukomawo. take or send b., okuzzaayo. bring b., okukomyawo.
backbite okugeya, okulyolyoma, okuseekeeta, okuseeseema.
backbone ekigongo, olugongo.
backward eky'ennyumannyuma.
bacon ennyama y'embizzi.
bad bi, vundu; go b., okwonooneka, okuvunda, okutota; go to the b., okuseeguuka, okugwenyuka, okiibiggya. badge, akabonero, olusamba.
badger v., okuteganya, okweralii kiriza.
badly bubi.
badness obubi, obuvundu.
badtempered lalu, yombi.
baffle okuziyiza, okulema, okusobera, okuteeba.
bag ensawo, endyanga; (matting) eki kapu; ( = spoil) omuyiggo.
baggage omugugu, ebintu.
bail for go, okweyimirira.
bait ekissi.
bake okwokya, okufumba.
balance n. (scales), minzaani.
balance v., okutengerera; b. self, okwetengeka.
balcony ebbalaza.
bald a kiwalaata.
baldness ekiwalaata, ekiwalakate, essega.
bale n., omutumba.
baling bowl olutiba.
ball omupiira, (dance) ddansi.
ballad oluyimba.
bamboo ebbanda.
banana ettooke, eryenvu, embidde, enkago, kabula, endizabawuulu, endyabalangira. immature b., akanyaala. wild b., ekitembe. twin b., nnabansasaana. b. plantation, olusuku. b. tree, ekitooke. b. leaf, olulagala.
band olwebagyo, ekisiba; vide
bandage ; (company) ekibiina ekitongole.
bandage n., ekiwero, ekisabiko, omulindi, omugaaga.
bandage v., okusabika.
bandolier amanzaamu.
bandylegged a bitege, a butagali.
bang v.i., okuvuga, okukomola.
bangle eggemo.
banish okugoba.
bank (river etc.), ebbali w'omugga, olubalama lw'ennyanja, (safe deposit) bbanka, bbengi.
banner ebendera.
banquet embaga.
banter okukiina, okusaaga, okuyee yereza, okuduuluka.
baptise okubatiza.
baptism okubatizibwa, (R.C.) batiisi mu,
bar n., ekisiba; b. of kraal, omuyingo.
bar v., okuziyiza.
barbarian mu nnaggwanga.
barbarity obukambwe, obukaali.
barbarous kambwe.
barbel ekisinja.
barber omumwi,
barbet enkonkonamuti.
bare adj., erefere, eru, sa.
bargain v., okulamula, okugulaana, okwasana.
barge eryato.
bark n., ekikuta, olukusakusa; b. of plantain, olugogo, ekigogo, ekyayi.
bark v., okubo ggola, okusama.
barkcloth olubugo; also vide empampagalu, ekitentegere, omusala, omutetere, nnakasatwe, endeebeeso, endogo, e nnenge, ssango. b.c. tree, omutuba. b.c. mallet, ensaamu, ensaasi, empuuzo, enzituzo, ensera. b.c. log, omukomago. b.c. maker, omukomazi. b.c., to make, okukomaga, okutenga,okuttula.
barley ssayiri.
barm ekizimbulukusa.
barn eggwanika.
barrel eppipa; b. of gun, omudumu.
barren (land) kalu, a lunnyo; (female animals) gumba, ensaata; also vide olukumakuma, enkumba, olunnyo; become b., okusajja kula, okusaatawala.
barricade ekigo, ebbooma.
barrier olukomera, ekisaakaate.
barter okusuubula, okugulaana.
base n., omusingi, entobo; also vide okusinziira.
base adj., bi, kopi.
baseless a nsumattu.
bashful a nsonyi.
basin ebbakuli, ebbenseni.
bask okwota omusana.
basket ekisero, ekibbo, endiiro, endabi, enkanga, enzibo; fish b., omuya; b. for edible gnats (ssami), olutente.
bat ekinyira, akawundo.
bath ebaafu; (of leaf) oluleeba;
bathroom ekinaabiro.
bathe okunaaba, okuwuga.
battle n., olutalo.
baulk v., okuziyiza.
bawl okuyoogaana, okukaaba, okuleekaana, okujogoolikana.
bay n., ekyondo.
be okuba, okubeera.
beach ettale, omutala, olubalama.
beacon omunaala.
bead enkwanzi, akatiiti, olusinda, embira; (R.C.) ssappuli; (Moh.) masubbaawa.
beak ennyindo, omumwa.
beam enjaliiro, olukoma, omukiikiro.
bean ekijanjalo, akayindiyindi, mpokya, ekiyirigi, ekinyololo, akajereje, empindi, matamabbuuku, nnamunyi.
bear n., eddubuor eddubu.
bear v., (carry) okwetikka; (children) okuzaala; (puppies) okubwagula; (fruit) okubala; (endure) okugumii kiriza; b. down (in labour), okw ekema, okuweerera ebisa.
beard ekirevu.
beast ensolo; int. of abuse, kafulu, kookolirooko.
beat okukuba, okubaalinga, okuluuta, okusakata, okuwuttula. b. barkcloth, okukomaga, okusaaka; okutenga, okuttula. b. in hunting, okwandaaza. = to surpass, okusinga, okukira. =be too muchfor, okulema.
beat v.i., okubobba, okutujja, okulasira.
beautiful lungi, balagavu, sirii kirivu.
beautify okuyonja, okulongoosa.
beauty obulungi, obusaamu.
because kubanga, kuba, kubeera.
beckon okuwenya, okuwebya.
become okufuuka; cause to b., okufuusa, okufuula.
bed ekitanda, ekiriri, obuliri.
bee enjuki, kadoma, akazingirizi, essukkamugga.
beeeater (bird) omudyolo.
beef ennyama y'ente.
beer omwenge, amalwa; vide enkenku, ekibombo, omuyiiro, enkaatu, entwere, essuumwa.
beetle ekiwuka, empanga, essikissiki, evvuuvuumira.
befall okubaako, okubeerako, okutuukako.
before (of place) mumaaso ga; (of time) edda; also use the ' not yet ' tense.
befriend okukwana na, okubeera, okuyamba.
beg okusaba, okwegayirira; okusabiriza.
beget okuzaala.
beggar omusabi, omusabirizi, omupeekerezi, kacoolo.
beggarly a bukodo.
begin okusooka, okutanula, okutandika, okuyinama, okubanga, okubulula, okukkirira.
beginning oluberyeberye, okusooka, entandikwa.
begone! (imperative) genda! vaawo!
beguile okusendasenda, okusemya, okulimba.
behalf of on, kubwa, kulwa.
behave okukola, okuyisa.
behaviour empisa.
behind ennyuma, emabega; as prep., ennyuma wa.
behold okulaba, okutunuulira.
behove okugwanira, okusaanira.
being n., obuntu.
belabour okukuba ennyo; vide thrash.
belated be, vide okuzibirira.
belch okubejjagala, okukuba empiiyi.
beleaguer okulumba, okuzingiza, okutaayiza.
Belgian Omubirigi.
belief okukkiriza.
believe okukkiriza.
bell ekide.
belligerent omulwanyi.
bellow v., oku?oo?a.
bellows omuvubo.
belly olubuto.
below wansi, emmanga; as prep., wansi wa.
belt olukoba, amanzambu, omukandala, siripi omusipi.
bemoan okukaabirira.
bend n., akabina.
bend v.i., okugota, okuwetuka; (under weight) okuguggubira; b. down, okuvuunama, okuleeba.
bend v.tr., okuweta, okumenya; (bow) okujuta.
beneath wansi; as prep., wansi wa.
benediction okusabira omukisa.
benefaction ekirabo, ekitone.
benefactor omugabi.
beneficence obugabi.
benefit v., okuyamba, okubeera, okugasa.
benign a kisa.
bent adj., ko??ontbvu; get b., okugooma.
benumbed get, okusannyalala.
bequeath okulaama, okuwakyo.
bereave okufiisa, okuggyako; be bereaved, okufiirwa, okuseega.
bereavement okufiirwa.
berry ensigo; (castor oil) ensogasoga; (coffee) emmwanyi.
beseech okwegayirira.
beside prep., kumabbaliga.
besiege okuzingiza, okutaayiza, okusegera.
besmirch oneself okwevulubanya.
bespeak okulagiriza.
best adj., vide singa.
bestial gwagwa.
bestow okugaba, okuwa.
betake (oneself off) okwegendera, okw essa, okwewamba.
betray okulyamuolukwe.
betroth okwogereza.
betrothal okwogerezebwa.
better adj., vide singa.
better adv., use waakiri with subj. or infin.;
better get, okussuuka, okuwona, okulamuka, okukambakamba, okubampembawemba.
between prep., wakati wa.
beverage eky'okunywa.
bewail okukaabira, okukuba ebi woobe.
beware dkwekuuma, okwekengera.
bewilder okuwubyawubya.
bewitch okuloga, okukotoggera, okuloma; (with fumes) okufuuyira.
beyond mumaaso ga; take beyond, okuyisa; go b., okuyitirira, okusukka, okutwaliriza olugendo.
bhang enjaaye.
Bible Bbayibuli.
biceps nnawolovu, entungulu.
bicker okuyombagana.
bicycle eggaali, akagaali; motor b., ppikipiki.
bid okulagira. b. farewell, okusiibula. made a b., okulamula. b. high, okukansa.
bier olunnyo.
big nene, kulu; vide bbabbattu; grow big, okugejja.
bilge ekiyiwo.
biliousness enkaka; be bilious, okulwala enkaka.
bill (of bird) omumwa.
billow ejjengo, essingiisira.
biltong omukalo.
bind okusiba, okunyweza.
bird e nnyonyi.
birdlime obulimbo.
birth okuzaalibwa.
birth to give, okuzaala.
birthday amazaalibwa.
birthplace vide okutema.
birthright obusika.
biscuit bisikuuti.
bisect okusala wakati, okuyita wakati, okwasaamu.
bishop omulabirizi; (R.C.) omwebisi koopi.
bit akatundu; bit by bit, vide okusonsoma.
bitch embwa enkazi, embwa mpala.
bite okuluma; (of snakes) okubojja.
bitter be, okukaawa, okukambagga.
bitterly ccocce.
bitterness obukaayi, obukaawu.
blab okusamwassanvwa, okulaasa; okuseetula.
black ddugavu. very b., ddugavuzigizigi. be b., okuddugala. go b. (fruit), okuswankula.
blacken okuddugaza, okubabira, okuziga.
blacksmith omuweesi.
bladder oluwago.
blade (grass) akasubi; (of knife) omusa, ekikolokonda.
blame okunenya, okuloopa, okuvunaana; throw b. on another, okuwanjaga, okwekobereza.
blameless ataliiko kabi.
blank draw, okukuba embuyaga.
blanket bulangiti.
blaspheme okuvvoola, okuteefula ebigambo.
blasphemer omuvvoozi.
blasphemy okuvvoola.
blaze okwaka, okubuubuuka.
bleach okutukuza.
bleak ereere, eru.
bleat okulira, oktikaaba, okubejja gala.
bleed tr., okulumika; v.i., (at nose) okwerumika, okukanuka.
blemish n., akamogo, obulema, akabi, ekko.
blend okutabula, okukologa, okuvuluga.
bless okuwa omukisa, okusabira omukisa.
blessing omukisa.
blight (on plants) omuwempe.
blind adj., zibe wa maaso; b. in one eye, a ttulu; b. man's buff, kantuntunu.
blind v. (destroy sight), okuzibya amaaso; (deceive), okulimba, okuseemya.
blindfold okusiba kantuntunu.
blindness obuzibe bw'amaaso.
blindworm mugoya.
blink okutemya, okutemereza.
bliss essanyueringi.
blister n., e bbavu, e bbambavu, aka tuulituuli.
blister v.tr., okubambula; be blistered, okubambuka.
blithe sanyufu, a ssanyu.
bloated vide okuzimba.
block v.tr., okuzibikira, okuziyiza. be blocked, okuziyira, okuziba.
block n. (for drum), omuwulugwa; (for cap) effolooma; (pulley) essirlngi.
blockhead omusiru.
blood omusaayi. blood brotherhood, omukago. blood brother, omunywanyi. blood pudding, kafecce.
bloody a musaayi; kambwe.
bloom v.i., okwanya.
bloom n., empumbti.
blossom v.i., okwanya, okumulisa, okubala; (bananas) okwasa.
blot out okusangula.
blottingpaper ekinywa bwino.
blow v., okufuuwa; (of wind) okukunta; (gale) okufuuwuuka; (bellows) okufukuta; (out) okuzikiza; (nose) okunyiza; (fire up) okukuma omuliro; (on) okufuuyirira.
blubber v., okukaaba.
bludgeon embukuuli.
blue bbululu.
bluestone omuluutuluutu.
bluff v., okuseeneeka.
blunder v., okusobya, okwonoona, okulasana.
blunt adj., ko??ontevu.
blunted be, okuko??ontera; (point) okufuubetera;
blunt make, okuko??onteza, okubangulula.
blurred be, okuseeterera.
blush okumyuka, okukwatibwa enso nyi
bluster okwogera n'ebboggo, okw ekambuza.
boar embizzi ennume; (wild boar) embizzi ey'omunsiko.
board olubaawo; go on b., okusaabala.
boarding school essomero erisulwamu.
boast okwenyumiriza, okwekuza, okwegulumiza, okwekalakaasa.
boaster omwekuzi.
boastful a kwenyumiriza, a kwekuza.
boasting olunkulu.
boat eryaato, emmanvu.
body omubiri; (dead) omulambo; (person) omuntu; (headless) ekiwuduwudu; (company) ekibiina.
bog ekiteebe.
boil n., ejjute.
boil v.tr., okufumba.
boil v.i., okwesera, okutokota, okujagajjira; metaph., okwetabula.
boisterously play, okubinuka.
bold zira, gumu, kakanyavu, vumu, a mmizi; omusongole.
boldness obuzira, obuvumu.
bolster n., ekigugu.
bolster up okuwanirira.
bolt n., ekisiba.
bolt v. (food), okumira bugobo.
bond n., ekisiba, olujegere.
bondage obuddu, obusibe.
bondman omuddu;
bondwoman omuzaana.
bone e ggumba; b. of contention, akabattanya.
boneless ere; vide omuwula.
bonesetter omukyondwa, omuyunzi.
bonfire ekikoomi, ebirungu.
bonnet enkoofiira or enkuufiira.
bonny lungi, balagavu,
bony a magumba, kovvu.
booby omusiru, kinnamugwenyu.
book ekitabo.
boor omukatagga.
boot engatto.
booth ensiisira.
bootlace olulere, olukoba, ewuzi y'engatto.
booty omunyago.
booze vide tipple.
border ensalo, embibi, enkingi, omuzibo; (of mat) olusandaggo; (of cloth) olukugiro.
border on okuliraana.
bore n. (of gun barrel), omulenge.
bore v., okuwummula; ( = bother) okukooya, okweraliikiriza; be bored with, okuweerera, okutamwa.
boring tool omulumyo.
born be, okuzaalibwa.
borrow okwewola, okweyazika.
borrowed adj., ewole, eyazike.
bosom ekifuba.
boss (of shield) ekkundi.
both ombi.
bother v., okuteganya, okweraliikiriza, okubigita; be bothered, okutegana, okutagala.
bottle eccupa.
bottom entobo; (of trousers) amagemuor amagemo.
bough ettabl.
boulder ejjinja eddene, olwazi.
bounce v.i., okubuuka; v.tr., okuwalaza.
bound v., okubuka, okucoppacoppa; (end) okukomekkereza.
bound be, okusibibwa.
boundary ensalo, embibi, enkingi, empero.
bounds vide foreg.; go beyond b., okusukkuluma.
bounty ekisa, obugabi.
bow v., okuvuunama, okukutama, okuyinama.
bow n., omutego; tie a bow, okusiba empuluttulizo.
bowels ebyenda.
bowl n., ebbakuli, ekibya, olutiba.
bowlegged a bitege; vide okutegula.
bows (canoe) obulumba, ensanda.
box n., essanduuku, ebbweta.
box v., okufuntula, okuggunda; b. the ears, okukuba oluyi.
boy omulenzi.
brace n. (tool), omusukaano.
bracelet ekikomo, eggemu, eggombya, empogo, akanyere, omussagga, engaga.
braces olukoba.
brag okwenyumiriza, okwekuza, okweriisa enkuuli.
braggart omwenyumiriza.
braid n., omuyondo.
brain n., obwongo.
bramble akasaana.
branch ettabi, omusanvu.
brand n. (sort), engeri.
brand v., okwokya, okussaako akabo nero.
brandish okuwera, okugalula, okuwera enkolokooto.
brass ekikomo.
brave zira; gumu.
bravery obuzira.
bravo! int. weebale! kulika! yogaayoga!
brawl okuyoogaana, okuleekaana.
brawl n.,oluyoogaano, akacwano.
brawny a maanyi, nene.
bray okwamuza, okwana.
brazen a kikomo.
breach ekituli, eddibu; (quarrel) oluyombo; make a b., okumenya.
bread omugaati.
breadth obugazi.
break v.i., vide be broken. b. free, okwesumattula, okubanduka, okutenduka. b. out (rash), okufuutuuka.
break (day) okukeera, okumunzula.
break v.tr., okumenya, okwasa, okucencena, okuvunja, okucwacwana; (egg) okukoona; (in two) okumenyamu. b. off, okuwogola, okunuula, okumegula, okusonjola. b. through, okuwagula. b. into, okusima. b. law, okusobya, okuwubwako, okumenya etteeka.
breakfast eky'enkya.
breast ekifuba; (woman's) ebbeere, q.v.; vide also nnansble, nnamba laala, empottowotto, lukambulizo, ekiwaama; inflamed breast, ebbanyi.
breath omukka; be out of b., okufuuwuka, okuwejjawejja.
breathe okussa omukka; b. hard, okuweevuuma, okuwejjawejja, okuteetera; b. irregularly, okuwookeera.
breeches sseruwale, empale,
breechloader emmunduemmenye, empenjule.
breeze empewo.
brethren ab'oluganda.
brew okusogola omwenge.
brewer omusogozi.
brewery essogolero.
briar kata zzamiti,
bribe n., enguzi.
bribe v., okuliisa enguzi, okuweerera, okudyekadyeka; take a b., okulya enguzi.
brick ettofaali.
brick adj., a matofaali.
bridal adj., a bugole.
bride omugole; father of b., ssewamuko, ssezaala; mother of b., nnyazaala.
bridegroom omugole omusajja.
bridge olutindo; (of nose) olukulukumbi lw'ennyindo.
bridge v., okutinda.
bridle olukoba.
bright nyirivu, tukuvu; (intelligence) b magezi; (joyful) sanyufu.
bright be, okumasamasa, okunyirira.
brighten okutukuza, okunyiriza, okuzigula.
brim omugo; (full) to the b., bute ngerera.
brimstone ekibiriiti.
bring okuleeta, okusomba. b. in, okuyingiza.
bring on oneself okwesiikulira, okwereetereza. b. back (vomit), okubooga. b. from a distance, okugemula.
brink enjegoyego, olubalama, ama bbali.
briny a munnyo.
brisk angu.
bristle v. (tail), okwekuluumulula.
bristle n., ekyoya, essisi.
British a Kingereza.
brittle be, menyekeka.
broad gazi, a kigaaga.
broaden okugaziya.
brogue enjogera.
broil v., okwokya, okukalirira, okusilka.
broken adj., menyefu, kutufu, atifu.
broken be, okumenyeka, okukutuka, okwatika, okutondoka, okubwaguka, okusonjoka.
bronchitis olufuba, oluyimbiro,
bronze ekikomo.
brood over okufumiitiriza, okubondeera; (fowls) okumaamira.
brook akagga.
broom olweyo; (the plant) oluvunvu.
broth ssupu, omucuuzi gw'ennyama.
brother muganda, ow'oluganda; (of a sister) mwannyina; (younger b.) omwana wattu; b.inlaw, omuko, mukoddomi, mulamu, musangi.
brotherhood oluganda.
brow ekyenyi; (of hill) entikko.
browbeat okujooga, okuyigganya, okuco ccacocca.
brown a kawemba.
bruise n., ekinuubule,
bruise v., okunuubula, okulunyula;
be bruised okunuubuka, okulunguula.
brush n., olweyo, bbulaasi.
brush v., okwera; (hair) okusunsula; (teeth) okusenya; b. off, okuwee weeta.
brushwood akabira, ekisaka.
brusque person n. embalangu.
brutal kambwe.
brutality obukambwe.
bubble v., okwesera, okutokota, okujugumba; b. with gas (wound), okufuukuula, okuvulula.
bubo ekizimba, lwekiika.
bubonic plague kawumpuli.
bucket endobo.
buckle ekizimi, akakondo.
buckler engabo.
bud n., omutunsi.
bud v., okwanya, okumulisa, okuto jjera.
budge refuse to, okwesimbiggiriza.
buffalo embogo.
buffet okukuba oluyi.
bug ekibo, ekiku.
bugbear engolo.
bugle bbuluugi.
build okuzimba; (boat) okusiba.
builder omuzimbi.
building ennyumba, enju, enzimba.
bulbul ssossolye.
bulge out okukukunala.
bulk obunene, obuzito.
bulky nene, zito.
bull ente ennume, sseddume.
bullet essasi.
bullock ente endaawo.
bully v., okujooga, okucoccacocca, okuyigganya, okutyanka, okukunnumba, okukongola.
bully omujoozi, empalamalanga.
bulrush olulago.
bulwark olukomera, bbugwe; (of boat) amabuto.
bump ekizimba.
bunch (grass) enjole; (corn) omuganda, ekinywa, omuvumbo; (leaves) ekikoola; (fruit) ekirimba; (bananas) enkota, ekiwagu, ekisinja, oluwagala.
bundle omugugu, ekisaaganda, eki tuutuuli; (shells) omutwalo; (fish) olutala; (firewood), ekinywa, omuganda, olusekese; (salt) olubaya; (cloth) omutumba.
bung v., okusaanikira.
bung n., ekisaanikizo.
bungle v., okusobya, okutabulata bula, okudibaga.
bungler omutabuzitabuzi,
burden n., omugugu.
burdened be, okuzitoowererwa;
burden oneself okwekatanga.
burglar omubbi.
burglary obubbi.
burialplace amalaalo, amasiro.
burly nene, a maanyi.
burn v., okwaka, okwokya, okuteta; (be scorched) okusirilra; (anger) okubuubuuka; (mouth) okubaa laala; (nose) okusonsomola.
burnish okunyiriza, okuzigula, okutukuza.
burnt smell, okuwunya ebbabe or olubabebabe. ,
burr ekikwasi, ssere.
burrow v., okuziikula, okufukula.
burst v.i., okuyulika, okubanduka, okutulika, okwabika; b. out, okufubutuka, okutuumuuka.
bury okuziika.
bush ekisaka; beat about the b., okusala amakeete.
bushbuck engabi.
bushy be, okusaakaatira; (hair) okutuukuuma.
business omulimu, emitawaana.
bustard oluyonkante.
bustle v., okutayira, okutawaana.
busy adj., amitawaana, nyiikivu; be b., okutawaana, okuse jjera, okutawuka, okwetawula mumirimu, okukabassana.
but naye; (except) wabula, wazira.
butcher omubaazi.
butt v., okutomera.
butterfly ekiwojjolo.
buttermilk amata amasunde.
buttock ettako, amakudde, obutuuliro.
button eppeese.
buy okugula; b. back, okununula.
buyer omuguzi.
buzz okuwuuma, okuvuumira, okuvuuvuuma.
by prep, of agent not expressed.
byway olwenda.
byword olugero.
cabin ekisenge, akasiisira.
cabinet (council) olukiiko lwakafubo.
cackle okukekema, okwasiikana, okutoolokoka.
cactus ekigagi.
caecum nnamuguma.
cage ekiyonjo, ekiguli, eggiririzo.
cajole okusendasenda, okutiitiibya, okusemyasemya, okupanka, okuyiikiriza, okweyibaayiba.
cake keeki, omugaati gwa keeki.
calabash ekita, endeku, empaawo, e??unda, ensaabo; vide gourd
calamity obunaku, kalasano, obubi.
calculate okubala, okuteebereza.
caldron sseffuliya, entamu.
calf ennyana; (of leg) entumbwe.
calico malekaani, amerikaani.
call okuyita, okukoowoola; (name) okutuuma; (names = abuse) okuvuma;
call on okukyalira, okulambula.
calling okuyitibwa; (trade) omulimu.
callosity ekikuyiro.
callous become, okukakanyala.
calm esiifu, teefu.
calm v.tr., okukkakkanya, okutereeza; become c., okukkakkana, okuteeka, okutereera, okulaala, okuwoleera,
calm n., obuteefu, emirembe.
calumniate okuwaayiriza, okulyolyoma, okuseketta, okukonjera.
calumny obuwaayize, obuwaayirizi, obulumirizi.
camel eqqemiye.
camp n., ekisulo, olusiisira, omugiini.
camp v., okusule, okusiisira.
campaign v., okutabaala.
campaign n., olutabaalo.
can n., akalebe.
can v., okuyinza, okusobola.
canal omukuto.
cancel okudibya, okujjulula, okuggyawo; be cancelled, okudika, okujjulukuka, okuggibwawo.
cancer kookolo; contract c., okukookola.
candle omusomaawa.
candlestick ekikondo.
cane oluga, eggulugungu; sugar cane, ekikajjo.
canister akalebe.
cannon omuzinga.
canoe eryato, emmanvu, akaduli; for parts of canoe, vide eggwamba, ebbasi, akasenso, ekigambira, ekirima, oluwamba, oluwero, empumi, omugonjo, endagire, endijjo, endigo, ensanda, ensinga, entabiro.
canticle kantikaali.
canvas egguniya, ekkutiya.
cap enkoofilra, enkuufiira; (of gun) effataaki.
capability amagezi.
capable a magezi, kalangafu; be c., okukalanguka.
capacity amagezi; the capacity of this bucket is two gallons, endobo eno ejjula ggalani bbiri,
cape omusoma; (at the junction of two rivers) ekisoko; (garment) ekizi baawo.
caper v., okuzannya, okuzina
capital (town) ekibuga; (finance) ensimbi ez'ensibo.
capitulate okujeemulukuka.
capsize v.tr., okuyiwa, okuvuunika.
captain omugabe, omukulu, omuto ngole, kapitaani.
captious yombi.
captivate (please) okusanyusa.
captive n., omusibe, omunyage.
captivity obusibe.
capture okukwata, okunyaga, okuwemba, okuzinda.
caravan ssaffaali.
carcase omulambo, omubiri.
cards playing, kalata.
care (take care of) okukuuma, okutereka, okulabirira;
care for (like) okwagala okusiima.
care n., okweraliikirira.
care I don't, si musango, si kigambo, sifaayo.
career n., ebikolwa, obulamu.
careful be, okwegendereza, okw ekuuma, okwerembereza.
careless be, okugalamba, okugala banja, okwekubira gudiikudde.
carelessly bulekwe; vide okwebutika.
caress okuwambaatira, okwagayaga, okusiimuulirira, okutiba, okuwee weeta.
cargo ebintu, emigugu; ship c., okusiika ebintu; unship c., okusiikula ebintu, okuteekulula ebintu.
carp at okuyeeyereza, okubigita.
carpenter omubazzi.
carpenter's shop ebbajjiro.
carpentry do, okubajja.
carpet ekiwempe; (royal) ekiwu,
carriage eggaali.
carrier omwetissi, omupakasi.
carrion omulambo, omutulumbi.
carry (on head) okwetikka; (on back) okuweeka; (on shoulders) okukongojja, okwambala; (in front of one) okutembeeta; c. off, okunyaga, okuwakankula; c. all before one, okwerula.
cart eggaali.
carte blanche mulagira.
cartilage akabebenu; sternal c., emmeeme.
cartridge ekyasi.
carve (wood) okwola.
carving okwola, oluyola.
case ensonga, omusango; vide olufuubanja, oluyeeke, nnamunkukuulu; (box) essanduuku, ebbweta.
casement eddirisa, ekituli.
cash effeeza, enkalu, ensimbi, kaasi.
cask eppipa,
casket akabweta.
cassava omuwogo.
cast (down) okusuula wansi; (away) okusuula; (stones at) okukasuukirira; (young) okusowola.
castigate okukuba, okubattula.
castiron ebbumba.
castle ekigo; build castles in the air, okweyibaayiba.
castoroil (plant) omusogasoga; (berries) ensogasoga.
castrate okulaawa.
castrated laawe, laawo.
casual be, okulambya.
casually bulekwe, kasiiro.
cat kkapa; (wild cat) omuyaayu; (civet) effumbe; (genet) akasimba; (serval) emmondo.
cataract ekiyira, ekiyiriro.
catarrh ssennyiga.
catch okukwata; (disease) okusiigi bwa, okulwala, okuwakula obulwadde; (fish) okuvuba, okuloba; (ball) okubaka; (water) okulembeka. c. fire, okuggya omuliro. c. up, okukwata, okutuukako. try to catch up, okutuukirira.
catch n. (game), akawuna.
catechise okubuuza.
catechism katekiisimu.
catechist omuyigiriza, omusomasa.
catechumen asoma okubatizibwa, omulonde.
category engeri, olubu, ettuluba.
caterpillar akawuka, ekisiisa, nna beefunye, ekisaanyi, e kkomante, ekyonga.
catheter oluseke.
Catholic Katuliki.
Catholicism eddiini y'ekieziya enkatuliki, Obukatuliki.
cattle ente; c. plague, nsotoka.
cattlefold ekiraalo, ekisibo.
caul olububi.
caulk v., okukonja, okukuutiza.
caulking eggalwa ly'ebitooke.
cause ensonga; (at law) omusango.
cause to do use causative form of verb.
causelessly bwemage.
causeway olutindo.
caution okwegendereza, okwerinda.
caution v., okulabula, okubuulirira.
cautious be, okwerinda, okulembe reza, okulembya, okusotyasotya, okuteezateeza.
cave n., empuku, omuwulukwa.
cavil okutoma, okuleekema.
cavity empampagama, empokowooko.
cayenne pepper kaamulali.
cease okukoma, okulekeraawo; (come to an end) okumala, okuggwa; (rain), okukya; c. bearing, okusajjawala, okusaatawala.
ceaselessly olutata, olugenderezo, olunye, kasukunsalo.
cedar entolookyo.
cede okuwaayo.
ceiling obuzizi.
celebrate okutenda, okusuuta, okubbiramu.
celebrated atiikirivu, a kitiibwa; be c., okwatiikirira.
celibacy obuwuulu.
celibate omuwuulu.
cell ekisenge, ekisassalala.
cement n., ddongobulaaya, ekimma nje, ssbmenti.
cement v., okuvumbeza, okunyweza
cemetery amalaalo, ebiggya; (royal) amasiro.
censure okunenya, okubuulirira.
centipede ssigga, kasikisa.
centre mumakkati, obwengula.
century ekikumi.
certain make, okwetegeereza, okw ekkaanya.
certainly mazima, ddala, geregere; as int., kale!
certificate ebbaluwa.
certify okwetegeeza, okunnyo nnyola.
chafe okusabusa; (annoy) okutega nya, okweraliikiriza; be chafed, okusabuka, okukuubuuka, okuyaayuuka.
chaff ebisusunku, ebirerya.
chagrin obusungu, olunyiigo, okwemulugunya.
chain olujegere, essamba, omukuufu.
chair entebe.
chairman omukubirizi; be c., okukubiriza.
chalk ennoni.
challenge okulumba; accept c., okukuba enkanda.
chamber ekisenge, enju.
chameleon nnawolovu.
champion omuzira.
change v.i., okufuuka, okwefuula.
change v.tr., okukyusa, okufuusa, okufuula; (money) okuwaanyisa, okuvunja; keep changing subject, okulondobereza.
changeable be, okufuukafuuka, okukyukakyuka.
channel olusalosalo, omwala, omwogo.
chant n., oluyimba.
chant v., okuyimba.
chanticleer empanga.
chap old, int., baaba, wattu; poor c., ssempala.
chapter essuula.
character empisa.
charcoal amanda, eryanda.
charge okukuutira, okulagira, okukubiriza; (accuse) okuwawaabira, okuwaabira, okulanga; (as bull) okutomera, okukaga; (one another) okutomeragana.
charitable a kisa, omugabi (n.).
charity bbugabi, okusaasira.
charm n., ensiriba, ejjembe, eddogo, ouzinga, entabwa; (beauty) obulungi; (grace) ekisa.
charm v., okuloga; (snake) okuvumula; (please) okusanyusa.
charmer omulogo.
charred be, okusiriira.
chase v., okuyigga, okugoberera; c. away, okugoba.
chasm olukonko, empago.
chaste longoofu.
chasten okukangavvula.
chastise okukuba.
chastity obulongoofu.
chat okunyumya, okulojja.
chatter n., amalubya.
chatter v., okujabiriza, okugegejja, okuk'obaakoba, okwogera olulago.
chatterbox ow'amalubya, ow'ama tama, oluvenge.
cheap a mwero.
cheapen okuddiriza kumuwendo.
cheat okuseera, okulyazaamaanya, okulyakula, okucumpanyacumpa nya, okujeejeeka, okulimba, okukuusakuusa; c. at mweso, okubbira empiki.
cheat n., omulimba, omukuusa, omulyazaamaanyi.
check v., okuziyiza, okukomako.
cheek n., ettama; vide obusukuttu, ensolobotto; (impudence) ekyejo, eki tigi, e ttitimbuli; c. bone, akane nero, akabakko; suck the c., okwerya entama.
cheer v., okugumya, okusanyusa.
cheerful sanyufu, k ssanyu.
cheerfully n'essanyu.
chef (royal) kawuuta.
cherish okwagala, okukuuma, okulabirira.
cherry wild, ensaali; c. tree, musaali.
cherub malayika.
chest ekifuba, emmanda; (box) essa nduuko.
chew okugaaya, okukambula, okumugunya; c. the cud, okuzza obw'enkulumo, okw'ekuluma.
chicken nkaana k'enkoko, omuseera.
chickenpox nnamusuna.
chide okunenya, okubuulirira, okusinya.
chief omwami, omukungu, omukulu; c.'s residence, embuga.
chief adj., kulu, a kitiibwa, lutikko, lukulwe.
chiefly okusinga.
chieftainship obwami.
child omwana; (in arms) omwana omuwere; boy (c.) omwana w'obulenzi; girl (c.) omwana w'obuwala, bandobere dde.
childhood obuto.
childishly luto.
childless gumba.
chill n., empewo, obutiti; have the chill off, okubuguumirira.
chillie kaamulali.
chilly a mpewo, a butiti.
chimney ekituli ky'omukka.
chimpanzee ezzike.
chin akalevu.
china ebbumba.
chine omugina.
chip n., ekibajjo.
chip v., okukoona, okubajja; (of teeth) okubongola; be chipped, okulibuka.
chirp okukaaba ng'ennyonyi.
chisel ensinjo, ekimbeewo.
choice n., okulonda.
choice adj., eroboze, londe.
choke okutuga; v.i., okulakira, okuyiriitira; c. with rage, okuwuukira.
choler obusungu, ekiruyi.
choleric a busungu, a kiruyi.
choose okulonda, okusiima; (pick out) okulondamu, okweroboza, okwebonanya; c. from, okwawulula; c. one's words, okuwoomesa emboozi.
chop okutemaatema, okwasa, okusala, okusalaasala, okutyemula; c. small, okutuma; c. into shape, okubajja.
chord omwanjo.
Christ Kristo, Kristu.
christen okubatiza.
Christian Omukristaayo, Omukristu.
Christianity Obukristaayo, Obukristu, eddiini ya Kristo, eddiini ya Kristu. Christmas, Sikukkulu, Okuzaalibwa kwa Yesu Kristo, Okuzaalibwa kwa Yezu Kristu, Nnowele.
chronic (illness) obutassuuka.
chubby be, okuwoomera abalezi.
chuckle okuseka empola.
church ekkanisa; (R.C.) ekkereziya.
churchwarden omukebezi w'ekkanisa.
churn n., ekisaabo.
churn v., okusunda.
cicatrice enkovu.
cinder ekisirinza; pile of c., ekittavvu.
circle n, ennamuziga, enkata.
circle v., okwetooloola.
circuit ekkerejje.
circular ekulunglrivu, etooloovu.
circular be, okwekulungirira.
circulate v.tr., okubunya.
circumcise okukomola, okulaawa, okutayirira.
circumstance ekigambo.
circumvent okukeba.
cite okuyita, okujulira.
city ekibuga.
civet effumbe.
claim v. (debt), okubanja; lay c. to, okukaayanira.
clamber okulinnya.
clamour oluyoogaano, akacwano, okukaayana, omulanga.
clamour v., okuyoogaana, okukaa yana, okutokota, okuwoowoola.
clan ekika, ennono.
clandestine a kyama.
clanship omukago.
clap 71. (thunder), ekibwatuko, okubwatuka.
clap v. (hands), okukuba mungalo, okuwaatula engalo.
clash together okugobongotana, okutomeragana.
clasp v., okukwata, okuwambaatira, okukwatirira.
class (sort) engeri, olubu, ekibala; (school) ekibiina.
clatter akacwano.
claw v., okutaagula.
clay ebbumba, olukuusi.
clean longoofu, longoose, tukuvu, lungi.
clean v., okunaaza, okulongoosa, okutukuza. c. teeth, okusenya. c. nails, okwesokoola enjala. become clean, okutukula, okulongooka, okwamuka.
clear adj., eru, ere. become clear, okweruka. v. (of rain), okukya. make c., okwerula; (explain) okutegeeza, okunnyonnyola, okusobolola.
clear v.tr. (jungle), okusaawa; (one self) okwegaana. c. throat, okukolondola, okugogola. c. the table, okutanduukulula emmeeza. keep oneself c., okwetegula.
clearing ekisaawe, ekisabangirizi.
clearness ebweru.
cleave okwasa, okutemamu, okusalamu.
clemency ekisa, okusaasira.
clement a kisa, a kusaasira.
clench (fist) okufunya; (teeth) okuluma emba, okusimba amannyo.
clergyman omukadde w'ekkanisa, ddiikoni.
clerk kkalaani, omuwandiisi.
clever gezi, a magezi, tegeevu, jagujagu; vide kagezi munnyo, nnakinku.
cleverness amagezi, obugezi, obuka bakaba, obukalabakalaba.
click v. (with tongue), okukontola.
climate obudde, empewo (in pl.).
climb okulinnya, okuwalampa, okutemba.
cling to okukwata, olnverippa, okulokompoka.
clip v., okukomola, okusala.
clitoris omusino.
cloak n., ekizibaawo.
cloak v., okukweka, okukisa.
clock essaawa.
clod effunfugu.
clog n., omutalabanda, omukalabanda.
clog v., okuziyiza.
close adv., kumpi
close n., bring to a c., okufundikira.
close v. (stopup), okuziba; (door) okuggalawo; (book) okubikka; (eyes) okuzibirira, okutunga enko we; (mouth) okubunira, okumira omukka.
close v.i. (of flowers), okwewumba; (of evening) okuwungeera, okw eyera, okugolooba, okuziba.
closed adj. (door), konkonere; a door closed and barred, oluggi konko nere.
closet eggwanika; (w.c.) akayu, eki yigo, mugwanya.
clot n., ebbuba, ekibembe.
cloth olugoye; see also amerikaani, bafuta, ejjowo, kitaani, kkaniki, enguuwo, ekiremba, e ssuuka, ekikwe mbe, leesu, empemba, ssemaaniini.
clothe okwambaza.
clothes engoye, ebyambalo; put on clothes, okwambala; take off clothes, okwambula.
cloud eblre ; vide mume.
cloudless yeru.
cloudy a kikome; become c., okw ebinduula.
clown omusiru; play the c., okw eginga, okwekonga.
club embuukuuli, endoddo, omuggo gw'akaloddo ; (meeting place) kiraabu; (drinking resort) ekirabo.
club together okussa ekimu, okukoobaana.
cluck okukukkuliza, okutolokoka.
clump (of trees) akabira; (of plantains) ekiteekerero.
clumsy a ntono; c. person, omugomba; become c., okugalanga tana.
cluster n., ekirimba, ekivumbo, eki wagu.
clutch v., okukwata, okunyweza.
coach n., eggaali.
coadjutor omubeezi.
coagulate okukwata; (of blood) okukwata kigi.
coal amanda.
coalesce okutuukana.
coarse kapa, siiwuufu.
coast olubalama lw'ennyanja; empwa nyi.
coast along v., okukkirira.
coat ekizibaawo, ekkoti.
coax okusendasenda, okuwemba, okukumbiriza, okutiitiibya; vide okutwaliriza.
cob (of maize) omunwe, ekikongoliro;
cobus c. ensunu; Thomas c., entamu.
cobbler omukozi w'engatto.
cobweb akagoye ka nnabbubi.
cock empanga, sseggwanga, enkoko endaada;
cockerel enjuujulu.
cockroach ennyenje.
coerce okuwaliriza, okukaka, okukakaabiriza.
coercion okuwalirizibwa, okukakibwa
coffee (bean) emmwanyi; (ground or decoction) kaawa.
coffer essanduuko, ebbweta.
cogitate okufumiitiriza.
cohere okukwata.
coil n., ekkata.
coil self v., okukuba ekkata.
coin effeeza, ensimbi.
coin v., okuweesa effeeza; (invent) okuyiiya.
coincide okutabagana, okwenkana nkana.
cold n., empewo, obutiti, omutinti, obunnyogovu, ekinnyogoga (rel.); c. in the head, ssennyiga.
cold adj. (food), wolu; (water) nyogovu; (weather) a mpewo.
cold be, okunnyogoga, okunnyo nyoga ; grow c., okuwola, okutitiwala.
colic kakenge, enjoka enkalu, enjoka ensaanuusi.
collapse okugwa, okwegulukuka, okuyegaayega; (faint) okuzirika.
collar n., omugogo, ebbona, ekisaggo, kkala.
collarbone essaabiro.
colleague omubeezi ; my c., omukozi munnange.
collect n., essaala.
collect v., okuku??aanya, okukukumba, okukunga; (tribute) okusolooza; (market dues) okuwooza; (all sorts) okuyombolereza; (poles) okusonda; (earth, etc.) okuyoola.
collector omuwooza, omusolooza.
collide with okuguna, okutomera.
colobus monkey engeye.
colocynth (berry) entengo.
colon (intestine) ssebusa.
colossal nene nnyo; vide ggolomoka, obwaguuga, omuwaladdume; be c., okuwagamuka.
colour n., erangi; lose c., okufuma.
column empagi; (row) olunyiriri.
coly (bird) omujjonkezi.
coma kibongoya.
comb v., okusunsula, okusanirira, okulambulula.
combat n., olutalo, obulwa, okulwana.
combat v., okulwanyisa, okuziyiza.
combatant omulwanyi, omutabaazi.
combine okutabagana, okussa eki mu, okweryana.
combine v.tr., okuyimbakanya.
come okujja; (come here) jangu! (come in) yingira! c. back, okukomawo. c. near, okusembera. c. out, okufuluma. c. out into, okufuumuuka, okuggukiramu. c. off, okubebbuka, okuwaguka. c. out (of handle), okukuukamu, okusowokamu. c. to an end, okukoma, okuggwa. c. upon, okusanga, okusisinkaniriza. c. on suddenly, okuzinduukiriza. c. up, okwambuka. c. down, okukka, okuwanuka. c. to one's senses, okweddamu. c. and go, okwesussa, vide okuwalattana, okuyengeetana.
comeliness obulungi, obubalagavu.
comely lungi, balagavu.
comet kyesimba.
comfort v., okusanyusa, okukuba giza.
comfort n., e ssanyu.
comfortable be, okweyagala, okubooba.
comforter omubeezi, omusanyusa.
command v., okulagira, okukuutira.
command n., ekiragiro.
commandeer okwanuka, okukatula, okuwamba.
commander omugabe, omujaasi, omwami.
commandment etteeka, ekiragiro.
commemorate okujjukiza.
commence okusooka, okutanula, okutandika.
commencement entandikwa, entono.
commend okutenda, okutendereza, okusuuta, okusiima; c. to., okusigira, okukwasa.
commendation ettendo.
commentary ebitegeeza.
commerce obuguzi, obusuubuzi.
commiserate okusaasira, okutatira, okukubagiza.
commission ekiragiro.
commit (a fault) okuzza omusango; (entrust to) okukwasa, okusigira.
committee olukiiko.
common adj., kopi; vide omuwuula; get c., okukyakaala; make c. cause, okulya ekinywi.
commotion oluyoogaano, akacwano.
commune with okunyumiza.
communicant asembera kummeezi, assa ekimu.
communicate (news) okutegeeza, okubuulira; (H.C.) okussa ekimu, okusembera kummeeza; (R.C.) okusembera.
communion okussa ekimu; (H.C.) okussa ekimuOkutukuvu; (R.C.) Komunyo.
commute okuwaanyisa.
compact endagaano; make a c., okulagaana.
companion omukwano; vide also munnange, munno, munne, etc.
company ekibiina, ekitongole, omulundi, kampuni.
compare okugeraageranya.
comparison olugero, enjawulo.
compartment ekisenge, essa.
compass n., eddira.
compassion ekisa.
compassionate adj., saasizi, a kisa, a kusaasira.
compassionate v., okusaasira.
compel okuwaliriza, okukaka, okukakaabiriza, okukakajja, okuwambiriza, okukuluubiriza; c. one self, okwewaza.
compensate okugatta, okuliwa, okugerula, okusowerera.
compensation okugatta.
compete okuwakana, okuvuganya.
competent gezi, kalangufu, tegeevu, ffundi.
competitor omuwakanyi.
compile okuku??aanya.
complacence obuteefu.
complacent teefu.
complain okwemulugunya, okw ekaanya, okuyomba, okwolooma, okutootatoota, okutoma.
complainant omuwaabi.
complaint n., okwemulugunya, enso nga, ekigambo; (illness) endwadde.
complaisant be, okusuulayo ogwa Nnagamba.
complete adj., tuufu, lamba, lambi rira; be c., okutuukirira, okumaliriza, okumala, okukome kkereza.
completely ddala.
completeness obutuufu.
compliment v., okutenda, okw ebaza, okuyozaayoza; to send compliments, vide okulaba.
compose (invent) okuyiiya; (quiet) okukkakkanya, okugonza.
compound v., okutabula, okuvuluga.
comprehend okutegeera, okuma nya.
comprehensible be, okutegeerekeka.
compress v., okunyiga, okunyi giriza, okuwowojja, okukkata.
compromise self, okwetema.
compulsion obuwaze.
compulsory a tteeka.
compute okubala.
comrade omukwano; vide nna.
conceal okukweka, okukisa.
concede okuwa, okulekera.
conceit n., amalala, amamiima, kma mpaati, empyangira.
conceited be, okwewulira.
conceive okubeera olubuto; (mental) okugunja, okuyiiya.
concern n.t ekigambo, omusango, ensonga; vide ttembere.
concerned be, okweraliikirira, okunakuwala; be c. with, okufaayo.
concerning prep., ku, a.
conciliate okutiitiibya, okuwemba, okubendegera, okukwanya.
conclude v.i., okumala, okukoma, okulekeraawo.
conclude v.tr., okukome kkereza, okufundikira.
conclusion ekifundikiro, amava nnyuma.
concoct okugunja, okuyiiya, okutabula.
concord emirembe, omwoyo ogumu.
concourse ekibiina, olufulube.
concubine omuzaana.
concupiscence okwegomba, okuyaayaana, obubi.
concur okukkiriza, okuganya, okutabagana.
condemn okusala omusango, okusinga;
censure (okunenya); be condemned okusingibwa omusango.
condense (speech) okufunza.
conspiracy okwekoba, obwekobi.
conspire okwekoba, obwekobaana.
constant esigwa, nywevu.
constantly bulijjo, ennakuzonna, emirundi mingi, lutata.
consternation entiisa, obuti, eki kuuno.
constipated be, okuzibikira, okuziyira.
constipation ekiziyiro, obuteeyabya.
constrain okuwaliriza.
construct okukola, okuzimba, okutinda; (boat) okusiba.
construction okukola; (meaning) amakulu.
construe okukyusa, okuduuma, okutegeeza.
consult okuteesa.
consultation okuteesa.
consume okulya; (fire) okwokya, okuseebenga.
consumption (disease) akakono, aka fuba.
contact be in, okukwatana.
contain okugyamu, okubaamu.
contaminate okwonoona, okusiiga.
contemn okunyooma, okugaya, okufufula.
contemplate okutunulira.
contempt okunyooma, okugaya.
contemptuous be, okujolonga, okugayirira, okunuga, vide omuzizizizi.
contend okulwana, okuwakana, okukalambira.
content be, okwesiima, okusanyuka, okukkuta.
contention empaka, oluyombo.
contentious a mpaka.
contentment e ssanyu.
contents ebintuebirimu.
contest v., okulwana, okuwakana, okuwa nnaanya.
contiguous be, okuliraana, okukwatana.
continent n., kontinenti.
continual a bulijjo, a nnakuzonna.
continually bulijjo, ennakuzonna, lutata.
continue (remain) okubeera; (persevere) okunyiikira; c. to do, okw ongera, okweyongera.
continuously vide okuleebuuka.
contort oneself okweziribanga, okw enyogontola.
contour ekifaananyi.
contract n., endagaano.
contract v., okulagaana; (debt) okulya ebbanja.
contract v.i., okukendeera, okuyimpawala.
contradict okugaana, okuwakana; c. report of death, okubikulula.
contradiction okugaana, empaka.
contradictory a mpaka, ekitatabagana.
contrast v.tr., okugeraageranya, okugeza.
contribute okuwa.
contribution ekirabo, ekiweebwayo.
contrition okubonerera, okwejjusa, okwenenya.
contrive okusala amagezi.
control okufuga okuziyiza.
controversial a mpaka.
controversy e`mpaka.
controvert okugaana, okuwakana.
contumacious a mputtu.
contumacy obutawulira, emputtu.
contumely ekyejo, ekitigi.
contuse okukosa, okunuubula.
contusion ekinuubule.
convalesce okukakamuka, okukalakala, okukuba amatu.
convene okuku ??aanya, okuyita.
conversation emboozi, okunyumya.
conversational a mboozi.
converse v., okwogera, okunyumya, okulojja, okubeesabeesa, okulomba.
convert v., okukyusa, okufuula; be converted, okukyuka.
convey okutwala, okwetikka; (news) okubuulira, okutegeeza.
convict n., omusibe.
convict v., okusalira omusango, okulumiriza.
convince okukkirizisa.
convolvulus ekibowabowa.
convulsion ekikankano; have convulsions, okusansagala.
cook n., omufumbiro, omufumbi.
cook v., okufumba. c. partly, okubiza, okubandagaza. c. under ashes, okuvumbika. c. and put aside, okuboobera.
cooked adj., fumbe. well c., a lulata (of plantains). be c., okuggya, okugulumba. be overcooked, okufumbulukuka, okuyungulukuka, okuserebera.
cookingstone essiga;
cookingpot entamu.
cool adj., weweevu; be c., okunnyogoga.
coolness empewo.
coop ekiguli, ekiyonjo.
cooperate okussa ekimu, okubeera gana.
cope with okusobola, okuyinza.
copious ingi, ngi.
copper ekikomo ekya lwera.
copper sulphate omuluutuluutu.
copse ekisaka.
copy n., eky'okulablrako.
copy v., okufaananya;
copy out okuwanduukulula.
cord omuguwa, ewuzi; umbilical c., akalira.
cordial adj., a sanyu, a kisa.
core omulamwa; ekinyisi, omutunsi, enti.
cork n., ekisaanikizo, ekizibikiro.
cork v., okusaanikira, okuzibikira.
cormorant ekiyoyo, engadala, ennoo gwe.
corn e ??aano, kasooli; grain of corn, empeke; c. on toe, akasumba.
cornea opacity of, ensenke.
corner ensonda, akagoda, akalikonda; (cloth) ekirenge.
coronation okutikkirwa engule; c. chair, nnamulondo.
corpse omulambo, omutulumbi; (headless) ekiwuduwudu.
corpulence obugevvu, obunene, ama fondogolo.
corpulent gevvu, nene; vide di byoto, omuwaladdume, ssebinaagina, ssekimpanika; become c., okugejja, okusembeesa ebbuto, okusunguka olubuto.
correct adj., golokofu, tuufu; be come c., okutuuka, okulongoosa.
correct v.tr., okulongoosa, okutuusa; (punish) okukangavvula.
correspond (resemble) okufaanana, okwenkana; (write) okuwandiikira.
corrode okutala gga.
corrosion obutala gge, oluwugge.
corrosive ekitalazza.
corrugation akasunduba.
corrupt adj., vundu, ononyi; be come c., okutama, okuvunda.
corrupt v.tr., okwonoona, okuvunza; (judgment) okusaliriza.
corruption obuvundu; (bribery) enguzi.
corvee akasanvu; vide okusagga.
cost n., omuwendo;
costs at law ebitebe.
cost v.i., okutwala, okugula.
costive be, okuziyira.
costly adj., a muwendo.
costume ekyambalo, engoye.
cot akatanda.
cottage akayumba.
cotton pamba; (thread) ewuzl; silk c., obufumbo.
coucal (bird) ettuttuma.
couch n., ekitanda, ekiriri.
couch v., okukwama.
couch grass olumbugu.
cough n., ekifuba, akakololo, akafuba, kya kyeggula.
cough v., okukolola.
council olukiiko, konsirio.
counsel v., okuwa amagezi, okusalira amagezi.
count v., okubala, okumenya c. on doing, okuteeba.
countenance n., amaaso.
countenance v., okukkiriza, okusiima.
counter (in shop) emmeeza; (in game) oluyiki.
crave okwetaaga, okuyoya, okuyabyaana.
craving amaddu, omulaka.
crawl okwavula, okukuba enda, okw ewalula, okwekulula, okugaganyuka. c. along, okukenemuka; c. through hole, okukwebera. crazy, lalu; become c. for, okw esoma.
creak okukaaba, okukekera.
cream olububi.
crease n., olufunyiro, eggoda, olukoda.
crease v., okufunyaafunya.
create okutonda.
creator omutonzi.
creature ekitonde.
credit take, okwetenda.
creed enzikiriza.
creek ekikono.
creep okusooba, okutambula empola, okwewalula, okwekulula, okufeffetta, okumuluka; c. into, okusensera; c. up to, okwekoolya, okwesoonookereza.
creeper kiranda.
crest (top) entikko; (of bird) essule, ejjoba; (of dog) e ggina.
crevasse olwatika olunene.
crevice olwatika olutono.
cricket akanyeenyenkule, ejjanzi, ejjenje, ennyaanyaagize.
crimson twakaavu; become c., okutwakaala.
cringe okwebwalabwala; vide okw ekoolya.
cripple n., omulema, kadduwannema.
crippled be, okulemala, okukata wala.
crisis entuuko, akabenje, akeediimo.
critic omukebezi.
criticise okukebera, okwekkaanya.
croak okukaaba ng'ekikere.
crockery bya obumba.
crocodile goonya.
crooked be, okukyama, okuwunja wunja, okweweta, okugooma, okugongobala, okukangabala.
crookedness obukyamu, amakete.
crop n. (harvest), ekyengera; (of bird) ekisakiro.
crop v., okujabula.
cropped (ears) a nkuggu.
cross n., omusaalaba.
cross adj., a busungu; become c., okunyiiga.
cross v. (river), okusomoka, okuwunguka; (road) okusala; (legs) okugombera; (hands on shoulders) okwewumba.
crossexamine okubuuliriza, okukemereza, okusokaasoka.
crossroads amasa??anzira, ensisi nkano.
crosswise kigaziigazi, kikijjama; tie c., okugomba; wear c., okutayira.
crouch okubwama, okubunda, bktt bundaala, okwetugga.
crow nnamu??oona.
crow v., okukookolima.
crowbar omutayimbwa.
crowd n., ekibiina; in crowds, kumukumu.
crowd v., okunyigiriza, okufuutiika.
crowd v.i., okuyigaana, okukumuka, okusombooka; be crowded, okufembekera, okugoggottera.
crowdedness ekifuko.
crown n., engule; (of oracle) omukaaka; (of head) obwetikkiro.
crown v., okutikkira engule.
crucify okukomerera kumusaalaba.
cruel kambwe.
cruelty obukambwe.
crumb akakunkumuka, akakomwako mwa, akasennyente.
crumble v.tr., okumulungula, okubumbulula.
crumble v.i., okusebbuuka.
crumple v.tr., okufunyaafunya; be crumpled up, okwevuunya, okufungalala.
crunch okumemettula, okumeketa, okubebena, okumegenya.
crush v., okusekula, okubetenta, okusotta, okugotta, okugoya, okubwagula, okufumula, okutentena.
crush n., ekifuko.
crutch omuggo.
cry n., ekiwoobe, omulanga, enkooka.
cry v., okukaaba, okulira, oku?a?ala; vide okunyiiba, okuwanjaga. c. aloud, okwamira, okukooka. c. for help, okukuba enduulu. lament, okukuba ekiwoobe, okuwobba.
cub omwana gwa. . . .
cuckoo sekkokko, kirimiriulu.
cud chew the, okuzza obwenkulumu, okwekuluma.
cudgel omuggo, embuukuuli.
cuff (of coat) amagemu.
cuff v., okukuba oluyi.
cultivate okulima.
cultivation obulimi; vide empangi, ennimiro.
cumbrous zito, nene.
cunning adj., kabakaba, a magezi.
cunning n., amagezi, obukabakaba.
cup n., ekikompe, ekikopo
cup v., okulumika.
cupboard etterekero, eggwanika.
cupidity okwegomba.
cupping horn ekiwuubiiro, ekirumiko.
curable a kuwono, a kuwonyeze bwa.
curb v., okuziyiza.
curdle okukwata.
curdled milk ebbongo.
cure v., okuwona, okuloga, okugema, okuvumula.
curly a masadde.
current engezi.
curry powder ebinzaali.
curse n., ekikolimo.
curse v., okukolima, okuvumirira, okuvuma amagufa.
curtail okukomola; be curtailed, okukunguyira.
curtain eggigi, ekitimba, ongoye z'omumadirisa.
curve akabina.
curve v., okubina.
curved vide ngote; be c., okubenduka.
cushion ekigugu, omutto.
custodian omukuumi.
custody obusibe.
custom empisa, omuze.
customary be, okuyita.
customs empooza ; c. house, eggwoolezo; c. officer, ssentala.
cut okusala, obutema; (nails) obutondola; also vide okutyemula, obubanga, okubagulula, obusongola, okuginga, okusennya. to c. off, okukomola. to c. open, okutundula. to c. down, okusanjaga, okusonjola.
cute omuberege (n.), enkerettanyi.
cutting a (of plant), ekibibi, olukko,
cycle e ggaali.
cyclone kibuyaga.
cymbal ekitaasa.
cyst ekibuba.
dabble okudabankana.
daftness obugolokofu.
dagger empima.
daily bulijjo, ennakuzonna, buli lunaku.
dally vide linger,
dam n., olubibiro.
dam v., okubibira.
damage v., okwonoona, okutta ttana; be damaged, okwonooneka.
damp get, okutoba; okukukula.
dance okuzina, okujaagaanya, okucekeca, okwekinya, okwekiga.
dandle okubuusabuusa.
dandy omuyonjo, byomere, byoto, ennyaanyaali; be a d., okukenena.
danger akabi. rush into d., okw etunda, okwegabula.
dangerous bi, (eki) limuakabi.
dangle v.i., okulengejja.
dare okwa??anga, okuguma, okw ewanga; d. to attack, okutantala.
daredevil enjasabiggu.
daring adj., gumu, zira.
dark (in colour) ddugavu. be d., okuddugala. it is dark, obudde bukutte.
grow d. okukunira, okuziba. be in the d., okwegumika.
darken okuziga.
darkness ekizikiza, enzikiza; vide akazimeera, ekibululu.
darling omwagalwa, omuganzi, omusuutwa.
darn okutunga.
dart n., akasaale.
dart v., okufubutuka, okugenda embiro.
darter (bird) vide cormorant.
dash v.i., okuwamatuka, okuwulukuka.
dash v.tr., okutangira, okubemula, okuggunda.
date empirivuma, olunakulw omwezi; d. palm, olukindu.
daughter omwana omuwala; d.in law, mukaamwana.
daunt okutiisa.
dauntless zira, gumu.
dawdle okugayaalagayaala, okula tta latta, obulangajja, obunyookaana, obuzizi ??ana, okuzizittana.
dawn n., emmambya, matulutulu, olubungubungu; every d., buli lukya.
dawn v., okukya;
day has dawned obudde bukedde, emmambya esaze.
day olunaku;
days (period) ebiro; today, leero.
daybreak vide dawn,
daylight omusana, emisana.
dazzling be, okumasamasa, okw akayakana.
deacon ddiikoni.
dead fu.
dead heat run a, okulemagana.
deaf zlbe wa matu, ggavuwa matu, kiggala; become d., okuzindaala, okuziba amatu, okwevumba.
deafen okuzibya amatu.
dear adj. (of price), kanufu; vide okuseera; beloved, agalwa.
dearth empambiiro.
death okufa, olumbe, malugumbya, nnawalyanga, Walumbe.
debase okutoowaza, okukwasa enso nyi, okukopiwaza, okujeeza.
debate n., empaka, akanyonyoogano.
debate v., okuwakana.
debauchery obutamiivu, obugwagwa.
debility obunafu.
debris ebisasiro, akalondwalondwa, ekikunkumuse.
debt ebbanja.
debtor alina ebbanja.
decalogue amateeka e kkumi aga Mmusa.
decamp okudduka, okusonguka.
decant okuttulula, okufukulula.
decapitate okutemako omutwe.
decay v., okuvunda, okubolerera, okugaga, okukaddiwa.
deceased n., nguli, omugenzi.
deceit obulimba, obukuusa.
deceitful a bulimba, a nkwe.
deceive okulimba, obukuusakuusa; oneself, okwewaana, okwerimba.
deceiver omulimba.
December Ddesemba.
decent lungi, a mpisa nnungi.
deception obulimba, omuyinooyino.
deceptive be, obuwungutuka.
decide okusala; (resolve) obuteesa, okukakasa, obumalirira.
declare okubuulira, obutegeeza.
decline okugaana; (of day) okuwungeera.
decompose okuvunda, okwonoo neka, okugaga.
decomposition obuvundu.
decorate okuyonja, okugulika, obw etojja.
decoration obuyonjo, majjolobera.
decorticate okugogola.
decoy n., omutego.
decoy v., obutega, okusendasenda.
decrease v.i., okukendera, okuggwerera.
decree n., etteeka.
decree v., okuteeka etteeka.
decrepit kadde nnyo.
decry okufumya, okugadya; d. oneself, okwegeya.
dedicate okuwaayo, okuwonga; d. oneself, okwewaayo, okwewonga; a church, okuyingira ekkanisa.
deduct okutoolako, okutwalako, okusalako.
deed (action) ekikolwa.
deem okulowooza.
deep anvu; use a d. voice, okudoodooma.
deep n., okuziba, eddubi; vide entumbiizi.
deepen okwongera okusima, okuwanvuya.
deeply ddala, nnyo nnyini.
deer only antelope are found in Africa.
deface okwonoona.
defeat okuwangula, okugoba, okusinga.
defecate okweyabya, okucucuka.
defect ebbala, obulema, akabi, aka mogo, enkenyera.
defective be, okusoba.
defence (in court) ompoza, okuwoza.
defend obukuuma, obuzibira, okutakabana; (in court) okuwolereza.
defendant omuwawaabirwa.
defer okulindiriza, okulagaanya lagaanya.
deference ekitiibwa,
defiance olujoogo,
defile okwonoona.
define okutegeeza amakulu.
definition amakulu.
deflated be, okufootoka.
deflect okukyamya, okuwunjula.
deformed lema; be d., obugongo bala.
deformity obulema; okugongobala.
defraud okuseera, okulyazaamaanya, okulyakula, obukumpanyakumpa, obujeejeeka, okweriikanya, okulyamukawubyo; be defrauded, okugwa amanu.
defray okusasula.
defunct nguli, genzi.
defy okusoomooza, obutyobola.
degradation ensonyi.
degrade okukwasa ensonyi, okukopiwaza.
degree (rank) obukulu.
deify okusinza nga katonda.
deign okukkiriza.
deity katonda, lubaale.
dejected naku; vide kuna,
dejection obunaku.
delay v.i., okulwa, okwerabiriza; be delayed, okulabirirwa.
delay v.tr., okulwisa, obulindiriza, obulabiriza, obwezimbiriza.
delectable lungi, womeravu.
delegate n., omubaka, omulonde.
delegate v., okusigira, obulonda.
deliberate v., okuteesa, okufumii tiriza, okusala amagezi.
delicious lungi nnyo, woomerevunnyo.
delight n., essanyu.
delight v., okusanyusa; be delighted, okwesiima ennyo, okwejaga.
deliquesce okugererera, okunnyuukirira.
delirious be, okulogojjana, obubugaabuga, okwekubiira, okuboyaana.
delirium akalogojjo, akazoolezoole.
deliver (save) okuwonya, okulokola; (hand over) obuwaayo.
deliverance obulokozi, obulokovu.
delude okulimba, okukuusakuusa, okugobyagobya.
deluge n., amataba.
demand v., okulagira.
demeanour empisa.
demented lalu.
demolish okumenya, okwabya.
demon ddaimoni.
demonstrate okutegeeza, okunnyonnyola.
demur okugaana.
demure teefu, gonvu.
den empuku.
denial okugaana.
denied be (a request), okwekongola.
denomination erinnya; (sect) eki tundu.
denounce okulanga, okuwawaabira, okuseekeeta, okumemeka.
dense ziivu; vide enzigotta; d. person, empunyiwunyi; be d. (as darkness), okukwata; (as forest), okuziyira, okuggumira, okukakala.
deny okugaana; d. oneself, okw ezira, okwegaanyisa, okwesiriba; d. guilt, okwegaana, okwekanga biriza.
depart okugenda, okwegendera, okuvaayo.
depatriate okuwakankula.
depend on okwesiga.
dependant omuwereza.
dependent be, okwerimba.
depict okukuba ekifaananyi kya. . . .
deplore okunakuwala.
depopulate okuyiwa (ekyalo).
depose okugoba.
deposit n., omusingo; (sediment) obukyu.
deposit v., okuteekawo, okusingawo.
deprave okuyinula.
depraved adj., gwagwa, onoonyi ; become d., okugwagwawala, okuseeguka, okwonooneka.
depravity obugwagwa, obubi.
depressed be, okunakuwala, okukekejuka.
depression ennaku, obunaku.
deprivation okufiirwa.
deprived be, okufiirwa.
depth obuwanvu; (of sea) obuziba; out of one's d., vide okuzibirira; the depths, magombe, kawolongojjo.
deputation omubaka.
depute okusigira.
deputy omusigire, omumyuka.
derange (mentally) okulalusa.
derangement eddalu, akabango.
deride okusekerera, okukiina, okuduula.
derision obusekerezi, obuduuzi.
derive okuggyamu.
descend okukka, okuserengeta, okw esulika, okuva muggulu; d. to, okukkirira.
descendant omuzzukulu;
descendants ezzadde.
describe okubuulira, okutegeeza, okunnyonnyola.
desecrate okwonoona, okujajamya.
desert n:, olukoola, eddungu.
desert v., okudduka, okusonguka, okwewangula; okufuluka, okube nguka, okuwagula olusiisira; (of wife), okunoba.
desert v.tr., okuleka, okwabulira.
deserted (place) ekifulukwa, ekikande; (house) ekiwompoma; (village) e ttongo.
deserter omusengusi, omukunguzi.
deserve okusaana, okusaanira.
design n., ekifaananyi; amagezi.
design v. (plan), okusalk bmagezi.
desire n., okwagala, okwegomba.
desire v., okwagala, okwetaaga, okwegomba, okuyoya, okubuga.
desist okuleka, okudembuka, okw emenya.
desolate be, okwesansabaga; (persons) okwesunsulika.
despair be in, okwesalabya.
despatch n., ebbaluwa.
despatch v., okuweereza, okutuma.
despicable be, okugayika.
despise okunyooma, okugaya, oku?oola, okunanula.
destination ekigobero.
destitute naku, avu; be d., okujeera, okwangaala, okudaaga; be come d., okujeeruka.
destitution obwavu.
destroy okuzikiriza, okuwe mmenta, oku tta, okw onoona; be destroyed, okufa, okuzikirira.
destruction okuzikirizibwa.
detached be, okutunguka, okuwaguka, okuyunguka.
detail v., okumenya, okusoggola, okutontogola.
detain okulwisa, okulabiriza, okulindiriza.
detect okulaba, okuketta.
detective omukessi, mbega.
deter okuziyiza.
determination amaanyi, obugumu.
determined a maanyi, gumu, ka kafu; be d., okumalirira, okukakata.
detest okukyawa ennyo, okutamwa ennyo, okukijja.
detestable bi nnyo, gwagwa. .
detonate okukoomoola, okuvuga.
detour make a, okwekooloobya, okwezlngulula, okubalama.
devastate okuzikiriza, okutta ensi.
develop v.i., okukula.
deviate okukyama, okuwunjuka, okuwaya,
deviation obukyamu.
device amagezi, olukwe.
devil Ssitaani.
devise okusala amagezi, okuteesa, okuwatanya, okujuba.
devote okuwaayo.
devotion obwesigwa.
devour okusikaasikanya, okukavvula, okugajambula, okubwe bwena, okukaanyuula, okukenyula, okumunkula, okumunkunya, okusontera.
devout be, okwegendereza, okw erembereza.
dew omusulo, ssuulwe.
dewlap nnagante.
dexterous a ntomo, gezi.
dhow ekyombo.
diabolic assitaani.
diagram ekifaananyi.
dialect olulimi, enjogera.
diamond alimansi.
diaphragm ekisembe.
diarrhoea okuwaluka, ekiddukano, ekidumusi, oluserenguzi; have d., okuddukana, okudumuka, okuwaluka.
die okufa, okutondoka, okukutuka; d. away, okuzaama; vide okubumbula, ekikutuko.
diet emmere; (council) olukiiko.
differ okwawukana.
difference enjawulo.
different lala.
differentiate okwawula.
difficult zibu, zito, kakanyavu, kalubo ; d. to get, a mpambiiro.
difficulty obuzibu, kalumanywera; vide okukaluubirira.
dig okulima; (a hole) okusima; (d. iip) okusimula, okubigula; (exhume) okuziikula; (potatoes, etc.) okusoggola, okusola; (d. out) okuwuukuula, okuwookoola.
digit engalo.
dignified a kitiibwa.
dignify okusaamuekitiibwa.
dignitary omukulu, ow'ekitiibwa.
dignity ekitiibwa, obukulu, essiimbo.
digress okusobya, okukyama.
dike olusalosalo.
dilapidated kadde, botofu.
dilated be, okuleruka.
dilatory gayaavu, a lulembe; vide lukobo.
dilemma ekibamba.
diligence obunyiikivu.
diligent nyiikivu, a maanyi; be d., okunyiikira, okufuba.
dilute adj., a lubosi.
dilute v., okufukamuamazzi, okujeebuula, okusaabulula.
dim be, okwaka empola; (of eyes) okuyimbaala.
dimension obunene.
diminish okukendeeza, okwawulako, okutoolako; be diminished, okuweebuuka, okukendeera, okuveera, okufeeba, okuggwerera, okusee benga, okutoniwa, okusereba.
diminutive tono nnyo.
dimness (of sight) kifu.
din oluyoogaano, akacwano, olukaayano, oluyoogo; make a din, okukaayana, okuyoogaana, okuleekaana.
dine okulya.
diningroom eddiiro.
dinner ekyeekiro.
Diocesan n., Omulabirizi.
dip okunnyika, okusomyamu, okukoza.
diploma ebbaluwa.
direct v., okulaga, okulu??amya; (order) okulagira.
direction obukiika, oludda; vide okulaga; (order) ekiragiro; changed., okuweta olugendo.
dirk empiima.
dirt ettaka, ekko, empitambi, obukokoliko, ettosi, ebikookobereze; sit in the d., okwetubika.
dirty ggulu; become d., , okw onooneka, okukongeera, okubembeera, okukuusiira, okukusiwala, okusootoola.
disabled be, okumenyeka, okulemala.
disagree okuyombagana, okubula??ana.
disappear okubula, okuzaawa; in distance, okuzimirira.
disappoint okusaaliza; be disappointed, okufufuggala, okusalirwa.
disarranged be, okutaamuuka.
discard okufufula, okugadya.
discern okulaba, okwekkaanya.
discerning tegeevu.
discharge okugoba; (gun) okukuba.
disciple omuyiglrizwa.
discipline enfuga.
disclaim okugaana.
disclose okubikkula, okulabisa.
disconcert vide embarrass,
discontented nyiikaavu.
discord oluyombo, empaka.
discordant be, okulanguka.
discourage okuke??entera.
discourse n., emboozi, okubuulira.
discourse v., okwogera, okunyumya, okulojja.
discover okuvumbula;(something lost) okuzaawula; be discovered, okwatuka.
discredit okufumya, okugadya.
discreet be, vide cautious,
discretion amagezi.
discriminate okwawula.
discuss okuteesa, okuteekanya.
discussion empaka, akanyonyoogano, olumokko.
disdain v., okugaya, okunyooma, oku?oola, okutunula kiisooso.
disdainful nyoomi.
disease endwadde, olumbe.
diseased become (foliage), okugengewala.
disembark okuva mulyato.
disentangle okuzingulula, okutuggulula, okulambulula, okugombolola.
disfigure okwonoona.
disgrace n., ensonyi, obuwemu; fall into d., okuswala, okuseeseetuka, okusaabulukuka.
disgrace v., okukwasa ensonyi, okuswaza, okuwemuukiriza.
disgraceful a nsonyi.
disguise self okwefuusa.
disgust vi., ekyenyinyalo.
disgust v., okutama, okusina; be disgusted with, okutamwa, okukabirirwa.
dish essowaani, olutiba.
dish up okujjula, okusoosootola.
dishonest bbi, mulyazaamaanyi.
dishonesty obubbi.
dishonour v., okuswaza, okukwasa ensonyi, okuweebuula.
disinter okuziikula, okusimula.
dislike n., effutwa.
dislike v., okukyawa.
dislocated be, okunuubuka, okuwogoka.
dislodge okugobamu, okusegenya.
disloyal jeemu.
dismantle abya.
dismay n., obuti, entiisa.
dismay v., okutiisa.
dismiss okusiibula, okugoba, okw abya, okuta.
disobedience emputtu, obutawulira.
disobedient emputtu, tengu; be d., okwewanika.
disobey use neg. form of okuwulira.
disown okuboola, okuboolereza, okuzaalukuka,
disparage okufumya; d. oneself, okwegeya.
dispensary ennyumba y'eddagala.
dispense okugaba eddagala.
disperse v.i., okusaasaana, okwabulukuka, okwabuka, okwediima, okugumbulukuka.
displace okunyegeekereza, okusegee nya.
display n., ekivvulu.
display okwolesa, okulabisa; d. oneself, okwetengeka.
displease okunyiiza, okunyiikaaza; be displeased, okunyiiga, okunyiikaala.
disputant omuwakanyi.
disputatious a mpaka.
dispute empaka, emirerembe.
dispute v., okuwakana, okutoota toota, okukaakyana, okuguguutana, okuluubiragana, okuwanaanya.
disrobe okwambula; (another person) okwambuza.
dissatisfaction akamyozo; vide okutoma.
dissemble okukuusakuusa, okulimba.
dissembler omunnanfuusi, omukuusa.
disseminate okubunya.
dissension okwesalamu, ennyombo.
dissever okusalamu, okutemamu.
dissipated be, okutamiira, okwega yagula, okweseeguka.
dissipation obutamiivu.
dissolute tamiivu; be d., okwega yagula, okweseeguka.
dissolution (end) enkomerero.
dissolve v.i., okusaanuuka, okuyenga, okwabya.
distance ebbanga; also expressed by wala.
distance see in the, okulengera.
distant from be, okwesamba, okw esuula.
distasteful be, okusina.
distend okuzimbisa, okuwaga; be distended, okutuutiira, okubimbikana, okubimbiira, okuwaga, okuwulubala.
distinguish okwawula, okwawuka nya, okusosola.
distinguished atiikirivu; be d., okw atiikirira.
distort okukyamya, okuweesa.
distract okubuguutanya, okuteganya.
distrain (for debt) okubowa, okukwata mbowe.
distress n., ennaku, obunaku; vide ttayo.
distress v., okunakuwaza; be distressed, okunakuwala.
distribute okugaba, okugabira; d. among selves, okugabana; d. spoil of war, okugereka.
distribution okugaba.
distributor omugabuzi.
district ekitundu, essaza, ettwale.
disturb okweraliikiriza, okulajja.
disturbance akacwano.
ditch olusalosalo.
dive okubbira.
diver omukaya.
diverge okwawukana.
divide okwawula, okugaba, okugabana; (food) okubega, okubegulula.
divination obulaguzi.
divine adj., a katonda.
divine v., okulagula, okulenga.
diviner omufumu, kizuuzi.
divinity obwakatonda.
division okwawukana, okwawula; (in arithmetic) okutikkula, okugaba; (partition) ekisenge; (part) ekitundu, ekitongole.
divorce okugattululwa mubufumbo.
divulge okusamwa ssamwa, okulaa laasa, okumyamyansa; be divulged, oku ggya. v
dizziness ka mmunguluze, kantoo looze.
do okukola, okugira; (finish) okumala; (cheat) okuseera; (do again) okuddiramu.
docile teefu, gonvu, wombeefu; be d., okufugika, okugonda.
docility obuteefu, obugonvu.
doctor omusawo, ddekitaali, ddokita.
doctrine okuyigiriza.
document olupapula, ebbaluwa.
dodge n., olukwe.
dodge v., okwewoma, okwebengula, okutebukanya, bkwebalankanya.
doff (clothes) okwambula; (hat) okutikkula.
dog embwa.
dog steps of okulunda.
dogged a mputtu, nywevu.
doings ebikolwa.
dole ekirabo.
doleful naku.
dolt omusiru; vide simpleton,
domain amatwale.
domestic n., omuweereza, omuddu, omuzaana.
domicile ennyumba, enju.
dominate okufuga.
domination obufuge, obukulu.
domineer okujooga, okufuga n'a maanyi.
dominion ettwale.
don okwambala, okwesiba.
donation ekirabo, ekiweebwayo.
done up be, okuggya, okuge??e nyuka.
donkey endogoyi.
donor omugabi.
doom n., omusango.
doom v., okusalira omusango.
door oluggi.
doorframe omuzigo.
doorway omulyango.
doorpost omufuubeeto, omukom bero. lintel, akabuno.
doorkeeper omuggazi,
doorscraper ensimu.
dormitory ekisulo.
dot n., akatonnyeze.
dot v., okutonnyeza.
dotage obukadde; vide okuwutta.
dotard (omukadde) ekiwutta.
dote on okwagala ennyo, okuluggalugga, okutikka, okutinkiza.
dottel olukoole.
double adj., biri wamu. d.barrelled, a midumuebiri. d.minded, a myoyo ebiri. d.tongued, kalimingobya.
double self up okwefunya, okw ekembakemba.
doubt v., okubuusabuusa, okuteerera, okutankana, okutta aga n'aga.
dove ejjiba.
down adv., wansi.
down n., olusisi, omuttunta.
downcast be, okunakuwala, okujoonajoona.
downfall okugwa.
doze okubongoota.
draft v., okubaga ebbaluwa.
drag okuwalula, okukulula, okukwekwesa. d. self along, okunyaama, okusonnyontoka. d. the feet, okukweya. d. into (fight, etc.), okuwakula.
dragnet ekiragala.
dragonfly nnamunkanga.
drain v., okukulukusa; (one's glass) okwekamirira, okukatankira, okukutamira.
drake embaata ensajja.
drape okutimba, okugulika.
draught empewo; take deep d., okukatankira; at a d., kobonko, mbulaga.
draw (drag) okuwalula, okukulubeesa; (depict) okukuba ekifaananyi; (water) okusena; (out) okusowola; (near) okusembera; (line) okukuba omusittale; (breath) okussa omukka; (lots) okukuba akalulu; (to a close) okuwungeera; (aside) okuseetula; (at a pipe) okufuuweeta; (out of water) okunnyula; (up legs) okwefunya; (teeth) okwekuulamuamannyo; (in games) okulemagana, okugwa amaliri.
drawers empale, kabbiiri.
drawing n., ekifaananyi.
drawl okulembeggerera, okulanza lanza, okugolooma, okunaaninga.
dread v., okutya.
dread n., okutya, ensisi.
dreadful a nsisi, a ntiisa.
dream n., ekirooto, endooto.
dream v., okuloota.
dreamer ssekalootera.
dredge okugogola.
dregs obukyu, ebbonda, ekikudumu, ebikanja.
drench okutobya, okutotola, okujeebuula; be drenched, okutoba, okujeba.
dress ekyambalo, olugoye, ekitee teeyi.
dress v. (self), okwambala; (another) okwambaza; (d. up) okwerokobya; (finely) okuyonja; (wounds) okunyiga, okuvumba.
dribble okugeregeza.
drift n. (meaning) amakulu.
drift v., okuseyaaseya, okuyenja.
drill n. (tool), ekiwummula, ekekeyu.
drill v., okukuba dwiro; (bore hole) okuwummula.
drink n., eky'okunywa; strong d., ekitamiiza, omwenge.
drink v., okunywa; d. with sucking sound, okuwuuta, okusolobeza; vide,
drain; give drink to okunywesa.
drinker omunywi; (drunkard) omutamiivu.
drip v., okutonnya, okukamuka, okukenenuka.
drive v., okugoba, okubinga, okusagala; (out) okugobamu; (into) okugobera mu. . (motorcar) okuvuga mmotbka.
drivel v., okugeregeza; (talk foolishly) . okubuyabuya.
drizzle n., obukubakuba.
drizzle v., okuwandaggirira, okutonnyerera, okunyenye ggera.
dromedary e??amira.
drone n., enjuki ensajja; (termites) enswa; (lazy person) omugayaavu. droop, v.i. (of plants), okuyongetuka.
drop n., ettondo, akatiriginya.
drop v.i., okugwa, okusumattuka, okusolokka, okunogoka (fruit).
drop v.tr., okusumattula, okuta, okuwaatula.
droppings obulingo.
dropsy entumbi.
drought ekyeya, ekyanda.
drove eggana, ekisibo.
drown v.i., okusaanawo, okufa ama zzi.
drown v.tr., okusaanya.
drowsiness otulo.
drowsy be, okubongoota, okuka mbagga.
drum n.,e??oma, sserumbeete, enga labi, engaabe, embuutu, endooda, enduubirizi, enkalaabirizi, entamiivu, entenga, ennyeenya.
drum v., okukuba e??oma, okutuzza.
drumbeat omubala, ekikasa, omujaguzo.
drumstick omunyolo.
drummer omugoma, Kawuula.
drunk get, okutamiira.
drunkard omutamiivu.
drunkenness obutamiivu.
dry adj., kalu.
dry v.i., okukala, okukalirira; (go d. of cow) okukamiza; be imperfectly dried, okugaya, e.g. enswa.
dry v.tr., okukaza, okukalirira, okusiimuula, okutalika; (clothes) okw anika; 'dry bread' = (with no relish), amaluma, makaya; vide okunyaata,
duck embaata.
duck v.i., okubbinkira.
dudgeon obusungu, ekinyiigo.
dues empooza, ekituuza.
duiker entalaganya, ensuku.
dulcimer amadinda, entaala.
dull adj. (of wits) siru; (blunt) ko??ontevu; (weather) obudde obw'ekikome; be dull, okulungubala.
dumb (man) omusiru, omuzibe w'omumwa, kasiru; become d., okusiriwala, okuziba emimwa.
dumbfounded be, okutunula mpwangali.
dummy kirangajja.
dump v., okubeteka.
dun v., okubanja.
dunce omusiru.
dung obusa, kalimbwe, eddimbwe, emizi, enkiringi, entalondwa.
dungeon ekkomera.
dunghill olubungo.
dupe v., okulimba, okucumpanya cumpanya, okukumpanyakumpanya.
durable gumu, a lubeerera; vide kalibobbo.
duration ekiseera.
during mu.
dust n., enfuufu, effufugge, ebikwa kwaya, empumbu.
dustbath ekiwugiro.
duster ekiwero, ekitambaala, ekifuvu.
dutiful teefu, gonvu, awulira.
duty omulimo; (toll) empooza.
dwarf nnakkwale, butyampa, omumbuti, nnakayirigi, nnakalanga.
dwarfed be, okukonoona, okwekulira.
dwell okusula, okubeera.
dwelling ennyumba, enju.
dwindle okuggwerera; vide
diminish dye, n., erangi; vide kasalabakesi, muzuukizi, akasaana, ekiwere. dye, v., okunnyika muddagala.
dysentery ekiddukano ky'omusaayi,
okuwaluka omusaayi; have d. okuddukana omusaayi, okuwaluka omusaayi.
dysmenorrhoea vide enjoka.
dyspepsia ebigalanga, akakiki, ekyoka; vide enjoka.
each buli, kiisi.
eager nyiikivu; be eager, okw ewunta, okukalambira.
eagerness katinko.
eagle empungu, akadoma, nnakwanzi.
ear okutu; (of corn) ekirimba;
ear hole empulirizo; give ear, okutega amatu.
early mumakya, mumatulutulu, munkeera; vide nsonoosi; be e., okukeera, okuzinduuka.
earn okufuna, okukolera empeera;
e. own living okweyamba.
earnest n., omusingo.
earnest adj., nyiikivu.
earth (soil), ettaka; (land) ensi; go to earth, okusowottoka.
earth up v. (roots), okutemera.
earthen a ttaka.
earthenware adj., a bbumba,
earthquake musisi, ekikankano.
ease take one's, okwekuukuubya, okukalira.
ease v.tr., okuwummuza, okukka kkanya.
easier grow, okwewojjeeka.
easily mangu.
east ebuvanjuba; e. wind, empewo ky'ebuvanjuba.
Easter Paasika, Amazuukira, Olunaku Olw'okuzuukira.
easy angu.
eat okulya.
e. enough okukkuta. e. greedily, okusikaasikanya, okubwagula, okujujubula. e. with closed lips, okumugunya. e. noisily, okweswanta, okufunkunya.
eatable be, okuliika.
eatables ebiriibwa, emmerk.
eaves akabendobendo.
eavesdrop okulumika.
echo n., eky'eyitabya.
echo v., okweyitabya.
eclipse v., okusinga, okubikka.
economical be, okuganiriza, okukekkereza, okuterekkereza.
ecstasy ekinyegenyege; be in, okusugumbya.
ecthyma omubazi.
eczema ekiyobyo.
edge omugo, amabbaii, olubuubuuto, enjegoyego, omuleboolebo; (of cloth) olukugiro ; (sharpness) obwogi, olukulukumbi; be set on e., okunyenyeera.
edged two, a nnajjolo.
edgewise put, okutekka obukiika, okusimba.
edible liibwa, liika.
edict etteeka.
edifice ennyumba, enzimba.
edify okuzimba.
editor omuku??aanya.
educate okuyigiriza, okutendeka, okubangula, okugunjula; be educated, okugunjuka.
educator omuyiglriza.
efface okusangula, okusiimula.
effect okukola, okutuukiriza.
effeminate become, okukaziwaia.
effervesce okwesera, okutokota, oku bimba, okusuukira, okutyanka.
efficiency amaanyi, amagezi.
efficient a maanyi, a magezi.
effigy ekifaananyi.
effort make an, okufuba, okunyii kira, okukambiriza, okuwaza, okuwanira; lift with an effort, okb bagajja.
effort last, ekiwalazima.
effrontery ekyejo, ekitigi.
effulgence okumasamasa.
egg eggi ; (of locust) obusowe. e.shell, ekisosonkole. e.yolk, enjuba y'eggi. boiled eggs, amagi ag'empogola.
egg on v., vide instigate.
Egypt Misiri.
eight munaana.
eighteen kkumi na munaana.
eighth a munaana.
eighty kinaana.
either oba.
ejaculate okukungiriza.
eject okugoba, okusindika; (vomit) okusesema.
elapse okuyita.
elastic be, okunaanuuka.
elated be, okuisanyusa, okujaguza.
elation essanyu.
elbow olukokola.
elder n., omukadde.
elderly kaddekadde.
elect okulonda.
elegance obuyonjo.
elegant yonjo, a buyonjo.
elephant enjovu, enguuli; e. hunter, omutujju.
elephantgrass ekisagazi.
elephantiasis endwadde eyenjovu, enjovu.
elevate okuwanga, okuyimusa; (honour) okugulumiza.
elevated a waggulu, gulumivu, a kitiibwa.
elevation obugulumivu.
eleven kkumi na mu,
Elgon Mt., Masaaba.
elongate okuwanvuya.
elope okudduka, okuwambuka.
eloquence amaanyi mubigambo.
eloquent ogezi, a maanyi mubigambo; vide omunuza.
elsewhere kwalala.
elucidate okutegeeza, okunnyo nnyola.
emaciated become, okukogga, okugogomba, okunyaaluka.
emaciation obukovvu.
emancipate okufuula ow'eddembe, okufuula owa bowo.
embank okubibira.
embankment olubiblro.
embark okusaabala.
embarrass okuteganya, okweralii kiriza, okussa amabbabbanyi, okusoona.
embarrassment ensonyi.
embassy obubaka.
embellish okuyonja, okugulika.
ember olunyata, ekisiriiza.
embezzle okulyazaamaanya, okubba.
embezzlement obubbi.
emblem akabonero.
embolden okugumya omwoyo.
embrace okugwa mukifuba, okuwambaatira.
embrasure ekituli.
embroider okutunga amajoba, okw etojja, okudaliza.
embroidery ejjoba, amajoba, e ddalizi, amasiira, omuleera.
embryo vide foetus; be in e., okutonda.
emerge okulabika, okunnyulukuka, okunaawuuka, okupapankuka.
emetic eddagala erisesemya.
emigrate okuwa??anguka.
eminence obukulu, ekitiibwa; (of hill) obugulumivu.
eminent a kitiibwa.
eminently ddala, nnyo ddala.
emissary omubaka, omutume.
emit (smoke) okunyooka.
emotion ekisaasaazi.
empale okufumita obukwata.
emperor kabaka.
empire obwakabaka.
employ okusenza, okugulirira, okupakasa.
employment omulimu.
empower okuwa amaanyi, okuwa okuyinza.
emptiness ereere, sa; vide ekisa ssalala.
empty v., okuyuwa, okuyiwa, okuggyamubyonna, okufufunkula; adj., e.handed, bekkotoggo, bwaggu, manolo, katwe kasa, kkope.
emulate okwefaanaanyiriza,
enable okuyinzisa.
enact okuteeka etteeka.
enactment etteeka.
enamoured of be, okwagala, okw egomba, okukitiza.
encamp okusiisira, okusula.
encampment ekisulo, olusiisira, omugiini.
enchant okuloga; (delight) okusa nyusa nnyo.
enchanter omulogo.
enchantment obulogo.
encircle okwetoolooza, okuzingiza, okwebulungulula.
enclose okukombra.
enclosed be, okwetooloozebwa, okuzingizibwa.
enclosure ekisaakaate, ekigo, embuga, ekikubira.
encompass okwetooloola.
encounter olutalo.
encounter v., okusanga, okusisi nkana; okulwana na. . . .
encourage okugumya omwoyo, okukubiriza.
encroach on okunaayiriza.
encumber self okukakaatana.
end enkomerero; (of stick) aka sassa.
end v.i., okuggwowo, okukoma.
end v.tr., okumala, okukomya, okutuukiriza, okukomekkereza, okufundikira.
endanger oneself okwetunda, okw egabula.
endeavour okugezaako, okunyiikira.
endlessly kajegejege, katakku.
endorse okuwandiika erinnya; okukakasa.
endow with okuwa, okuwaayo, okuliisa.
endurance ekikami, okugumiikiriza.
endure okuguma, okugumiikiriza; vide okuwata.
endwise put, okusimba okuwanvu.
enemy omulabe.
energetic nyiikivu, a maanyi ; be e., okunyiikira, okufubirira, okuluubirira.
energy obunyiikivu, amaanyi, empapiro, endasi, entege.
enervate okunafuwaza.
enfeebled be, okugaganuka.
enfold okuwambaatira.
enforce okuwaliriza, okukaka, okukakaabiriza.
engage (promise) okusuubiza; (agree) okulagaana; (for work) okugulirira, okusenza, okupakasa, okuwendula; (marriage) okwogereza; be engaged (work), okuba n'emirimu, okutawaana; (marriage) okwogere zebwa; (fight) olutalo.
England Bungereza.
English ngereza, a Bungereza; E. language, Lungereza.
engrave okwola.
engraving oluyola; (picture) ekifaananyi.
engulfed be, okutokomoka.
enjoin okulagira, okukuutira.
enjoy okusanyukira, okwagala.
enjoyment essanyu.
enlarge okugaziya, okuwaayira, okukookera, okuneneya.
enlighten okumulisa; okuyigiriza.
enlightened a magezi, tegeevu.
enlist v.i. (in new service), okusenga.
enliven okusanyusa.
enmity obulabe, ettemu.
ennui vide okuwuubaala.
enormous nene nnyo; vide colossal,
enough be, okumala, okutuuka; have e., okukkuta.
enquire okubuuza, okukemereza, okubuuliriza, obwekkaanya.
enrage okusunguwaza, okukabiriza.
enrapture okusanyusa nnyo.
enrich okugaggawaza.
enroll okuwandiika.
ensign ebbendera.
enslave okufuula omuddu.
ensnare okutega, okuliita.
entangle okuzingazinga.
enter okuyingira.
entertain okusembeza, okukyaza, okusuza, okwaliirira.
enthral vide enslave.
enthusiasm essanyulingi.
entice okusendasenda, okukwenya kwenya, okukema, okuseemya, okuseemeza.
enticement ekikemo, akawambo
entire lamba, lambirira, tuufu.
entirely ddala.
entomb okuziika, okuteeka muntaana.
entrails ekyenda.
entrance omulyango, wankaaki, vva nsanso.
entrap okutega, okuliita, okukeba.
entreat okwegayirira, okusaba.
entreaty okwegayirira.
entrust okusigira, okuteresa; vide okuwereka, okukwasa.
entwine okuzingazinga.
enumerate okubala, okumenya, okutontogola.
envelop okusiikiriza, okubikka.
envelope n., ebbaasa.
envious a buggya, a mpiiga.
environ v., okwetooloola.
envoy omubako, omutume.
envy n., obuggya, empiiga, ensaalwa
envy v., okukwatibwa okuggya.
enwrap okusabika.
epiglottis enkolo.
epilepsy ensimbu.
Epiphany okwolesebwa kwa YesuKristo; Epifaniya.
episcopacy okulabirizi.
epistaxis ekiraso.
epistle ebbaluwa.
equal be, okwenkanankana; vide okulabwa; make equal, okwenkanyankanya, okuttaanya.
equally butentwe.
equivocation obulimbalimba.
eradicate okusangula, okuggirawo ddala.
erase okusangula.
erect adj., golokofu.
erect v., okuzimba, okusimba, okuwanga.
err okukyama, okuwunjawunja.
errand obubaka.
error ekyonoono, obukyamu, ensobi.
erudite muyigirize nnyo.
eruption (on body) obutulututtu, eggirikiti, ekibiribiri, ekyovu.
escape (danger) okuwona; (prison, cage, etc.) okubomba, okucwa, okudduka, okwebba, okupuluka; e. being hit, okusuba.
escarpment ekikko.
eschew okwewala, okwerekera ddala, okwezlra.
escort okuwerekera.
especially okusinga.
espionage obukessi.
espousal obufumbo.
espouse okuwasa, okufumbirwa.
establish okunyweza, okukakasa.
estate ekyalo, obutaka, mmayiro, e.
esteem okussaamuekitiibwa.
estimate v., okubalirira, okutee bereza.
estrange okwawukanya.
estuary ekikono.
eternal k lubeerera, a mirembe n'emirembe.
eternity emirembe, egitaggwaawo.
eucalyptus (tree) kalitunsi.
eucharist emmere ya Mukama waffe, okussa ekimu,
eulogise okutenda, okusuuta,
eunuch omulaawe.
euphorbia enkoni, enkuukuulu.
Europe Bulaaya, e.
European n., Omuzungu.
European adj., a kizungu.
evacuate okusenguka mu.
evade okusuba, okwewoma, okubengula, okukuba ekimmuuni.
evangelist omubuulizi ow'enjiri.
evaporate v.i., okufuumuuka.
eve n., akawungeezi.
even adj., tereevu; be e., okutereera, okwenkanankana; make e., okutereeza, okwenkanyankanya; (soil) okusaanya.
evening akawungeezi, kawansazi, ka wozamasiga.
evenness obutereevu.
event ekigambo.
ever ennakuzonna.
every buli, kiisi; e. day, bulijjo, buli lunaku; e. moment, buli kaseera.
everywhere buli wantu, buli gye . . . wonna.
evict okugoba, okulya nsowole; vide okuganduula.
evidence obujulizi.
evil obubi.
evil bi ; do e., okwonoona, okusobya, okuzzi omusango; speak e. of, okulonkoma, okuvuma.
ewe endiga enkazi.
exact adj., tuukirivu.
exact v., okuliika, okubowa.
exacting adj., a luwazo; vide okutunika.
exactly ddala, geregere.
exaggerate okuyunga ebigambo, okutiiwuuka, okukanika, okusaggula, okuyingiriza, okudongwa.
exalt okutenda, okusuuta, okugulumiza, okutendereza; e. oneself, okwegulumiza, okwekuza.
examine okukebera, okwekkaanya, okw ekenneenya; (pupils) oku buuza, okukemereza; (of a doctor) okwagayaga.
example eky'okulabirako.
exasperate okusunguwaza.
exasperation obusungu.
excavate okusima muttaka, okuligguula, okuwookoola.
excavation ekisimule.
exceed okusinga, okukira, okusukkirira, okuyitirira, okuyinga.
exceedingly ddala ddala, nnyo nnyini; vide very,
excel okusinga, okukira.
excellence obulungi.
excellent lungi nnyo.
except wabula, wazira.
except v., okufissa.
excess ejjingirizi.
excessively kabugira; vide kuka mala, kungwa.
exchange v., okuwaanyisa, okugulaana, okuwa ??ana.
excite okusaanuula; (dogs) okw asira; be excited, okujagalala, okukankanuka.
exclaim okukungiriza.
exclude okuziyiza, okugaana.
excommunicate okugoba mukka nisa, okuvumirira.
excrement emizi, empitambi.
excrescence ensunduba.
exculpate okusonyiwa.
excusable a kusonyiwa.
excuse n., ensonga; make idle excuses, okulonzalonza.
excuse v., okusonyiwa; e. self falsely, okwekekkeza, okwewampanya.
execrate okuvuma, okuvumirira, okukolimira.
execration ekivume.
execute (work) okumala, okukola;(criminal) okutta.
execution place of, ettambiro.
executioner omumbowa, omutambizi.
exemplar eky'okulabirako.
exempt okusonyiwa.
exercise n., omulimu, omuzannyo.
exercise oneself okwemanyiiza.
exert oneself okufuba, okuluubirira, okwebaalinga, okwekalanga, okukanda.
exhaust (finish) okumala; be exhausted (finished),okuggwawo;
become e. (fatigue) okukoowa, okufumbuka, okuggya, okufumbulukuka, okubuta, okuvuya, okulebettuka.
exhaustion obukoowu.
exhibit okwolesa, okulabisa.
exhort okubuulirira, okukuutira, okukubiriza.
exhume okuziikula, okusima.
exile v., okugoba, okuzaaya; be exiled, okugobebwa.
exist okubeerawo.
exonerate okusonyiwa, okuwonya omusango.
exophthalmia have, okukanuka.
exorbitant be, okwekanika, okuliika, okutunika; vide okuwaniriza; grow e., okukangawala.
exorcise okukokola, okutambulula, okuzimulula.
expand v.i., okugaziwa, okunaanuuka; (leaf) okwanjulula.
expand v.tr., okugaziya.
expect okusuubira, okulindirira.
expectorate okuwanda amalusu.
expedient be, okugwana.
expedite okwanguyiriza.
expedition (war) olutabaalo, ekikwe kweto.
expeditious angu, a mbiro.
expel okugoba, okufulumya.
expend okuwaayo.
expense omuwendo.
expensive a muwendo, kanufu.
experience v. (joy, etc.), okulaba.
expert n., ffundi.
expert adj., kugu; become e., okukenkula.
expiate okutangirira.
expiation okutangirira.
expire okufa, okuta omwoyo, okutondoka, okukutuka; (come to an end), okuggwawo.
explain okutegeeza, okunnyonnyoIa, okuttottola, okuvvuunula; (a dream) okulootolola.
explanation amakulu.
explode okutulika, okutuumuuka,
exploit ekikolwa eky'obuzira.
exploration olugendo, ssaffaali.
explore okuziga.
expose okwolesa, okutengeka, okubikkula, okwanika; e. oneself, okwetatankiriza; e. oneself in decently, okwetiiluula, okweya gaagula, okukunama.
exposed ereere, eru, eru.
expostulate okunenya.
expound okutegeeza, okunnyo nnyola.
express okwogera, okwatula, okutegeeza.
expression (face) vide sad, pleasant,
expunge okusangula, okuggyamu.
extemporise okuyiiya.
extend v.i., okwebamba; e. to, okutuuka, okukoma.
extend v.tr., okugaziya, okuyongera.
extensile be, okunaanuuka.
extensive vide omuteeteema, nnakito kolo, nnamulanda.
extent obunene, obuwanvu.
exterminate okuzikiriza; (plants) okutta ziizi, okukandula.
external a kungulu.
extinguish okuzikiza.
extol okutenda, okutendereza, okusuuta, okukunga.
extort okunyaga, okulyazaamaanya.
extortion obulybke; vide okutunika.
extra give, okwongeza.
extract v., okuggyamu, okuviisamu; (jigger) okutundula.
extraordinarily bulala, kayingo; vide okuzimula.
extraordinary a kitalo, a kikuuno.
extravagance kaloboli.
extravagant be, okujoogoola; vide enkira.
extremely ddala ddala, nnyo nnyini, kayingo.
extremity enkomerero, ekidondi, aka sanso; (dilemma) ekibamba.
exuberantly grow, okubimbijjukana.
exude okukamuka.
exult okusanyuka, okujaguza, okukuba ejjebe, okwebuga.
exultation ekijaguzo,
eye n., eriiso, eddozo; (pupil of e.) emmunye; (of needle) empami,
ennyindo e??ango; (watery e.) ejjanga; show whites of e., okuzoola amaaso ; have staring e., okuzongola amaaso.
eye v.tr., okutunuulira, okwekkaanya.
eyebrow ekisige.
eyelash akakowekowe; falling out of e., obulangula.
eyelid ekikowe; disease of e., wamala.
fable olugero.
fabricate okuyiiya.
fabulous a kitalo,a lugero.
face n., amaaso; make faces at, okukongoola.
face v., okukobojjana.
fact ekigambo, ensonga.
factious a nnyombo, yombi.
fade kukaddiwa, kuwotoka; (colour) okufuma, okupeeruuka, okusa nguka.
faggot ekinywa, olusekese, omuganda, omuwakata.
fail I have failed, kinnemye; (in exam.) okugwa. f. of one's word, okujwa??anya. f. to score, okukubo busu. f. to obtain, okusubwa.
faint okuzirika.
fair adj., lungi.
fairly munnono.
fairway omwala.
faith okukkiriza; (in religion) eddiini.
faithful esigwa.
faithfulness obwesigwa.
fall v., okugwa, okwetujja ekigwo; (err) okukyama; (rain) okutonnya. f. from hand, okusumattuka. f. backwards, okugalanjula, okugwa bugazi. f. off stalk, okudyebuka. f. in, okwegulukuka. f. into debt, okugwa mubbanja. f. one on another, okwetlnda. f. to pieces, okumogoka. f. apart, okubumbulukuka. f. off head (of load), okutikkuka. f. open, okuwenjuka. fall, n., ekigwo; (roof) okwesulika.
falls (water) ekiyiriro.
false a bulimba, limba.
falsehood obulimba.
falsetto talk, okukekkera.
falter (in speech) okunaanaagira, okujegemera.
fame n., olulanga, ekitiibwa, okwatii kirira.
familiarity ekiyiboyibo, olummanyi mmanyi, olusuusuuto.
family ekika, oluse, e??anda, olula, olulyo; large f., oluseregende.
famine enjala.
famished be, okulumwa enjala ennyi ngi.
famous atiikirivu; be f., okwatii kirira.
fan n., ekiwujjo.
fan v., okuwujja, okuwewa; f. one self, okwesaggira.
fancy v., okulowooza; okwagala.
fancy for omulaka.
fang erinnyo.
far adv., wala; vide okukunukkira, okutwaliriza.
farfetched vide okuvoogoola.
farewell weeraba; bid f., okusiibula.
fascinate okuloga.
fascination omulaka.
fashion v., okukola, okubumba, okutonda; be in f., okuyiita.
fast n., ekisiibo.
fast adj., angu, ambiro.
fast adv., mangu, mbiro.
fast v., okusiiba enjala, okulaagira.
fast make, okusiba, okunyweza, okunyuunyuula, okumyumyula.
fasten okusiba, okulijja, okunyweza.
fastening ekisiba.
fastidious be, okwenaanya, okwenankanya, okwekanala; a f. person, omwenanazzi.
fat amasavu, omuzigo, amafuta; roll of f., ekitogi.
fat adj., gevvu; (animals) sava, a ssava; vide omugo, nyeefu, agaa gavu, bikokye, bigoto; be very f., okufeeta, okugonnomoka, okw agaagala; grow f., okugejja, okunyeeta, okutinduuka; (animals) okusaatawala, okusavuwala.
father kitange, kitaawo, kitaawe, kita ffe, kitammwe, kitaabwe. f. of twins, ssaalongo. my father, int., Taata! my f.inlaw, mukoddomi, sse zaala, ssewamuko. grandfather, jjajja.
fatherless mulekwa, omufuuzi.
fathom (understand) okutegeera.
fatigue v., okukooyesa, okukooya; be fatigued, okukoowa, okufuuyi rira.
fatten okugezza; (animals) okusavuwaza.
fault omusango, ensonga, ekyonoono; relapse by one's own f., okwettula; find f., okuyomba, okujuuka, okujuukirira.
faux pas vide okusolottoka.
favour ekisa, omukisa. be in f., okuganja. go out of f., okugooka. curry f., okweroloma, okweguya.
favour v., okwagala; okuyamba, okubeera.
favourable lungi.
favourite n., omuganzi, omubiito, omwettanirwa; (girl) nnakabiito; be a f., okuganja; make a f. of, okubiibiita.
favourite adj., ganzi.
favouritism obuganzi.
fawn upon okwegonza, okupanka, okweguya.
fealty obwesigwa.
fear n., entiisa, obuti, ensisi.
fear v., okutya, okutekemuka.
fearful a ntiisa, a kutya.
fearless zira, a maanyi.
feasible be, okukoleka.
feast embaga; entujjo.
feast v., okulya embaga.
feat ekikolwa ky'obuzira.
feather ekyoya, eky'ensuti.
feathery a byoya.
features amaaso.
February Febwuali.
fee n. (wages), empeera, omusaala; (f. before case) empaabi, enkanamu; (after hearing) ebitebe; pay fees for, okuweerera.
feeble nafu, tene; vide okukenda; f. person, nkeremeke, bandoberedde.
feeble become, okunafuwala, okugondoba.
feed v.tr., okuliisa; (a fire) okukuma omuliro; f. in morsels, okugabirira.
feel okuwulira; (touch) okukomako, oku kwatako, okw agayaga;
feel about okuyanza engalo; I feel sick, emmeeme ensinduukirira.
feet ebigere; sore f., akageregere, kyassanga.
feign okwerowooza. f. sickness, okwerwaza. f. death, okwefiisa. f. ignorance, okwewubya, okw ewugguusa, okwewussa. f. sleep, okwefuluusa. f. inability, okwekekkezza. f. exertion, okwepacca. f. madness, okweralusa. f. assent, okuttikkirira.
felicitate okukulisa, okuyozaayoza.
felicity essanyu.
fell okutema.
fellow omusajja, omuntu; (my companion) munnonge; (f. countryman) bw'oluganda; vide nna.
fellowship okussa ekimu.
female omukazi.
female adj., kazi, wala; (animals) lusi; f. infant, omwana wa buwala, bandoberedde.
fence ekisaakaate, ekikaali, akasiira, akabanda, olukomera, olugo, ekigo, bbooma.
fence v., okukomera, okusita olukomera.
ferment n. (disorder), akacwano.
ferment v., okuzimbulukuka.
fern kayongo, kadaali.
ferocious kambwe, vide lukumbi.
ferocity obukambwe.
ferret out okwekkaanya, okukebera ennyo, okuvumbula.
ferrule omuwunda.
ferry n., omwalo.
ferry v.tr., okuwungula; be ferried over, okuwunguka.
fertile gimu.
fertility obugimu.
fervent nyiikivu, a maanyi.
fester okutana.
festoon olubaya, engudi.
fetch okunona, okukima, okugoberera; (come to f.), okuddukira, vide okuwoona.
fetish ejjembe, ensiriba, omwambo; f. hut, essabo.
fetter olujegere, essamba, ekisiba.
feud empaka.
fever omusujja, oluwujja; nnabuguma; East Coast f., amakebe.
feverish be, okubabirira; vide okususuukirira.
few tono in pl.; grow fewer, okutoniwa.
fez entalabuusi, enkuufiira emyufu, enkuufiira y'omujunga.
fiat etteeka.
fibre (plantain) ekyayi; (hemp) obugoogwa, kansambwe, kifuula, oluvunvu, olubeera, omuzimbandegeya, ensinga.
fickle be, okupalappalanya, okusagaasagana.
fiction ekyobulombolombo.
fiddle akadingidi.
fidelity obwesigwa.
fidget okusegukaseguka, okusuguunyasuguunya, okukunkuna.
fie! vvakwo!
field ennimiro, omusiri; f. glass, galubindi.
fiend ssitaani.
fiendish a ssitaani.
fierce kambwe, kakali, a nkanu. f. person, entakkutakku. turn f., okubama, okutaama. look f., okw'ekajanga, okutunula buswandi. fiercely, bukanga, bukanu.
fierceness obukambwe, obulalu.
fiery (hasty) a busungu, sunguwavu.
fife endere.
fifth a kutaano.
fiftieth a makumi ataano; ataano.
fig e ttiini; (wild) entontogolo; f. tree, omutiini, omutuba.
fight 11., olutalo.
fight v., okulwana, okukontana, okutabaala; vide nkwangu.
figure (appearance) ekifaananyi; vide situfu; (price) omuwendo.
filch okubba.
file n., mwamba.
file v., okuwagala.
fill okujjuza; (with food) okukkusa. f. very full, okubenga, okubigika. f. mouth, okufundiikiriza.
fill pipe okulunga. be filled, okujjula.
fillet (meat) omwala.
fillip okukuba entoli.
filter v., okusengejja.
filter n., essengejjero, omubinikiro.
filth ettaka, empitambi, ekko, ekko kobereze, obukokkoliko; (moral) obugwagwa, ekiko.
filthy bi, gwagwa, seegu; be f., okujamawala.
fin eggindu.
final a nkomerero, a kamalirizo.
finale enkomerero.
finally kkomekkome.
finch akagugumunsi, akasanke, aka seese, kunguvvu, nnakinsige, ende geya.
find okulaba, okusanga, okusi??aana, okuvumbula, okuzaawula, okuzuula;
find out okumanya, okuvumbula; look for, okunoonya.
fine ii,, omutango.
fine v., okutanza; pay a f., okutanga.
fine adj., lungi, ka; f. day, ensakkya; of f. mesh, a kayeya.
finger engalo. little f., nnasswi. first f., olunwe, nvamumba. second f., kkwemmembekedde. thumb, ekinkumu.
finger v., okutogaatoga, okuto??oo nya.
finish okumala, okusonjola, okumaliriza, okutuukiriza, okukuba ssaanya, okumalamu, okulamya, okukunja, okusulikira, okuwemm enta.
finish n. (good surface), ensaana; (end) enkomerero.
finished be, okuggwa; be well f., okunana.
fire n., omuliro. grass f., oluyiira. bonfire, ekikoomi. make a f., okukuma omuliro; v. (set f. to), okwokya, okw okerera, okuteekera, okubabuukirira, okuyeekera. f. a gun, okukuba emmundu.
firebrand ekitawuliro.
firefly emmunyeenye.
fireplace ekyoto.
firewood enku; f. cut green, enkukku; go to fetch f., okusennya, okutyaba, okuziga.
firm gumu, nywevu, a maanyi; be f., okunywera, okwesimbiggi riza, okuguma, okubebeetera.
firmament ebbanga.
firmly geregere, gulugulu.
firmness obunywevu, obugumu.
first oluberyeberye, okusobka. be f., okusobka. use for f. time, okwangula.
firstborn omuggulanda.
firstfruits ebibala eby'omwaka; vide okutembula.
firstly okusooka, oluberyeberye.
fish ekyennyanja. names of f., emmale, ejjamba, aka lende, ekisinja, embegedde, embovu, omukene, omunyala, nnandere, endulumba, engagala, engege, enningu, enkakaalukanyi, enkejje, enkokoto, enkuyu, enkyulukyulu, ensoga, ensonzi, ensuma, ssemutundu. f. net, ekiragala. f. trap, ekigu, omugomo. f. hook, eddobo. f. line, omugonjo.
fish v., okuvuba, okusumbya; (with hook), okuloba.
fissure olwatika, omwagaanya, en keka.
fist ekikonde.
fit n., ensimbu; be ill with fits, okugwa ensimbu.
fit v., okutuuka, okugendegetana; f. into, okuluma.
fits and starts sleep by, okwebaka ebivumira.
fitting be, okugwana.
five taano.
fix okunyweza, okusiba; f. in handle, okuwanga; f. eyes on, okwekaliriza amaaso.
fixed adj., nywevu, a lubeerera, a nkalakkalira.
fizz v., okusaala.
flabby boofu; go f., okufootooka, okubootaboota, okuleenya, okunyootoka.
flag" e bbendera.
flagellate okuswanyuula.
flagon eccupa, omudumu.
flagstaff emulongooti.
flail empuuzo.
flame n., olulimi lw'omuliro.
flame v., okwaka.
flaming use rel. form of for eg.
flank ebbali.
flannel jjowo.
flare v., okubuubuuka, okwaka ennyo.
flash in a, lukwayo.
flash v., okumasamasa, okwakaya kana, okunyereketa; (lightning) okumyansa.
flask eccupa.
flat tereevu, agaagavu, beebeetavu, a kibuutabuuta, a lutentezi; be f.,
okutereera okwagaagala, okuba ndaala, okubebeetala; sound f., okugogooma.
flatly refuse, okuguguba.
flatter okupanka, okuwaana, okunyumiikiriza, okubinaabina, okujaaka, okwegonza, okuwenda, okwekugga; f. oneself, okwetenda;
flatterer omupansi.
flattery obupansi.
flatulence akawuna.
flavour n., omukka, ensa, e ddekeereke.
flavour v., okusomereza.
flaw n., e bbala, obulema, akamogo.
flax obugoogwa.
flay okuibaaga.
flea enkukunyi; fowl fleas, obuloolo.
flee okudduka, okubomba.
fleece n., ebyoya eby'endiga.
fleece v., okutunda bukanu; be fleeced, okugwa amanu.
fleet empingu.
fleet adj., k mbiro.
flesh (living) omubiri; (dead) ennyama.
fleshy a kifuta.
flexible gonvu; be f., okugonda.
flick okulasa; (flies) okusagga.
flicker v., okukankana, okupapala, okutemireza.
flight okudduka; (bird) okubuuka.
flinch okutya.
fling okusuula, okukanyuga, okukasuka, okusimbaggula; f. down, okutandaggira; f. oneself about, okwaziirana.
flintiness embaalebaale.
flip okukuba entoli, okulasa.
flippancy okuzannya.
flippant be, okubadala.
flit okusenguka.
float v., okuseeyeeya, okuyenjeera, okubbulukuka, okutengejja.
flock n., ekisibo, eggana, ekirindi.
flock together v., okuku??aanira awamu.
flog okubalula, okubandula, okuweweenyula.
flood n., amataba, omujjuzi, ebitaba, omutunga, ettumbiizi, mukoka.
floor on the, wansi.
flop down okugangalama.
flounder okwetubinkiriza.
flour obutta, mutere, ensaano.
flourish v.i., okugimuka, okubimbi jjukana.
flourish v.tr., okugalula, okuwera.
flow okukulukuta, okugenda, okugera; (of menses) okukuuluula; f. into (tributary), okufukako.
flower n., ekimuli; (of maize) ejjange, akanuunu, akatundwe.
flower v., okwanya, okumulisa,
fluctuate okupala ppalanya, okukyukakyuka; (abscess) okubola.
fluent a mboozi; vide okutontoma.
flush v.i., okumyuka.
fluster v.tr., okubigita.
flute endere, omulere.
flutter okupapala, okwewojjoola; be in a f., okupakala.
fly n., enswera, embwa, ekivu, akabu, akaduli, akatugu, akawawa.
fly v., okubuuka; (run away) okudduka.
flycatcher (bird) engwizi.
foam n., ejjovu, engagize.
foam v., okubimba, okufuukuula, okusuukira, okujugumba.
fodder essubl.
foe omulabe.
foetus akakonkomi, empummumpu.
fog olufu.
foil okuziyiza, okufubira, okuteba.
foist oneself okwetulinkiriza.
fold n. (cloth), olufunyiro, eggoda, olukoda; (enclosure) ekisibo, ekiraalo, olugo.
fold v., okuzinga, okufunya; (arms) okwewumba.
foliage amalagala.
folk abantu.
follow okugoberera, okuyita na . . . okuyiriikirira, okukunakkuna, okuwondera; f. a road, okulembekera.
folly obusiru, ejjulume, katwewungu, embazuulu, ettembo.
foment (surgically) okunyiga, okw eserera eddagala.
fond of be, okwagala.
fondle okuzannyisa, okugayaga.
font ebbatirizo.
fontanelle akawompo.
food emmere, eby'okulya; (for journey) entanda; f.money, pposo.
fool n., omusiru, kabandu, omutette, ssekibette; as int., kidoma!
fool v.tr., okuguumaaza.
fool v.i., play the f., okweginga, okw erigomba; f. about, okwewodoola; be fooled, okuguumaala.
foolery obusiru.
foolhardy be, okwetunda, okw eyinula, okwewanga.
foolish siru; become f., okusiruwala.
foot ekigere; (measurement) ffuuti; (of bed) emirannamiro.
football omupiira.
footmarks ebigere.
footrule effuuti.
footsteps sound of, enswagiro.
fop omuyonjo.
for prep., kubwa, kulwa, olwa.
for conj., kuba, kubanga.
forage v., okusaka.
foray n., ekizindo.
forbear okugumiikiriza, okuzibii kiriza.
forbearance okugumiikiriza.
forbearing use rel. form of v. to forbear.
forbid okugaana, okuwera; God forbid! kikafuuwe!
forbidden a muzizo.
force n., amaanyi, buwaze; by f., buwaka, butaagaane.
force v., okuwaliriza, okukaka, okukabiriza, okukoza amaanyi. f. way in, okuyingirira. f. way through, okubabalama, okw ewagaanya, okuwagga, okuwaguza. f. hand of, okuvunvubika. f. oneself, okukambiriza. f. a laugh, okwesesa. f. in., okubambalika.
forced labour akasanvu; vide okusagga; make a forced march, okulazima.
forcible a maanyi.
ford n., omwalo, omusomoko.
ford v., okusomoka.
forearm omukono.
forecast v., okutegeeza mumaaso.
forefather jjajja.
forefinger olunwe.
forego okuleka, okwegaanyisa, okwesiriba.
forehead ekyenyi, ebbiga, obwanga, empumi.
foreign genyi, amawanga.
foreigner omugenyi, omunnagwanga.
forerunner omukulembezi omukulembeze.
foreskin ekikuta.
forest ekibira.
foretell okutegeeza mumaaso.
forewarn okulabula, okuwabula.
forfeit v., okutanga.
forfeit n., omutango,
forge essasa.
forge v.y okuweesa, okuvunja.
forgery commit, okwewaayiriza.
forget okwerabira.
forgetful mwerabizierabize.
forgive okusonyiwa,
forgiving a kisa.
forgiveness okusonyiibwa, ekisonyiwo.
fork ewuuma; (of tree) ekkabi.
forlorn naku, avu, lekwa.
form ekifaananyi; (bench) olubaawo; (class) ekibiina; for form's sake, musondo.
form v.y okubumba, okutonda.
formerly edda, munnakuezaayita.
formidable nene, tiibwa, kafu.
fornicate okwenda, okulya embooge.
fornication obwenzi.
fornicator omwenzi.
forsake okwabulira.
forsooth mazima, anti,
forswear okugaanira ddala; okulayira eby'obulimba.
fort ekigo, ebbooma.
forthwith amanguago.
fortieth a makumi ana.
fortify okuzimba ekigo.
fortitude amaanyi, omwoyo omugumu.
fortnight e ssabbiiti bbiri.
fortune omukisa, obugagga.
forty amakumi ana.
forward adv., mumaaso; go f., okugenda mumaaso, okukulembera.
forwardness ekyejo, okujeguka.
foster okukuuma.
foul adj., gwagwa, bi.
foul v., okugwagwawaza, okwonoo na; f. oneself, okwesona.
found be, okulabika, okuzaawuka.
found v.tr., okubanga, okukuba.
foundation omusingi.
fountain ensulo, oluzzi.
four nnya, na.
fours on all, mate,
fourteen kkumi nannya, kkumi na na.
fourth okuna.
fowl enkoko, olusaanyi; (any bird) ennyonyi,
fox ekibe.
fracas akacwano, oluyombo.
fractious yombi.
fracture v., okumenyeka, okukutula.
fragile a bwerende.
fragment akatundu; pi. bucekuceku; (wood) akati; (food) a kakunkumuka. fragrance, akaloosa.
frame v., okukola, okuzimba.
framework ekitindiro, emikwero, omugala, lukangaga, olunnyo; (of house) omusekese; (of door) omuzigo.
francolin enkwale.
frantic be, okwaziirana.
fraternise okukwana.
fraud obulimba, akawubyo, okulyazaamaanya; commit f., okulyazaamaanya, okulimba, okulyamuakawubyo.
frayed get, okusattuka.
freak ekikulekule.
free adj., eddembe, wa busa.
free v., okusumulula, okuta, okufuula ow'e ddembe; f. oneself, okwesiimattula.
freedman wa boowo, ow'eddembe, omute,
freedom eddembe, essakki, essimba.
freehold obutaka.
freeze v.i., okukwata.
French adj., a Kifalansa; F. man, Omufalansa.
frequently emirundi mingi.
fresh adj., ggya; (milk) su, sununu; (meat, etc.) bisi.
fret okweraliikirira, okunakuwala, okutokooterera.
friable betentefu.
Friday Olw'okutaano, Fulaayide.
friend mukwano, munywanyi.
friendless naku.
friendly a kisa, lungi.
friendship omukwano; sham f., olukwano.
fright entilsa, ensisi; a f., kasajjaffuba.
frighten okutiisa; be frightened, okutya.
frightful a ntiissa.
fringe amatanvuuwa.
frizzle v.i., okusaala; v.tr., okukala ??anya.
fro to and, eruuyi n'eruuyi; okuddi??ana.
frock ekiteeteeyi.
frog ekikere, akalenga, enkonga.
frolic n., omuzannyo.
frolic v., okuzannya, okuleriika, okusandaala.
frolicsome a mizannyo.
from ku, okuva, eri.
front n., amaaso, obuleega, mberi; vide obulumba, ejjaaye. go in f., okukulembera, okugenda mumaaso. in f. of, mumaaso ga . . . wa mberi. in f., kumanjo.
frost omuzira.
frosty a muzira.
froth ejjovu.
froth v., okubira ekyovu, okusuukiira.
frothy a jjovu.
frown v., okubiggya, okunyinyi mbwa, okubina ensige, okukanna nta, okwenyippanyippa, okwerumata.
fruit ., ekibala; vide katunkuma.
fruit v., okubala, okulembeera; (plantain) okussa.
fruitful gimu.
frustrate okuziyiza, okufubira, okulya empinga.
fry okusiika, okukalanga.
fryingpan ekikalango, fulampeni.
fuel enku, amanda.
fugitive omudduse.
fulfil okutuukiriza, okutuusa.
full (moon) gwa ggabogabo..
full become, okujjula, okufembe kera, okufeeta.
full to the, kampwerenda.
fullgrown kulu; vide musera.
full number be, okuwera.
full weight be, okutereera.
fullness okujjula, omusera.
fumble okuwammanta, okuyanza engalo.
fume (be vexed) okunyiikaala, okusunguwala, okuloma; give off fumes, okufuumuuka, okunyooka omukka.
fun of make, okukiina, okuduula.
function omulimu.
funeral rites finish, okwabya olumbe.
funnel e bbinikiro, omuzindaalo.
fur ebyoya; (on tongue) omutetere, engeru.
furious a busungu; be f., okuswa kira, okwekalaga, okusunguwala ennyo.
furiously ccocce.
furl okufunyaafunya, okuzinga.
furlough okuwummula.
furnace ekyoto.
furniture ebintueby'omunnyumba.
furrow akasalosalo; (wrinkle) omutaafu, olulanga.
furthermore era, ate.
furtively kiserebetu.
fury obusungu, obukaali.
fuse v., okusaanuusa.
fuss n., amalunya, emirerembe, endoo looto; make a f., okuga??amuka, okukakyana, okutayira.
future n., ennakuezigenda okujja; in the f., edda.
gabble okusabuiiza, okuvulungutana.
gable ekiwenda.
gad about okutambulatambula, okusalabatta, okutanta, okutazaataza.
gadfly ekivu, eddumambogo.
gag okuziba omumwa.
gaiety essanyu.
gaily n'essanyu.
gain n., amagoba, ensusso.
gain v. (reach) okutuuka; (battle) okuwangula, okugoba; make g.,
okugoba amagoba okuviisaamuamagoba.
gainsay okuwakana, okugaana.
gait entambula, entambulire.
gale kibuyaga, omuyaga, kiku??unta.
gall akalulwe; g. bladder, endulwe, ensawo ya kalulwe.
gallant zira.
gallantry obuzira.
gallop okuguluka, okusojjolimba, okusukumbuka.
gamble okukuba zzaala.
gambol v., okuzannya.
game n., omuzannyo; vide mweso, embirigo, enje, enziga; make g. of, okukiina, okuduula, okusekerera.
gander embaata ensajja.
gang fekibiina, dlugoldgombo, dmuluka.
ganglion ekizimba.
gaol ekkomera.
gaoler omukuumi w'ekkomera.
gap ekituli, eddibu, empungu, entala ga, omwagaanya.
gape (yawn) okwayuuya; (in astonishment) okusamaalirira.
garb n., ebyambalo.
garbage ebisasiro.
garden ennimiro; (plantain) olusuku; (deserted) ekikande, ekifulukwa.
gardener omulimi.
gargle okunyumunguza, okufukuta.
garland engule y'ekimuli.
garment ekyambalo, olugoye.
garnish okugulika, okulongoosa, okuganyula.
gas omukka.
gash n., ekiwundu.
gash v., okutema, okubaagulula.
gasp okuweevuuma, okuwejjawejja, okulookalooka, okulaakira.
gate wankaaki, wansaso; vide ensigo.
gatekeeper omuggazi; (of royal house) Mulamba.
gather v.i., okuku??aana, okugumba; (clouds) okubindabinda, okwekuluumulula.
gather v.tr., okuku ??aanya; (plantains) okuyunja; (fruit, etc.) okunoga; g. up, okulonda, okuyoola, okusonda, okukukumba; g. up skirts, okukwata akalenge.
gauge ekigero.
gaunt kovvu.
gay adj., sanyufu, assanyu; be g., okusanyuka, okujanjaala.
gaze at okutunuulira, okulaba; okw ekaliriza amaaso.
gear n. (harness), amatandiiko; (of car) eggiya.
gem ejjinja ery'omuwendo.
genealogy okuzaalibwa, bajjajja.
general omugabe.
generate okuzaala.
generation omugigi.
generative organs (male) obusajja.
generosity obugabi, ekisa.
generously give, okugabula.
genesis okusooka.
genet akasimba, embaki.
genial a ssanyu, sanyufu.
genius amagezi; a g., kagezimunnyo, nnakinku.
Gentile Munnagwanga.
gentle teefu, gonvu; be g., okukwata empola; become g., okukkakkana.
gentleness obuteefu, obukkakkamu, e ggonjebwa.
gently mpola, kasiiso, kimpowooze, nkuyo.
genus engeri.
geography joogolofiya.
German n., Omudaaki, Omugiri maani.
German adj., a Kidaaki.
Germany Budaaki.
germinate okumeruka.
gesticulate okuwenya emikono.
get okuweebwa, okufuna. g. up, okugolokoka, okuyimuka. g. better, okussuuka, okulamuka, okuwona. g. out of the way, okusegulira. g. ready, dkweteekateeka. g. away, okuvaawo. g. out, okuvaamu. g. off, okuvaako; (penalty), okuwona.
ghost omuzimu; Holy Ghost, Omwo yo Omutukuvu, Mwoyo Mutuukirivu.
giant erintu, omuntuomuwagguufu.
gibe okusekerera, okukiina, okuduula.
giddiness kantoolooze, kammunguluze, kaboyi.
gift ekirabo, ekitone, ekiweebwayo; g. of food to king, olukungo.
gifted a magezi
gigantic nene nnyo, agguufu; vide colossal.
giggle okusekaaseka, okufeenverera.
gills endaka.
gimlet kekeyu.
gin n. (trap), omutego, akakunizo, omuliiti; (drink), walagi.
gin v. (cotton), okusunsula.
giraffe entugga.
gird oneself okwesiba, okwambala, okwebaga, okwefungiza, okukekeera.
girdle olukoba, oluyina, omukandala, olwebagyo, biti.
girl omuwala; vide dduuda; (servant) omuzaana.
girth (size) obunene.
gist amakulu.
give okuwa, okugaba, okutonera, okuweereza. g. birth to, okuzaala. g. place to, okusegulira. g. up, okuleka, okuta. g. oneself up, okwewaayo. g. ear to, okutega amatu, okuwulira. g. out, tr., okulanga, okubuulira. g. judgment, okusala omusango. be much given to, okuweebwa jjaliri.
gizzard ekisakiro, oluguve.
glad sanyufu; be g., okusanyuka; make g., okusanyusa.
gladly n'essanyu,
gladness essanyu.
glands (inguinal) enkenga; (swollen) ensanjabavu, emmambavu.
glare at okutunulira obukanu.
glass (mirror) endabirwamu; (tele scope) galubindi; (drinking) ekirawuli.
gleam v., okumaskmasa, okwakaaya kana.
glean okuyeera.
glee essanyu.
glib ogezi.
glide okuseeyeeya, okuyenjeera.
glitter v., okumasamasa, okutanga lijja, okunyereketa, okute??eenya.
globe ensi.
gloom ekizikiza; (sorrow) obunaku.
gloomy be, okulungubala.
glorify okugulumiza, okusuuta, okutendereza.
glory ekitiibwa.
glossy be, okunekaaneka.
glow v., okwaka, okusegenya.
glowing (embers) ogi
glowworm emmunyeenye.
gluteal muscle, nayiga.
glutton omuluvu, ssedduvu, dduma bikalu.
gluttonous luvu, a mululu.
gluttonously gujuba, lumenku; eat g., okwevuubiika, okugujuba, okutuuba, okumenkula.
gnash the teeth okuluma obujiji.
gnat ensiri, obuzingiriri; (edible) essami.
gnaw okumeketa, okukesula; (of pain) okujigija.
go okugenda. g. back, okuddayo. g. down, okukka, okukkirira, okusere ngeta. g. in, okuyingira. g. into (space), okugyamu. g. round, okwetooloola. g. up, dkiilinnya, bkwambuka. g. with, okuyita na . . ., okutaba gana. g. off (gun), okwekuba, okuvuga. g. down (inflammation), okukka kkana, okutoowolokoka. g. to and fro, okuddi??ana. g. on one leg, okusejjera, okukongojja. g. out, okufuluma (fire) okuzikira.
goad omuwunda.
goal (end) enkomerero, ekigobero; (at football) akagoba, eggoolo.
goat embuzi; (wild) embulabuzi.
gobble okumirungula, okufunkula.
goblet ekikompe, endeku.
God Katonda; heathen g,, lubaale.
Godhead Obwakatonda.
godless kaafiiri.
godlike nga Katonda.
gold zaabu, a zaabu.
goloshes engatto ez'emipiira ez'enkuba.
gonorrhoea enziku, enjoka ensajja, ekisununu, enjoka za kisombi, lukuumabintu, lukuumawaka.
good n., obulungi; for g., kagenderere,
good adj., lungi.
goodbye weeraba; (jesting) weema nyiize; say g. to, okusiibula.
goodday otyanno? osiibye otyanno?
goodness obulungi.
goodnight weeraba.
goods ebintu.
goose e mbaata, kabuzi.
gooseskin olutiko.
gooseberries (Cape) entuntunu.
gore n., omusaayi.
gore v., okutomera, okufumita.
gorge oneself okwekakira, okufundeera, okuguga; be gorged, okugangayira.
gorgeous a kitiibwa; rel. form of okunekaaneka.
gorilla ezzike, engolo.
gormand omoluvu.
gormandise okukavvula, okwevuubiika, okufenkenya,
gory a musaayi.
Gospel Enjiri; (R.C.) Evvanjiiri.
gossip n., olugambo, olubobzi, olulago.
gossip v., okunyumya, okulojja, okulaalaasa, okutuula mumbobzi, okwogera kandolindoli, okulegejja, okujeejeema.
gourd endeku; vide kakudi, ekireere, ekigangaali, empaawo, olutafuka, omukabu, e??unda, ensekula; g. plant, ekiryo; akatanga, akatundwe. govern, okufuga, okutwala.
government enfuga; the British G., Ggavumenti y'e Bungereza; the Protectorate G., Ggavumenti En kuumi.
governor omufuzi, Gavana.
gown ekkanzu, ekiteeteeyi.
grab okusikula, okusika,
grace ekisa; (R.C.) enneema.
graceful a kisa.
graft on okusimbako.
grain e??aano, omuwemba, obulo;
a g. empeke.
granary ekyagi, e ggwanika ly'e??aano.
grand a kitiibwa; vide lwataata.
grandchild omuzzukulu.
grandfather jjajja.
grandmother jjajja.
grant n., ekirabo.
grant v., okuwa.
granular lids ensi.
grape enzabbibu; g. vine, omuza bbibu.
grapple okukwatako; g. one another, okukwatagana.
grasp okukwata, okuvumbatira.
grasp okukwata, okuvumbatira; (mentally) okwetegereza.
grasping mukodo.
grass essubi, omuddo, essenke, olumbugu, etteete, olukonzikonzi, embubbu, ebisagazi.
grasshopper enseenene, ejjanzi, e??e nzigenzi, obwacaaka, nnabangogoma.
gratification essanyu.
gratify okusanyusa; be gratified, okukajjala.
gratis okuwa.
grave entaana, amalaalo; g.clothes, amabugo.
gravel enkokoto.
gravy amazzi g'ennyama, omucuuzi.
gray ambubi; g. hair, envi; grow gray, okumera envi, okutuuluula, okutebekera.
graze v.i., okulya; v.tr., okukolo bola, okunuubula.
grease amafuta, omuzigo.
great nene, kulu, a kitiibwa; (quantity) ngi.
greatness obukulu.
greedily eat, okweriira.
greediness omululu, omulugube.
greedy luvu, a mululu, a mulugube; be g., okululunkana, okununka.
Greek (man) Omuyonaani; (language) Oluyonaani.
green n., erangi ya kiragala.
green adj., a kiragala; (unripe) bisi;
greenshank (bird) enkobyokkobyo;
greenfly omuwempe.
greet okulamusa, okubuuza.
grenadilla akatunda.
grey vide gray.
grief ennaku, obunaku, obuyinike; come to g., okukuba amavumira,
grievance ekinyiigo, ensonga.
grieve v.i., okunakuwala, okwennya mira; v.tr., okunakuwaza.
grievous zito, nene.
grim a ntiisa.
grimace make, okwekonga, okw emoola, okwenyaata.
grin n., akamwenyumwenyu.
grin v., okumwenyamwenya, okufeenyeera, okusendula amatama, okuwena.
grind okusa; (teeth) okunena, okuluma ensubi; (tools) okuwagala.
grindstone (upper) enso; (lower) olubengo.
grip v., okukwata, okuvumbagira, okukwata mavumbavumba.
gristle ekibebenu.
grit n. (moral), obuzira, obugumu, e mmizi.
gritty be (food), okulumira.
groan v., okusinda, okubolooga.
groin embalakaso, amakendegere.
grope okuwammanta, okumama gga, okuwumpuguma.
gross adj., vide mafembe.
grotesque be, okweswalinga.
ground fettaka; on the g., wansi;
grounds (sediment) obukyu, ebi botya, enkanja; (reason), ensonga; vide okusinziira.
groundnuts ebinywebwa, ebinyoobwa.
groundsheet ettundubaali.
group n., ekibiina.
group v., okuku??aanya.
grovel okwekulukuunya.
grow okukula, okusuumuka; (plants) okumera. g. fat, okugejja. g. lean, okukogga. g. old, okukaddiwa. g. luxuriantly, okugimuka, okubimbijjukana.
growl okuwuluguma.
grudge n., akamogo, endibu.
grudge v., okumma.
grudgingly lwa mpaka.
gruel obusera.
grumble okwemulugunya, okunyiiga, okwekaanya, okwebojja, okwekenya, okutolooma, okugangaza.
grunt okuwuuna, okukema, okufuma; (animals) okufugula.
guano kasiikolindo.
guarantee n., omusingo, akakalu.
guarantor omuyima.
guard n., omukuumi.
guard v., okukuuma; be on one's g., okwekuuma, okwekeka, okwekengera.
guardian (of child) omukuza, omula birizi.
guardianship obukuumi, omulabi rizi.
guava eppeera; g. tree, omupeera.
guerdon empeera.
guess okuteebereza, okuteerera.
guest omugenyi.
guide n., omusaale, omukulembezi.
guide v., okukulembera, okulu??amya, okusaala.
guile olukwe, obukuusa.
guilt omusango, ekibi.
guilty alina omusango, asingibbwa omusango; look g., okweryanya.
guineafowl enkofu.
guise ekifaananyi, omutindo.
guitar ggita.
gulf ekyondo.
gull enkunga.
gull v., vide deceive,
gullet omumiro.
gulp v., okumira (o)bugobo, okumira amangota.
gum amasanda; blue g. (tree), kalitunsi; g. of mouth, akabuno;
gumboil essamasami.
gun emmundu, omuzinga; g. barrel, omudumu; g. cap, ffataaki.
gunpowder obuganga.
gunsmith omuweesi w'emmundu.
gunwale oluwero.
gurgle okuyira, okututubika.
gush okusulula, okutiiriika.
guttapercha omupiira.
gutter omufulejje.
guzzle okujenga.
gyrate okwekulungula.
hartebeest ennangaazi, ennyimeera.
habiliments ebyambalo.
habit empisa; give up a bad h., okwewangula.
habitable a kusulamu, a kubeeramu; be h., okubeeka.
habitation ennyumba, ekisulo.
hack okutema, okukikiitana.
hackles e ggina.
Hades Magombe, Ttanda.
haemorrhage ekikulukuto.
haft olunyago, omuguma, ekijugo.
hag omukazl omukadde.
haggard look, okugu??umika.
haggle okulamula, okugulaana.
hail n., omuzira.
hail v., okuyita, okukoowoola.
hair oluviiri, enviiri; (of animal) ekyoya, ekikuzzi, essisi; (caterpillar) eggimbi; (pubes) ekiza; (eye brows) ekisige; (eyelashes) ekikowe kowe.
gray h. envi. long h., ekijwenge, ekikuzzi. curly h., enviiri z'amasadde, enviiri za kaweke. straight h., enviiri za zigeye, enviiri za munyerere.
half n., ekitundu, ennusu. h. cooked, a makubu ggu, a mbwe bwe. h. full, ttengetenge. h. grown (jungle), ettoma. h. open (door), omuwogo. halloo, v., okukoowoola.
hallow okutukuza.
halt okuyimirira, okukoma; (limp) okuwenyera.
haltingplace ekisulo, omugiini.
halve okusala wakati, okutemamu, okwawiilamu.
hammer ennyondo; (stone) omuyindo; (of gun) firipi.
hammer v., okukuba n'ennyondo, okuweesa, okukomerera; vide pound.
hammock akatimba, akadyeri.
hamper n., ekisero.
hamper v., okuziiyiza.
hamstring okutemk bluteega.
hand omukono, ekibatu; h. over, go, okubaka; have hands full, okukwatagana, okugagalana.
hand v., okuweereza, okukwasa.
handful olubatu; two handfuls, ekiyi.
handicraft omulimugw'engalo.
handkerchief ekitambaala ky'ennyi ndo.
handle n. (hoe), omuyini; (knife) ekiti; (shield) omuwambiro, omukonda; (jaw) ekigingi; (pot) e'?? ngo. broken hoe h., ekiyinigi. fix in h., okuwanga. take out h., okuwangula.
handle v., okuto??oonya, okutoga toga, okutiga, okukwatako.
handmaid omuzaana.
handsome balagavu, lungi.
hang v.i. (down), okuleebeeta, okulengejja, okubunduka, okulagaya;
hang back okuwalira; h. fire, okufenya.
hang v.tr., okuwanika, okwanika; (strangle) okutuga. h. oneself, okwetuga. h. curtain, okutimba. h. head, okutunula kibundaaza, okukoteka.
hangings n., ebitimba.
hangnail akatakkuluze.
hank akavumbo.
hanker after, okuyaayaana, okwoya, okululunkana.
hapless ennaku.
happen okubaawo; h. to, okubaako.
happiness essanyu.
happy sanyufu, assanyu; be h., okusanyuka, okwesiima; h.go-lucky, nnakigwanizi, sserulyamayenje.
harangue v., okubuulira, okukuutira.
harass okuteganya.
harbour n., omwalo.
harbour okukuuma, okukweka.
hard gumu, kakanyavu, kalubo, kakafu, kakummemme; vide kali bobbo. h. luck! int., manti! be h., okukakanyala, okukaluba. be h. for, okukaluubirira. harden, okukakanyaza, okugumya.
hardhearted a mwoyo mukakanyavu.
hardihood obugumu, obuvumu.
hardly use wasigadde (or waasigala) katono.
hardness obukakanyavu, obukalubo.
hardship obubi, ennaku.
hardy gumu, a maanyi.
hare wakayima.
harelip person with, nnakimu.
hark! int. wulira!
harm n., akabi, obubi.
harm v., okuluma, okwonoona, okukola obubi.
harmonise with okutabagana, okwekwanya.
harmonium ennanga.
harness n., amatandiiko.
harness v., okutandiika.
harp ennanga, entongooli, endongo; play the h., okukuba ennanga.
harp on okuyeeyereza.
harpoon v.tr., okuswaga.
harsh abboggo, kambwe.
harshness ebboggo, obukambwe.
harvest amakungula, akasambula.
haste embiro, okwanguwa; make h., okwanguwa, okweyuna.
hasten okwanguya, okwanguyiza, okusambya.
hastily pakupaku.
hasty (temper) a busungu.
hat enkuufiira, enkuffiira, seppeewo.
hatch v.i., okwaluka; v.tr., okumaamira, okwalula.
hatchet embazzi.
hate okukyawa, okukiiya, okukijja.
hateful bi nnyo.
hatred obukyayi.
haughty a malala, lalambavu; be h., okwenyumiriza, okwekuza, okunigga, okugaaga, okukuumiira.
haul okuwalula.
haunt n., ettabaaliro.
haunt v., okululuma.
have use verb to be with na . . .
haven obuddukiro.
haversack ensawo.
hawk akakubampanga, wonzi.
hawk about (for sale) okukunza.
hay essubi ekkalu; make h. of, okubwagulira.
haze olufu; (of eyes) ekirandalanda.
he ye.
head omutwe, kasoomi, enseenene; (of bed) emitwetwe; (of drum) obusu; (of corn) ekirimba; (chief) omwami, omukulti; h. cloth, ekiremba.
head adj., kulu, a lutikko, a lukulwe.
headache kawango; my head aches, omutwe gunnuma.
headband omugaaga, omuge.
heading omusoso.
headland omusoma, ekisoko.
headlong vide ekinvulu.
headman omukoza, nnampala.
heal okuwona, okukala; v.tr., okuwonya.
health (good) obulamu; (bad) enkonyera.
healthy lamu; vide kitiginya.
heap enkumu, omuteeko, ebbenga, emmiino, engululu. dung h., olubungo. h. of weeds, ekirungu. h. of dirt, entuumo.
heap up v., okukuma, okuku??aa nya, okutuuma.
hear okuwulira.
hearer omuwulizi.
heart omutima, emmeeme; take h., okuguma omwoyo.
hearth ekyoto.
heartily nnyo, n'essanyu.
heat n., ebbugumu, olubugumu, olubenge,nnabuguma; (anger) obusungu.
heat v., okubugumya.
heathen n., omukaafiiri, omukaafu.
heathen adj., kafiiri.
heathenism obukaafiiri.
heave (throw) okukasuka, okusuula; h. along, okusembeesa; h. a sigh, okussa ekikkowe.
heaven eggulu.
heavily walk h., okuggunda; dance h., okuguluba.
heaviness obuzito; = grief, obuyi nike.
heavy zito, a maanyi, kaloddo.
heavy be, okuzitowa, okuzitoowe rera; be h. with eating, okugalaata, okugayagana.
hedge olukomera.
heed take, okwekuuma, okwege ndereza.
heel ekisinziiro; fall head over heels, okugalanjuka.
hefty be, okunyuntuka, okugubira.
heifer enduusi.
height obuwanvu, obugulumivu.
heighten okwongera obuwanvu, okuwanvuya.
heir omusika.
hell Ggeyeena, omuliro ogutazikira.
helm enkasi egoba.
helmet seppeewo.
helmsman omugoba.
help n., okubeerwa.
help v., okuyamba, okubeera, okuyuna, okujuna, okuwaga, okwoloola; vide okusumbuusa; h. food, okubega; h. self, okwesanirira.
helper omubeezi.
helpless be, okutongojjera.
helpmate omukozi munnange, munno, etc.
hem olukugiro, akalenge; false h., ekibanduliro.
hem v.t okukugira.
hemp obugoogwa; (for smoking) enjaaye; h. seed, obuduli.
hen enkoko.
henceforth okuva kaakano, okusodka kkakano.
henpeck okusojja kuluwonzi.
her ye; (obj. prefix), mu.
herald omubaka.
herb omuddo, oluva.
herd n., ekisibo, e ggana.
herd v., okulunda, okusumba.
herdsman omusumba, omuwuula, omulunzi; royal h., Kawuka.
here wano, awo, wo.
heresy obukyamu.
heritage obusika.
hermaphrodite nnakinsungwa.
hermit kyewaggula; turn h., okw evunjavunja.
hernia omukundi.
hero omuzira.
heroism obuzira.
heron ebbalwa, ssekanyolya, eki mbala.
herpes ekisuyu.
hesitate okubuusabuusa, okwefettafetta, okutta aga n'aga, okufufuggala, okugalangatana; (in speech) okunaanaagira, okutamattama.
hew okutema.
hiccough kasikonda.
hide n., eddiba, ekyanjo.
hide v.i., okwekweka, okukukuma; v.tr., okukweka, okukisa; come out of hiding, okwekwekula.
higgledypiggledy ggogologgogolo, kintabuli, magalangaja.
high adj., wanvu, gulumivu; (honourable) a kitiibwa; (price) kanufu; at a h. price, bukanga; on h., waggulu.
high be, okugulumira; (of price) okukangaluka; vide okuseera.
highly nnyo.
Highness His, Ssaabasajja.
high priest kabona lukulwe.
highroad oluguudo.
highwayman omutemu.
hilarity enseko.
hill olusozi; vide akatunnumba.
hillock ekifunvu.
hilly a nsozi.
hilt ekiti.
him ye; (obj. pref.) mu.
himself ye nnyini.
hinder okulobera, okuziyiza, okulabiriza.
hindrance ekiziyizo.
hinge empeta.
hip bbunwe, embinabina.
hippopotamus envubu.
hippotragus (antelope) empala.
hire n., empeera, omusaala.
hire v., okugulirira, okupakasa.
hireling omupakasi, omuntuw'empeera.
hiss okwesooza.
history ebyafaayo.
hit okukuba; h. when down, didi togoza.
hither wano.
hitherto okutuusa kaakano, kambwano.
hive omuzinga.
hoard okutereka.
hoarse saakaavu; be h., okusankaala.
hoarseness obusaakaavu, ekiyimbiro.
hoary adj., a nvi, kadde nnyo.
hoax okusaaga, okulimba.
hobble okugonoka, okupipira.
hoe n., enkumbi, eggezi, ensimu.
hoe v., okulima, okukabala.
hog embizzi.
hoist okuwanika.
hold okukwata; (contain) okugyamu. h. out, okugumiikiriza, okukungubala.
hold forth okubuulira. h, fast, okunyweza. h. breath, okutuyira.
holdable be, okukwatika.
hole ekituli, ekinnya, ekirombe, olusekeso, entwi; be in a h., okulemwa, okubutaabuta.
holiday olwoso, okuwu mmula.
holiness obutukuvu, obutuukirivu.
hollow enkompe, ennombe, eki wonvu, omuwulugwa.
hollow adj., wowongole, a kireereetu.
hollow out v., okubajjamu, okuwowongola, okusokoola; be hollowed out (by water etc.), okuwomoggoka.
holocaust okufa kizizi.
holy tukuvu; (R.C.) tuukirivu;
Holy Ghost Omwoyo Omutukuvu, Mwoyo Mutuukirivu.
homage pay, okusinza, wa kitiibwa, okweyanza.
home eka, ewange (ewuwo, etc.); make self at h., okweyinula, okubooba.
homeless be, okudaaga, okubungeeta, mbulakayu.
homesick be, okulumirwa eka omwoyo.
homestead amaka.
honest esigwa, amazima.
honesty obwesigwa, amazima.
honey omubisi gw'enjuki; take h., okuwakula enjuki.
honeycomb ebisenge by'enjuki, ekibembe, ekikambi.
honour n., ekitiibwa.
honour v., okussaamuekitiibwa, okugulumiza.
hoodwink okulimba.
hoof ekinuulo, ekiganja.
hook eddobo.
hookah omugwabi.
hoop ennamuziga.
hop okukongojja, okusejjera.
hope n., essuubi, okusuubira.
hope v., okusuubira, okwesunga.
horizontal put, okukiika.
horn ejjembe, ekkondeere; with branching horns, galama.
hornbill e??aa?a, enkunyukkunyu.
horned a miyembe.
hornet ennumba.
hornless a nkunku, soomi.
horrible a ntiisa, bi nnyo.
horrid bi nnyo.
horrify okutiisa, okutama.
horror entiisa.
horse embalaasi.
horseman omwebagazi.
Hosanna Ozanna, Ozaana.
hospital eddwaliro, ennyumba y'aba lwadde.
hospitality okwaniriza abagenyi, okusombeza abagenyi.
host nnannyini nnyumba; (army) eggye, olufulube, ekibiina.
hostage omusingo, ensingwa, omuwambe, ennunuzibwa.
hostile omulabe.
hostility obulabe.
hot use rel form of verb. be h., okwokya, okubuguma, okwaka, okukaalaama, okwebere ngula (as pepper) okubaalaala, okubalabaata; (body) okubabirira. be very h., okubanduka; vide lweje, make h., okubugumya.
hotchpotch omulondolondo.
hotel wooteeli, oteeri.
hot-tempered sunguwavu.
hough okutema oluteega, okutema olunywa.
hound embwa.
hour essaawa; (occasion), ekiseera.
hourly buli ssaawa.
house e nnyumba, enju; vide mwa mba, ekisuuwa, kalinaabiri; vide twekobe.
house v.y okusuza.
house-breaker omubbi.
house-holder ssemaka, nnannyini nju.
houseless he, okudaaga.
housemaid omuzaana.
hovel akayumba, akasiisira.
hover (of bird) okuseeyeeya; h. about, okulattalatta.
how tya, nnabaki; (how many) meka; vide okwenkana.
howl okukaaba ennyo, okubaaluuka.
hubbub akacwano, omutumbikano, oluyoogaano; make a h., okukaayana, okuleekaana.
huddle oneself up okwewojjawojja, okweromoja, okwekomoma.
hug okuvumbagira,. okuwambaatira.
huge nene nnyo; vide muku.
hull v. (rice), okutwanga.
hum v., okuvuuvuuma.
human a bantu; h. nature, obuntubulamu.
humane a kisa.
humble wombeefu, kkakkamu; be h., okwewombeeka, okwetoowaza, okutoowaza; appear h., okweryanya.
humbug omukuusa, munnanfuusi.
humbug v., okubalaata, okuguumaaza.
humiliate okuswaza, okutoowaza, okujeeza, okuwombeesa.
humiliation okuswala, okutoowaza.
humility obuwombeefu, obukka kkamu, essimbo.
hummock ekifunvu.
hump e bbango, entumba.
hunchback omututuuli.
hundred ekikumi, ekyasa.
hunger enjala.
hungry yala, a njala; be h., okulumwa enjala; vide kagomba.
hunt okuyigga; (look for) okunoonya, okuwama; h. for thing visible, okuwuuzuuma.
hunter omuyi zzi; elephant h., omutujju.
hurl okusuula, okukasuka, okukanyuga; h. down, okutandaggira, okugonnomola, okulindigga.
hurricane kibuyaga, kiku??unta.
hurriedly kisaabuuko, kitindiggu.
hurry v.i., okwanguwa, okwanguyiriza, okukanduka.
hurry v.tr., okwanguya, okusambya.
hurt n., ekirume, obubalagavu, okulumwa.
hurt v., okuluma, okubalagala, okunuubuka; be h., okulumwa, okusonsomola.
husband n., bba (baze, balo, bbaawe); vide omuwuuze.
husband v., okutereka.
husbandman omulimi.
hush! int. okusirika!
hush v.tr., okusiisiitira, okusirisa, okuwobwootera.
husk ekikuta, ekisusunku. .
huskily malagolago.
husky get, okusaakaala.
hut akayumba, akayu, akasiisira.
hyaena empisi, entagya.
hydrocele empanama.
hymn oluyimba.
hypocrisy obunnanfuusi, obukuusa.
hypocrite munnanfuusi, omukuusa, omuguya.
hypocritical be, okukuusa.
I pron., nze.
ibis mpaabaana.
idea ekirowoozo, amagezi.
identify okwetegereza, okulonda.
idiocy obusiru.
idiot omusiru, omulalu, ekinyanyagga, ekisamasama.
idiotic siru, a busiru; be i., okubebeetala.
idle gayaavu; be i., okugayaala, okunaanya; okulagajjala, okuleeya, okulendera; make i., okugayaaza.
idleness obugayaavu, obunaanya.
idler omugayaavu, omunaanya, omufaadanga, enfamba.
idly gadigadi, gojegoje, bbende.
idol ekifaananyi.
idolator omuwonzi, asinza ebifaananyi.
if oba, obanga, bwe.
ignite okwokya, okukumamuomuliro.
ignoble kopi.
ignominious a nsonyi; rel. form of okuswaza.
ignominy ensonyi, okuswala.
ignoramus omusiru, atamanyi kigambo.
ignorance obutamanya.
ignore okunyooma, okugaya, okulatta.
ill lwadde, kosefu; vide omuyi. become i., okulwala. get ill constantly, okugozoobana. be very i., okukoseka, okuyinguka. make i., okulwaza.
illegal si b mateeka, a muzizo.
illegitimate a bwenzi (child) a muzizo.
illfeeling akalumira, ekinyiigo.
illluck olubwa; bring i., okukungula; bringer of i., kannaaluzaala.
fmannered a mpisa mbi, wa kyejo.
illnatured sunguwavu, a ntondo, b ntozo.
illstarred kitaakule.
illtreat okuwanga.
illness endwadde, obulwadde; vide lukokkere; feign i., okwerwaza.
illuminate okumulisa.
illusion omuyinooyino.
illustrate okugera olugero.
illustration (story) olugero; (picture) ekifaananyi.
imagine okulowooza.
imbecile omulalu, omusiru; vide okubebeetala.
imbecility obusiru.
imbibe okunywa.
imitate okugoberera, okugeegeenya.
imitation ekikalizo.
immaculate awatali kabi.
immaterial it is, si musango, si ki gambo.
immature to.
immediately amanguago.
immense nene nnyo.
immerse okunnyika mumazzi, okubbinkiza.
immigrate okuwa??anguka.
immodest kaba, a nsonyi.
immodesty ensonyi, obukaba.
immolate okutta, okutamba.
immoral enzi, a bwenzi; become i., okukabawala.
immorality obwenzi.
immortal tafa.
immortality obutafa.
immunise okusibaga; i. oneself, okwegema.
immure okuteeka mukkomera, okusiba.
immutability obutajjulukuka.
immutable a lubeerera, si a kujjulukuka.
impale okufumita.
impart okuwa, okugaba.
impatience obutagumiikiriza, katinko.
impatient be, okubigita.
impeach okuwawaabira, okuwaabira.
impede okuziyiza.
impediment ekiziyiza, kalumanny wera; (in speech) okwogera ekirimi.
impel okuwaliriza, okukubiriza.
impenetrable be, okuggumira, okuziyira.
impenitence obuteenenya.
imperceptibly kimugunyu.
impersonate okwefaananya, okw . egamba, okwefuula.
impertinence ekyejo, ekitigi, eggenya.
impertinent a kyejo, a kitigi.
impetuous be, okusiitaana.
impetuously buziiziiri.
implacable kakanyavu, zibu.
implant okusiga, okusimbamu.
implement ekyuma ekikola.
implicate oneself okukanansa.
implore okwegayirira, okwesengereza.
import n. (meaning), amakulu.
import v., okuleeta munsi.
importance obukulu, ekitiibwa.
important kulu, a kitiibwa.
importunate a kacca.
importune okusaba olutata, okutayirira, okubeeba, okujegeekereza, okutawa, okuleeberera, obwekukuutiriza, okupeeka.
impose (fine) okutanza; i. upon, okwekanyamuza.
imposing a kitiibwa.
impossible be, use neg. form of okuyinzika, okusoboka; an i. person, entambazi, entaate.
impostor omulimba.
imposture obulimba.
impotence obunafu.
impotent nafu.
impoverish okwavuwaza; be impoverished, okwavuwala.
imprison okuteeka mukkomera, okusiba.
imprisonment obusibe.
improper gwagwa; be i., okuwemuka.
improve v.tr., okwongera, okulongoosa.
improve v.i. (illness)] vide better,
improvement olukamu, bibkowe.
impudence ekyejo, akajanja, egge nya.
impudent a kyejo; be i., okugira ekyajo.
impure (morally) gwagwa; this water is impure, amazzi gano galimuobuwuka.
impurity (moral) obugwagwa.
impute okubalira; i. falsely, okulimbiriza.
in mu.
inactive mugayaavu.
inactivity obugayaavu.
inasmuch as nga . . . bwe, kubanga.
inattentive be, okutunula ekimama, okblabankana.
incarcerate okuteeka mukkomera.
incarnate become, okufuuka omuntu.
incarnation okufuka omuntu.
incendiarism okwokerera.
incendiary omwokerezi.
incense obubaane; i. tree, omuwafu; burn i., okwoteza obubaane, okunyookeza obubaane.
incessant a kagganyigganyi.
incessantly lutata, lunnye, lumoo nyere, lunyenyeegere, luleekereeke, lundikoobyo, lutaakome, lutankute, luteetera, ntakera, ssferebo; vide okulejja.
incest obwenzi; commit i., okwenda.
incestuous enzi, a bwenzi.
incident fekigambo, ensonga.
incisor brinnyo.
incite okukubiriza, okuweerera, okufukuutirira, okupikiriza, okusaakiriza, okusindirira, okuvugula; (dogs) obwasira.
incline n., akaserengeto, olukooto, oluyiringito, ekikko, akasirikko.
incline v., okwagaza; (slope) okw esulika (v.i.).
include okussaako, okubaliramu.
incoherent a kasalwe.
incoherently speak, okudaabaada, obwogera olutabirizo.
incompetent si aa magezi.
inconsequently talk, okulondobe reza.
incontinence obuteekomako; have i. (faeces), okwenyaga.
incorruptible si aa kuvunda, mwesigwa.
incorruption obutavunda.
increase n. (profit), amagoba.
increase v.i., okukanya, okwala, okwongera; i. in, okweyongera.
increase v.tr., okwongeza.
inculcate okukuutira, okuyigiriza.
inculpate okusiba ekibi, okutema ekigambo.
incurable tassuuka; vide lukokkere.
indecency ensonyi, obugwagwa.
indecent a nsonyi, gwagwa, seegu; vide okwetiiluula, okweyagaagula, okukunama, okuwolongerera.
indeed mazima, ddala.
indefatigable nyiikivunnyo.
indemnify okuliwa.
indemnity omutango; pay i., okutanga.
independence e ddembe.
independent eddembe; be i., okwetwala, okwesanirira; vide omusuluba.
independently kyeteeso.,
India Buyindi.
indiarubber omupiira ogusangula, akasangula.
Indian Omuyindi.
Indian corn kasooli.
indict okuwawaabira, okuwaabira.
indictment omusango.
indifferent be, okwekubira gudii kudde, okugalamba, okuzinzibala.
indigence obwavu.
indigenous a kiganda, a buzaaliranwa.
indigent avu, naku.
indigestion vide enjoka, dyspepsia,
indignant be, okusunguwala.
indignation obusungu.
indiscreet a lumotolo.
indiscretion olulere.
indispose (illness) okulwazalwaza; be indisposed, okulwalalwala.
indistinct vide okuseeterera, okuwunuuna.
indistinctly vide byenjeze, okulebetterera, okusabuliza, okuvulungutana.
indite okuwandiika.
indolence obugayaavu; be indolent, okugayaala, okubeyaabeya.
indurated be (skin), okuguba.
industrious nyiikivu; be indolent, okunyiikira.
industry omulimu, obunyiikivu.
inebriate okutamiiza.
inert be, okugajaba, okuyaba, okugalabanja.
infamous a lujeejeemo.
infancy obuto.
infant akawere, akaana.
infatuated be, okutinkiza.
infect okusiiga,' okusomba obulwadde, okuwereba, okucuncumula.
infectious be, okusiigika.
infer okutegeera, okumanya.
inference amakulu.
inferior bi okusinga; a person's inferiors, abantuabali wansi wa . . .
infidel omukaafiiri, atakkiriza.
infinity (number) katabalika.
infirm nafu, kadde nnyo; vide kye kwaso; become i., okunafuwala, okukaddiwa.
infirmary eddwaliro.
infirmity obunafu.
inflammation (eye) ejjanga, amalongojje; (nose) ekibobe.
inflate okufuuwamuomukka, okuwaga.
inflated a muwuwo.
influence amaanyi.
influential a maanyi.
influenza yegu.
influx (of people) ekyepukulu.
inform okubuulira, okutegeeza; i. against, okuwawaabira, okuloopa.
information ebigambo, embuulira; lay. i., okudikyadikya.
informer omuloopi.
infringe okusobya, okwonona.
infuriate okusunguwaza; be infuriated, okusunguwala.
infuse okutabulatabula.
ingathering amakungula.
ingenious gezi, a magezi.
ingenuity amagezi.
inhabit okubeeramu, okutuulamu.
inhabitable be, okubeeka.
inhale okussa omukka, okweyoteza, okulerukana.
inherit okusika, okusikira.
inheritance obusika.
inhospitable be, okuzigama.
iniquitous bi ddala.
iniquity obubi.
initiate okutendeka, okutandika, okuleetereza.
initiative take the, okwejuuba.
inject okuyingiza munda; (surgically) okukuba empiso.
injure okuluma, okwonoona, okuwanga.
injustice okusaliriza, embyone, okusobya.
ink bwino.
inmate ow'omunnyumba.
inn omugiini, ennyumba y'abagenyi.
innocence obutayonoona.
innovation vide okuwakula.
innumerable obutabalika.
inoculate okukuba ekkato.
inquire okubuuza, okubuuliriza.
insane lalu.
insanity eddalu, obulalu.
insatiable luvu, takutta.
inscribe okuwandiikako.
inscription ekiwandiikibbwako.
insect akawuka; vide akasisi, ekitaakule, ssekirembwe, ekisokondwe, jjegeju, kasennyanku, kawuuzi, ekikutuzi, empuluwujju, enfuuyirizi, nkuuwe, endyabalangira, entonnyeze, endya menvu, enzirugaze, enziiziiri, ssemukkuto.
inseparable taawulwako (with rel.)
insert okuyingiza, okusenseza, okuteeka munda, okusonseka, okusekeeserera.
inside adv., munda.
inside of munda wa.
insipid be, okulanguka.
insipidity kajaalaala,
insist okulagirira ddala, okukakasa, okukanda.
insobriety obutamiivu.
insolence ekydjo, eggenya, akajanja, e ssukumbuli, e ssukutti.
insolent kyejo; be i., okwewanika, okusamaala, okugira ekyejo.
insomnia obuteebaka.
inspect okukebera, okwekkaanya, okwetegereza, okulambula.
inspector omukebezi, omulambuzi.
inspiration okussaamuomukka; (mental) okulu??amizibwa.
inspire (mental) okulu??amya; be inspired, okusamira.
instantaneously amanguago; kkutu, bekkwa (ideophones).
instead of mukifo kya.
instigate vide incite,
instruct okuyigiriza, okusomesa.
instructor omuyigiriza, omulagirizi.
instrument ekyuma.
insubordinate jeemu, a mputtu.
insubordination obujeemu, emputtu.
insufficient for be, okuweeba.
insult n., ekivume, obuvumi, amavumirizi.
insult v., okuvuma.
insure okutegekera.
insurrection obujeemu.
intellect amagezi.
intelligence amagezi; (news) amagambo, ebifaayo.
intelligent gezi, tegeevu; become i. okwogiwa.
intemperance obutamiivu.
intemperate tamiivu; be i., okutamiira.
intend okwagala, okutera, okubulk.
intentionally use, okumanyirira, okulaba, okugenderera.
inter okuziika.
intercede for okuwolereza, okutakabanira, okusabira.
intercessor omuwolereza.
interchange okuwaanyisa, okuvunja.
intercourse (talk) emboozi.
interdict v., okuwera.
interest (profit) amagoba, enkizo; lose i. okuwola.
interesting be, okunyuma.
interfere okwetumiikiriza; (in fight) okutaasa, okubambagiza; i. in, okubambira, okwegerekereza.
interference entatankiriza.
interloper ow'entatankiriza.
interior use munda.
intermarry oku wasagana, oku fumbiriganwa.
interminably kajegejege.
intermingle okutabulatabula.
interpret okukyusa, okuduuma, okutegeeza, okugerula, okuvvuunula, (dream) okulootolola.
interpretation amakulu.
interpreter omuvvuunuzi, omuduumi.
interrogate okubuuza, okubuuliriza, okukemereza.
interrupt okuvubiikiriza, okulya kakesu, okusala ekirimi, okuvunvubika, okuvuvuba.
intersect okusalagana.
intertwine okulanga, okuyitanya, okusulinkanya.
interval ekiseera, ebbanga, ekibangirizi, olumagga, ettalaga; vide okwamuka; i. of silence, kasiriikiriro.
intervene okubambagiza, okutaksa.
interview okulaba
intestine ebyenda; large i., a kabuto buto; small i., olukinyikinyi; vide kinnamuguma.
intimacy omukwano, okukwana.
intimate a mukwano, a kafubo.
intimidate okutiisa, okukanga. into, mu.
intoxicant ekitamiiza, vide kkangala.
intoxicate okutamiiza; be intoxicated, okutamiira.
intractable vide kipamira.
intrepid zira, vumu; i. person, omuyanda, nnalukalala.
intrepidity obuzira, obuvumu.
intrigue olukwe, okwekoba.
introduce okulanga, okuyingiza.
intrude okweyitiriza, okwebereka, okwefeeteka.
intruder nnaabigwamu.
inundation omutunga, amataba.
invade okutabaala, okukwekweta, okusanjaala.
invalid omulwadde, empendeke.
invaluable a muwendo mungi nnyo.
invasion olutabaalo, okutabaala, okulumba.
inveigh against okwogerako, okuwawaabira.
invent okuyiiya, okuginga, okugunja, okuvumbula; vide okw ewaayiriza.
invest (city) okuzingiza, okusala ekigo; (heir) okusumika.
investigate okukebera, okwekkaanya.
invite okuyita, okusembeza.
invocation okusaba.
invoke okusaba, okwegayirira.
involved be, okujabagira, okwedubika.
inwardly munda.
iota akatonnyeze.
irascible sunguwavu.
ire obusungu.
iris emmunye.
iron ekyuma, ekkalwe; (ore) amatale; (cast) ebbumba; (pig) omusinga; i. for clothes, ppaasi.
iron v., okugolola, okukubappaasi.
irrelevantly talk, . okuolondobereza, okusala ntotto.
irretrievably kagenderere.
irreverence obutatya Katonda,
irritable yombi, a busungu; be i. (body), okusiiwa.
irritation vide foreg.
island ekizinga.
islander ow'omukizinga.
isolate oneself okwebonga.
isolated a kifikkiriza.
issue n. (children), ezzadde.
issue v., okuvaamu, okufuluma.
isthmus akagolomolo.
itch n., obuwere; vide ekikeke, ekisunyi.
itch v., okusiiwa, okukolokoota.
itinerate okulambula.
ivory essanga.
jabber okwogera lubobbo, okujabiriza.
jabberer omwogezi, oluboozi.
jackal ekibe, ebbowa.
jacket ekizibaawo.
jaded be, okukoowa.
jagged edge olunnyonnyo,
jammed be, okuwagama.
January Jjanwali.
jar n., ensuwa, ensumbi.
jaundice enkaka.
javelin effumu.
jaw oluba; vide ejjuuga.
jealous buggya; be j., okukwati bwa obuggya, okuba n'obuggya. jealousy, obuggya, ebbuba, empiiga, enfubitizi.
jeer okusekerera, okukuna, okuduula, okugondola, okudidimbuka, okukomereza, okusunga.
Jehovah Mukama, Omukama.
jeopardise oneself okusingawo obulamu, okwetunda.
jerboa akayozi.
jerk okusika, okubuusabuusa.
jest v., okusaaga, okubalaata, okubaliila ebigambo.
jester vide joker,
jesting amajalya.
jet n. (blood), ensanke.
jetblack ddugavuzigizigi.
Jew Omuyudaaya.
jewel ejjinja ery'omuwendo.
Jewish a Kiyudaaya.
jibe okuyeeyereza, okwogera amakinnaggule.
jigger envunza.
job omulimo.
jog along okugenda empola.
join okuyunga, okutaba, okugatta, okuyimba.
joiner omubazzi.
joint ennyingo; crack the joints, okunonkola.
jointed menye.
joke okusaaga, okudalya, okudambya, okubalaata, okubalula ebigambo.
joker majwajwa, omusaazi, omubuya buya, nnakapanka.
jollity essanyu.
jolly sanyufu, a ssanyu.
jostle okuwagaanya, okusindikugana, okunyigiriza.
jot akatonnyeze.
journey n., olugendo, essaffaali, empitiro.
journey v., okutambula.
jovial sanyufu.
joy essanyu; cry of j., olube.
joyful a ssanyu, sanyufu.
Judaism eddiini y'e Kiyudaaya.
judge n., omulamuzi, omukubirizi w'emisango.
judge v., okusala omusango, okulamula; j. unfairly, okusaliriza omusango.
judgment okusala.
jug omudumu.
juice amazzi, amasanda; (banana) omubisi.
July Jjulaayi.
jumble v.tr., okuvulunga, okuwubanya.
jump okubuuka. j. about, okukejja; okwekandagga, okwekanga. j. for joy, okujaganya, okusamba muyenje. j. up, okuwawamuka.
junction (of roads) amasa??anzira.
June Jjuuni.
jungle ensiko, musunku.
junket ebbongo.
just adj., tuukirivu.
just adv., he just talks, amala g'ogera, ayogera bwogezi; j. so! int., weewaawo!
justice eby'ensonga, ebyobutuukirivu.
justification okuwebwa obutuukirivu.
justify okuweesa obutuukirivu, okuggyako omusango; j. oneself, okwewolereza.
justly act, okukola eby'ensonga.
keel omugongo.
keen for be, okusugumbira.
keep okukuuma, okutereka. k. on, okunyiikira, okufuba. k. up to work, okukalaabiriza. k. waiting, okukalanga.
keeper omukuumi.
keg eppipa
keloid entale.
kernel omulamwa.
kerosene amafuta g'Amerikaani, palafiini.
kestrel akakubampanga.
kettle ebbinika.
key ekisumuluzo; (explanation) amakulu.
kick olusambaggere.
kick v., okusamba, okusambagala, okusansagala.
kid akaana k'embuzi.
kidnap okunyaga.
kidney ensigo.
kill okutta; be killed (fall or accident), okufa.
kiln ekyokero.
kilt akajumbi, ekisenso.
kind n., engeri, embalk, omutindo.
kind adj., a kisa, lungi; be k., okuba n'ekisa, okukola eby'ekisa.
kindle okukuma omuliro, okukoleeza; be kindled (anger), okubuubuuka.
kindness ekisa, obulungi.
kindred ekika, e??anda, olulyo.
kine ente.
King Kabaka.
kingdom obwakabaka.
kingfisher akasumagizi.
kinsfolk ab'ekika, e??anda.
kinsman ow'ekika, ow'oluganda.
kiss v., okunywegera.
kitchen effumbiro, ekiyungu(indigenous).
kite kamunyi, magga.
kitten ekkapa ento.
knead okugoya; (massage) okukunya.
knee e'vviivi; k.cap, enso.
kneel okufukamira; k. upright, okufukamira amatiitiiri.
knickers empale.
knife akambe, ekiso, eggya.
knit okuluka; k. one's brows, okwetippa.
knob ekitolima, ensunduba.
knock v., okukoona, okukuba; (announce oneself) okweyanjula; k. out, okutirimbula; k. up against, okuguuna, okutomera.
knoll ekifunvu.
knot n., ekifundikwa; k. in wood, enkovu, ekifunvuba, e ssunduba, eki tuttwa.
knot v., okufundikira, okutugga; k. cloth on shoulders, okusumika.
know get to, okumanya, okutegeera; for know use perf. tense of v., e.g I k.,mmanyi, ntegedde; become known, okwatuka, okwatiikirira.
knowledge amagezi, okumanya, okutegeera.
known well, manyifu, atiikirivu.
knuckle ennyingo y'engalo.
Koran Ekkolaani.
kraal ekiraalo, olugo, essaazi.
labia minora enfuli; l. majora, amaba bba.
laborious zibu, zito, kalangufu.
labour n., omulimu, okutawaana.
labour v., okukola emirimu, okutawaana.
labour pains ebisa, kawammansi.
labourer omukozi, omulimi.
lace n. (shoe), olukoba, olulere.
lace v., okutunga; l. self tightly, okwetippa.
lacerate v., okutaagula.
lack v., okweteega, okuweebuuka, okubulwa.
lad omulenzi.
ladder eddaala; amadaala.
ladle n., ekijiiko ekinene, alwendo, omulawo; (of leaf or fibre) akakaayi.
ladle v., okusenamu, okutawula.
lady omukyala, nnyabo.
lag okulembalemba.
laggard omugayaavu.
lair empuku, ekikulukuunya.
lake ennyanja.
lakeside hut eggogonya.
lamb omwana gw'endiga.
lame lema; be l., okulemala, okusenvula, okuwenyera, okuyingira; make l., okulemaza, okuwenyeza.
lameness obulema.
lament n., ekiwoobe.
lament v., okuwooba, okukaaba, okukuba ekiwoobe, okuwowoggana, okudaaga, okwaziirana.
lamentation ekiwoobe, okukaaba.
lamp ettaala, ettabaaza, ettawaaza; l.stand, ekikondo; l. wick, olutambi.
lance v., okutundula.
lancet akambe.
land n., ensi, olukalu; (estate) emmayiro, obutaka.
land v., okugoba ettale.
landholder omutaka; (woman) nna kyeyombekedde.
landingplace omwalo.
language olulimi
languid yongobevu; vide enjeejeebe; be l., okugajaba, okuyongobera.
languidly speak, okugolooma.
languish okuyongobera, okuggwamu amaanyi.
languor obunafu, olulembe.
lanky kovvu; vide kawalucocco, omutaatiira (gw'omusajja).
lantern ettaala.
lap ekikondoolo.
lap v., okukomba, okulasa.
larceny obubbi.
lard amasavug'embizzi.
larder eggwanika.
large nene; a very large thing, lugomera.
larynx eddookooli.
lascivious egombi, gwagwa; be l., okwegomba.
lasciviousness obwegombi, obugwagwa.
lass omuwala.
last adj., a luvannyuma, a nkomerero; be l., okusemba, okukomerera(yo).
last v., okumala, okuwangaala, okwesibira.
lastly oluvannyuma, ekyenkomerero.
latchet olulere, olukoba.
late adj. (deceased), nguli, omugenzi.
late be, okulwa; vide okukeerera, okukeerererwa, okwekunya; make l., okulwisa.
late adv., kikekeezi, kibundugulu.
latex amasanda.
lather n., ejjovu.
lather v.i., okubira ekyovu.
Latin Olulattini.
latrine ekiyigo, mugwanya, ekyo looni, akasenge ( = primarily reed enclosure).
latter a luvannyuma.
latterly munnakuzino, kampegaano.
land v., okutenda, okusuuta, okutendereza.
laugh v., okuseka, okumwenyereketa, okukuba embeekuulo, okumwetuka, okutema akalali, okutyetyemuka; vide akakule, kimwege. laughter, enseko, akalali.
launch v., okugolomola.
lave v.tr., okunaaza.
lavishly give, okugabangula.
law etteeka; (custom), empisa; (Jewish) Ttawuleeti; make a l., okuteeka etteeka.
lawyer ow'amateeka.
lax lebevu; (lazy) gayaavu.
lay okuteeka. l. aside, okutereka. l. eggs, okubiika. l. on top of, okubambika. l. hold of, okukwata. l. a table, okutandiika emmeeza, l. waste, okuzikiriza. l. mats, etc., okwala. l. under one's head, okwezizika.
layer omugigi, omuko.
lazily n'obugayaavu.
laziness obugayaavu.
lazy gayaavu; be l., okugayaala, okunaanya, okuleeya.
lead n., essasi; l. pencil, ekkalaamuenkalu.
lead v., okukulembera, okulu??amya; l. good life, okuyisa obuluugi. leader, omukulu; (guide) omusaale, omukulembeze.
leaf (of trees) ekikoola, eddagala; (of plantains) olulagala, omukumbu; (dried) essanja; (of book) olupapula, omuko; l. bud, omuzi??oonyo, omubumbu.
leafy a malagala mangi.
league make a, okulagaana endagaano.
leak v., okutonnya, okubiririra; (cork, stopper) okuzibukuka.
lean v., okwesigama, okwesimba ggiriza, okwesiira, okwerimba, okwekkaatiriza; (slant) okwesulika, okugonyoka.
lean adj., kovvu; become l., okukogga; make l., okukozza.
leanness obukovvu.
leap okubuuka, okulaliira, okuwalala, okucoppacoppa; l. up, okubattuka.
leapfrog play, okuzannya omuza nnyo ogw'okuwalampa abantu.
learn okuyiga; l. by heart (parrotwise), okukwata bukusu; l. how to do, okumanya.
learned gezi, yigiriize.
learner omuyigirizwa, omusomi.
learning amagezi
leasehold (land) obwesengeze.
leash omugwa, olukoba.
least singa obutono; in the least, n'akatono; vide ka,
leather n., eddiba.
leave olukusa.
leave v.i., okugenda. take one's l., okusiibula. take French l., okwewungula. l. off, okwerekereza, okulekeraawo, okukoma, okunnyuka; vide okumaamuka, okusekula.
leave v.tr., okuleka, okusigaza; (bequeath) okulaama.
leaven n., okizimbulukusi.
leaven v., okuzimbulukusa; be leavened, okuzimbulukuka.
leaves vide leaf; put forth l., okw anya; fallen l., ekikunkumusi.
leavings ebisige, ebisigaddewo, eki kamulo, obukunkumuka.
lecturer omuyigiriza.
leech ekinoso.
lees obukyu.
left (hand) (gwa) kkono.
left alone be, okwegungumika. left, be, okufikka, okusigala.
leg okugulu; fore l., entumbugulu; stand on one l., okuyimirira kongojjo.
legatee omulaamire.
legend olugero, olugambo, ekyobulo mbolombo, olufumo.
legging ekisabika amagulu.
legislate okuteeka etteeka.
leisure ebbanya, ekiseera; have l., okweteesa, okwessa.
leisurely mpola, kasoobo; walk l., okwesiira.
lemon akalimaawa; l. tree, omulimaawa.
lend okwazika; (money) okuwola; l. a hand, okuyamba, okubeera.
length obuwanvu.
lengthen okuwanvuya, okuwaayira.
lengthwise adv., buwanvu; full length, vide kwegalangajja.
lengthy wanvu.
leniency ekisa.
lenient a kisa; be l., okusaasira, okukwatibwa ekisa, okubembereza.
Lent ennaku z'Okusiiba, Ekisiibo, Kalemi.
leopard engo.
leper omugenge; become a l., okugengewala.
leprosy ebigenge.
less tono okusinga; become l., okukendeera, okuweebuuka, okutoniwa.
lessen okukendeeza, okutoniya.
lesser to, tono okusinga.
lest use okulema, q.v.
let okukkiriza, okuganya, okuleka; l. alone, okulekesa; l. go, okuta, okusumulula; (hinder) okuziyiza.
letter ebbaluwa; (of alphabet) ennukuta.
leucorrhoea ekikulukuto ky'amazzi; have l., okubunduka amazzi.
levee olukiiko.
level fadj. tereevu; vide omuseetwe.
level v., okutereeza, okwenkanya nkanya, okusenda, okuttaanya, okutuukanya; be l., okutereera, okw enkanankana.
lever up okubutula.
leviathan lukwata.
Levite Omuleevi.
Levitical a Baleevi.
levy omusolo.
levy v., okusolooza, okuwooza.
lewd gwagwa.
liaison officer akyungirizi.
liar omulimba, kalimbira.
libel v., okuwayiriza, okulyolyoma.
libellous use rel. form of foreg.
liberal adj., gabanguzi.
liberate okuta, okusumulula.
libertine omwenzi, omukaba.
liberty eddembe; have l., okw etaaya; at l., butaala.
licentious gwagwa.
lick v., kukomba.
lid n., ekisaanikizo, olubumbiro; (of eye) ekikowe,
lie n., ekyobulimba, obulimba, ekisala ganyi.
lie v., okulimba, okudyeka, okutema amagembe. l. down, okugalamira, okwebaka, okwegalika. l. as dead, okulambaala. l. in wait, okuteega. l. in pools, okulegama.
life n., obulamu; come to l., okuyimbuka, okuzuukira.
lifeless be, okugajaba, okugala banja.
lift v.tr., okusitula, bkwetikka, okubutula; (stick) okugalula.
lift v.i. (as boat to waves), okwetumbikiza.
light n., omusana, obutangaavu; a l. for fire, ekitawuliro.
light adj., angu; (of colour) eru, eru; vide ekirerya.
light v., okukoleeza, okwasa, okukuma (omuliro).
lighten okumulisa; (of weight) okuwewula.
lightfingered be, okuba n'ekinkumu, okuba n'akagklo.
lighthearted sanyufu.
lightly mangu.
lightness obwangu.
lightning eraddu.
like v.tr., okwagala, okusiima; be l., okufaanana, okwenkanankana.
like conj., nga.
likely mpozzi.
liken okufaananya.
likeness ekifaananyi.
likewise era, bw'etyo.
lily eddanga, ejjuuni, ekibukuta.
lilytrotter (bird) akataasa.
limb ekitunduky'omublri; (of tree) ettabl; vide ekikunku.
limbo ekkomera.
lime (mineral) cooka, ennoni.
limit n., enkingi, embibi, ensalo, empero.
limit v., okuziyiza, okukomekkereza.
limp adj., lebevu.
limp v., okulemala, okuwenyera, okuyigulira, okusejjera.
limpid lungi, longoofu, eru.
line olunyiriri, omusittale; (cord) omugwa. draw a l., okukoloboza, okukuba omusittale. set in l., okukolonga. get out of l., okusoolooba.
lineage okuzaalibwa.
lineament ekifaananyi.
linen kitaani.
linger okulattalatta, okulangajja, okulwa, okwesiisa, okwekonereza, okwesiira.
linguist omwogezi w'ennimi.
lining kabba, ekidaali.
link empeta.
link v., okuyunga, okugatta, okusiba.
lintel akabuno.
lion empologoma, entale.
lioness empologoma enkazi.
lip omumwa; groove in upper l., akalindaminyira; one with lips cut off, a ki?aa?aali.
liquefied be, okusaanuuka.
liquefy okusaanuusa.
liquor ekyokunywa.
lisp okwogera ekirimi.
list olukalala lw'amannya oba bbintu; make a l., okumenya, okuteetula.
listen okuwulira, okutega amatu.
listener omuwulizi.
listless nafu, yongobevu, lebevu; be l., okugojoba, okuyoobeera. listlessness, olulembe.
lithe gonvu.
litter (rubbish) ebisasiro.
little tono, tiiriitu; a l., vide pref. ka and tu.
littleness obutono.
live adj., lamu.
live v., okuba omulamu, okulama; l. long, okuwangaala.
liver ekibumba.
living lamu.
lizard omunya, ekinya, ekkonkomi, akalumabalunda, esungulubebbe; water l., enswaswa.
lo ! int. laba!
load n., omugugu, omutumba, omutwalo; (of fish) olutala, olukanda, olutakku; (of firewood) olusekese.
load v. (a man), okutikka; (ship) okusiika; (gun) okusindirira.
loaf omugaati, bboofulo, bboofu.
loafer omugayaavu.
loan make a, okuwola.
loathe okutamwa, okukyawa.
loathsome bi nnyo.
lochia (after childbirth) oluzzizzi.
lock n., ekkufulu; (of hair) omuvumbo.
lock v., okusiba n'ekkufulu.
locust enzige; young l., akaacaaka, kalusejjera.
lodge v., okusula, okutuula.
lofty gulumivu, kulumbavu; be l., okugulumira, okulalambala.
log ekisiki, ekkokko, embiru, omuziziko.
logical be, okugoba ensonga.
loin ekiwato, ekimyu, emboobo; l. cloth, enguuwo, eddibwane, ekikooyi, ekyebagyo (olwebagyo), endoo be, enkutu, enfungo.
loiter okugayaala, okulattalatta, okulwa, okudagada, okulangajja, okwesiisa, okwenyinyongoza, okujeeruka.
loiterer use rel. form of v. foreg.
loneliness ekiwuubaalo, ekyobeera.
lonely be, okugu??umala.
long wanvu, lukolongo; vide lubobye, lukwedenge, emiraatiira, omusisii rwa, omutiriba. make l., okuwanvuya. make of l. shape, okukolongola. longlegged, mucuumuule.
long for okwetaaga, okwebuga, okw egomba, oku wankawanka, okuyaayaanira, okwoya, okwettanira.
longstanding be of, okugundiira.
longsuffering be, okugumiikiriza.
longevity okuwangaala.
loofah ekyangwe.
look v., okulaba, okutunula. l. after, okulabirira. l. closely, okwekkaanya, okubeera. l. for, okunoonya, okwaza. l. hard, okwekaliriza amaaso, l. askance, okutunula ekiyumba. l. about, okumagamaga. l. down, okussa amaaso, okuwomba amaaso, okugenekera enkowe.
looking-glass endabirwamu.
loop n., ekyambika, e??ango.
loose adj., lebevu, a mwera; be l., okulebera, okujagaajagana, okunyegenya, okulagaya; break l., okutoloka.
loose v., okusumulula, okuta; (from trap) okutegula; (goats) okuyimbula.
loosely kadagado, majenjeeke.
loot n., omunyago, olwayo.
loot v., okunyaga.
lop v., okutemako, okusalako.
lopeared a matumpaggwa.
loquacious ogezi; vide luvenge.
lord omwami, mukama.
lose okusuula, okubuza, okuzaaya, okufiirwa; l. one's head, okugwamuakajabangu; be lost, okubula, okuzaawa.
loss ekifiirizi; be at a, okubutaabuta, okwemagaza; sell at a l., okutunda ebyayanga.
lot n., akalulu; (portion) ekitundu; cast lots, okukuba akalulu; a l. (much), use adj., ngi.
loud ddene (eddoboozi), waggulu(okwogera).
loudly (okukoowoola) waggulu.
lounge n., ekisenge ekituulwamu.
lounge v., okugalamira.
louse ensekere.
lout omukopi, omugomba.
love n., okwagala.
love v., okwagala.
lovely lungi nnyo.
loving a kwagala.
loving-kindness ekisa, obulungi.
low adj., mpi; (vulgar) kopi.
low adv., wansi.
low v., okuwoloma, okuvuumira, okukuga, oku?oo?a.
lower v., okussaako wansi; l. one self, okwejeeguula.
lower adv., wansinsi.
lowliness obuwombeefu.
lubricate okuteekamu. amafuta.
lucifer (match) ekibiriiti.
luck (good) omukisa, eggwiiso; (bad) ekikwa, emberebezi; vide misfortune.
lucky a mukisa, a ggwiiso; be l., okuyiirwa.
lucrative a magoba.
lucre effeeza, ensimbi.
luggage ebintu, emigugu.
lukewarm be, okuba n'ekibugumirize, okubaamu ekisuususu.
lull n., okuteeka, okulaala.
lull v., okusiisiitira, okuwoowoota.
lump ekitole, ekiwumi; l. sum, omuzindo.
lung egguggwe.
lungfish e'mmamba.
lurch in the, ettayo; leave in l., okutiirira, okwebengula.
lure okusendasenda, okukema, okukwenyakwenya.
lurk okuteega, okubwama.
luscious woomerevu; be l., okuwoomerera.
lust n., okwegomba, obugwagwa.
lust for v., okwegomba, okululunkanira, okuyakyaanira.
lustful gwagwa, egombi.
lustre okumasamasa.
lusty a maanyi, gumu.
luxuriant gimu, lungi; be l., okw era, okuwakktira.
luxurious be, okufufuggala, okusi ttala.
lyre ennanga.
machan ennyonjo.
machine ekyuma; sewing m., ekyalaani.
macintosh omupiira gw'enkuba.
mad lalu; go mad, okulaluka; make m., okulalusa.
madcap empape, entangamalaala.
madly act, okubabaalukana.
madman omulalu.
madness eddalu, obulalu, obulogovvu, akabango, akazoolezoole.
magazine (book) ekitabo.
maggot envunyu, ennyengere.
magic obulogo.
magician omulogo.
magistrate omulamuzi.
magnate omukulu.
magnificence ekitiibwa.
magnificent a kitiibwa.
magnify okukulumbaza; (extol) okutendereza, okusuuta.
magnifying-glass galubindi ezimbulukusa.
magnitude obunene.
magpie entalu.
Mahomet Muwamadi.
Mahommedan Omusiraamu.
maid omuwala, omuzaana; (virgin) omubiikira, embeerera, atamanyi musajja.
mailman matalisi.
maim okulemaza, okumenya; be maimed, okulemala, okumenyeka.
main kulu;
mainland olukalu, ettale;
main road oluguudo.
maintain (feed) okuliisa.
maize kasooli; dry m., emberenge.
majesty ekitiibwa; His M., Ssaabasajja.
make v., okukola; (create) okutonda; (compel) okuwaliriza, okukaka; also the c. forms of verbs. m. a bed, okwala ekitanda. m. up a number, okuweza. m. way, okwesega, okusegulira. m. off, okudduka, okusenguka. m. time, vide okwerekereza. m. a profit, okuviisa amagoba, okugoba. m. sail, okuwanika amatanga.
make n., engeri.
maker omukozi, omutonzi.
malady endwadde, obulwadde.
malaria omusujja gw'ensiri.
malcontent jeemu; use v. okunyiiga.
male n., omusajja; (cattle) ennume.
male adj., lumb, sajja, mmandwa; (child) w'obulenzi.
malediction ekikolimo.
malefactor omubi, omwonoonyi.
malevolence ettima, enge, eggiri,
malevolent a ttima, a. nge.
malformation vide okikulekule.
malice ettima, ekkusunguyira, eggiri, enge.
malice bear, v., okuttukiza.
malicious a ttima, a nge.
maliciously n'ettima.
malign v., okuwaayiriza, okulyo lyoma.
malingerer omulyolyomi; v. okw ekenenkula.
mallet ensaamu, empuuzo.
maltreat okukola obubi, okwonoo na, okujooga.
maltreatment obubi, okwonoona.
man omusajja; (person) omuntu; become a m., okusajjakula.
manacle olujegere, essamba, ekisiba emikono.
manage okulabirira, okusobola, okufuga; be manageable, okusoboka.
mandate ekiragiro.
mandible enswiriri.
mane olugingirima, ekijwenge, olukirikimbi.
manfully masajja.
manger olutiba.
mangle okutaagulataagula.
mango omuyembe.
mangrove omukandwa.
manhood obukulu; grow to m. okwesusunkula.
mania eddalu, obulalu.
maniac omulalu.
manifest v., okwolesa, okulabisa.
manifestation okwolesebwa.
manifold a ngeri nnyingi.
manikin nnakkwale, kajeerejeere, lusa jjalala, nnakampiginyi, nnakalanga.
manioc muwogo.
manipulate okutogoonya, okutogaa toga, okuzinyisa.
mankind abantubonna.
manliness obuzira, amaanyi.
manly zira, a maanyi, a mmizi.
manna emaanu.
manner empisa; (method) engeri.
manoeuvre amagezl, olukwe.
mansion ennyumba ey'ekitiibwa.
manslaughter obussi.
mantis nnabankokola.
mantle ekizibaawo.
manual a mikono.
manufacture v., okukola, okubumba.
manumit okusumulula, okuta.
manure obusa, ebijimusa.
manure v., okuteekako obusa oba ebijimusa.
manuscript olupapula oluwandiikeko, ekitabo ekitannaba kukubwa mukyapa,
map mmaapu, ekifaananyi ky'ensi.
mar okwonoona, okusobya.
marasmus (syphilitic) olukonvuba.
marauder omwayi.
March Makki (omwezi ogw'okusatu).
march a day's, ekiramago.
march vokugenda, okutambula, okulamaga; m. boldly, ekituka nnamba.
margin ensalo, embibi, enkingi, olukingirizi; (of lake) olubalama; (of page) omuwaatwa.
marine a nnyanja.
mariner omulunnyanja.
maritime a nnyanja; (huts) eggogonya.
mark n., akabonero, akatonnyeze; (cutting on body) oluyola; (of favour) aka gayaliriro.
mark v., okutonnyeza, okuteekako akatonnyeze, okulamba, okutona.
market akatale; good m., ettunzi.
marketable a kutunda.
marksman omuteebi, ow'ensuso, ow'enkasu.
marquee eweema ennene.
marriage obufumbo, okufumbiriganwa.
marrow (of bones) obusomyo; (vegetable) omungu ensujju, wujju.
marry okufumbiriganwa; (of man) okuwasa, okuwayiza; (of woman) okufumbirwa, okuwayira.
marsh ekiteebe, olutabazzi.
mart akatale.
martyr omujulizi.
martyrdom obujulizi.
marvel ekitalo, ekikuimo, ejjano.
marvellous a kitalo, a kikuuno.
mascot omusasi.
masculine sajja; m. woman, kya kulasajja.
mash n. (bean), omugoyo, magera.
mash v., okugotta, okusogola.
mask n., akakookoolo.
mason omuzimbi, ffundi w'amayinja.
masonry onzimba, amayinja.
mass n., enkumu, olufulube; (R.C.) mmisa.
mass v., okuku??aanya.
massacre n., okuzikirizibwa, okufa ekizizi.
massacre v., okuzikirira, okutta.
massage okukunya, okutenga, okuvumba.
massive nene, zito; be m., okuguggubira.
mast omulongooti.
master omwami omukulu, mukama. m. of ceremonies, omugabuzi. be own m., okwetwala. join a new m., okusenga, vide okulanda.
masterless vide ssemwandu (vagrant).
masterpiece omulimu ogusinga gyonna.
masticate okugaaya, okukambula.
mastoid process embuga y'okutu.
masturbate (male) okufunula; (female) okuguna.
mat omukeeka, kyaki; (of spiral pattern) eggiringiti, jjiri; (of rectangular pattern) kalannamye; make a m., okuluka.
match n., ekibiriiti; (in games) okuwakana.
match v.i., okwenkanankana; v.tr., okwenkanyankanya.
mate vide nna and munne,
material olugoye, omulimu.
maternity (home or ward) ezzaaliro.
matrimony okufumbiriganwa, maatirimonyo.
matrix enda.
matter ekigambo; (pus) amasira.
matter v., it does not m., si kigambo, si musango.
mattress omufaliso.
mature adj., kulu, gevvu.
mature v., okukula, okwetuuka, okusuumuka, okwengera.
maturity obukulu.
maul okuyuuya, okutaagulataagula.
maw olubuto.
maxim olugero.
May omwezl ogw'okutakno, Maayi.
may v., he m. come, mpozzi anajja; m. I come? njije?
me nze, n.
meadow oluse, ettale.
meal emmere, ekijjulo; (flour) obutta.
mean kodo; become m., okukodowala.
mean v., okugamba; use amakulu.
meaning n., amakulu, ennono.
meanness obukodo.
means (of livelihood) ebintu, obuga gga; try every m., okugerenge tanya.
meantime in the, mu ntabiro.
measles olukusense; catch m., okukusensa.
measure v., okugera, okupima.
measurement ekigero, olugero.
meat ennyama; vide omuwula, ensa lwa, enkenku, kaabuuyi, amasagasaga, ekiyingula; dried m., omukalo.
meatus urinary, akawondoliro.
mechanic ffundi (w'ebyuma).
meddle in okwegereekereza, okutiga, okubambagiza.
mediate okutabaganya, okuwolereza, okutakabanira.
mediator omuwolereza, omutabaga nya.
medicine eddagala; m. man's outfit, ekitambo.
meditate okufumiitiriza, okwebuuza, okwesonda.
meditation okufumiitiriza.
meed empeera.
meek teefu, gonvu, wombeefu, kakama.
meekness obuteefu, obuwombeefu.
meet okusisinkana, okusanga, okutuukana, okuku??aana; bem., okusaana, okugwana.
meeting oluku??aana; m.place, ekku??aaniro.
melancholy n., ennaku, obuyinike.
melancholy adj., bondeevu, nyiikaavu.
mellow engevu; grow m., okwengera.
melt v.i., okusaanuuka, okuseebenge rera, okukereketa, okwaga, okunnyuukirira, okwanjulukuka.
melt v.tr., use c.form of for eg.
member (of body) ekitundu; (of a society) ow'omu. . .
membrane eddiba; foetal m., ensungwe, ensawo y'abaana.
memorable kulu; use rel. form of v. okujjukirwa.
memorial ekijjukizo.
memory n., okujjukira. slip the m., okuweba. commit to m., okukwata.
memories old, mazuuku.
menace n., entiisa.
menace v., okukanga, okuteekako obuswiriri, okutiisa.
mend v.tr., okulongoosa, okukola; v.i., okusuuka, okulamuka.
mendacious a bulimba, limba.
mendacity obulimba.
menial n., omuweereza.
menial adj., a buddu.
menorrhagia ekikulukuto.
menstruate okusuulumba, okutuulawo.
mention v., okwogerako, okumenya.
merchandise obuguzi.
merchant omutunzi, omusuubuzi.
merciful a kisa, saasizi; be m., okusaasira, okukwatibwa ekisa.
merciless kakanyavu, kambwe.
mercury zebaaki.
mercy ekisa, okusaasira; show m., okusaasira, okuddiramu.
mere adj., ereere, sa, salala.
merit v., okusaanira.
merriment essanyu, enseko.
merry a ssanyu, sanyufu, a nseko; be m., okusanyuka, akajaganya, okujanjaala.
mesh ekkowe.
mess ebisasiro, (portion of food), omuwumbo; make a m. of, okuvulunga.
message ebigambo, ebbaluwa.
messenger omubaka, omutume; vide courier.
Messiah Masiya (Kristo).
metal vide ekyuma, effeeza, ezzaabu, ekikomo, zebaaki.
metamorphose okukyusa, okufuula.
metaphor olugero.
meteor kibonoomu.
method empisa, engeri.
metropolis ekibuga ekikulu.
mew okukaaba nga kkapa.
miasma empewo embi.
mica ensozi.
microscope ekyuma ekigezza.
micturate okufuka amazzi, okuwanda amazzi, okukojoba, okunnyaala.
mid adj., a wakati.
mid omugo??obnyo. m.stream, omwala. m.day, ettuntu. m.night, ettumbi.
middle n., makkati, masekkati; (sea) obwengula; in the m. of, wakati mu, kireebereebe.
middle-sized vvubufu(persons).
midge akawuka.
midwife omuzaalisa.
might n., amaanyi, obuyinza.
mighty a maanyi, a buyinza.
migrate okuwa??anguka,okufuluka, okusenguka.
mild teefu, wombeefu.
mildew obukuku, ekigabi; become mildewed, okukukula.
mile mayiro.
milk n., amata; vide omusununu, amasunde, bbongo, enti.
milk v., okukama, okulamula; be a good milker (cow), okugabiza.
mill ekyuma ekisa.
millet obulo, omuwemba, empengere.
million akakadde.
millipede eggongolo.
millstone (lower) olubengo; (upper) enso.
mimic v., okugeegeenya.
mince v., okutiima.
mind n., omutima.
mind v. (watch), okulabirira, okukuuma; (be careful) okwekuuma; (object) okunyiiga.
mindful be, okujjukira.
mine ange.
mine n., ekinnya ekiwanvu.
mine v., okusima ekinnya.
mingle okutabula; be mingled, okutabuka, okwetabika.
miniature adj., tono nnyo.
minister n., omuweereza.
minister to v., okuweereza.
minstrel omukubi w'ennanga.
mint n., nnabbugira, akayuukiyuuki, ekyawamala.
minus (without) awatali.
minute n., eddakiika.
minute adj., tono nnyo; vide aka sirikitu, akatiiriitu, akatiiniinya, aka tiriginya.
miracle ekyamagero.
miraculously n'okwewuunyisa.
mire ettosi, ebitosi, ekisooto.
mirror endabirwamu.
mirth enseko.
miry a bitosi, a ttosi.
misbehave okujeguka.
miscarry okwekaka; vide abort,
mischief obubi, ettima.
mischievous a ttima. vide nnabe.
miscreant omuntuomubi.
misdeed ekikolwa ekibi.
miser omukodo, omufuta.
miserable nnaku; be m., okucoppoka.
miserly adv., n'obukodo; become m., okukodowala.
misery obuswegu, obuyinike.
misfortune nnaku, obunaku, obuswege, akabenje, obulwa, emberebezi, entata, obwowe.
misgovern okufuga obubi.
misinform v.c., okubuza, okubuiilira obubi.
misinterpret okugombya, okuvvuunula obubi.
mislead okukyamya, okubuza, okuwubyawubya.
mispronounce okunyoola.
misrepresent okusalaganya.
miss okusubwa, okukuba busu. m. one another, okubula??ana, okuba??ana. m. fire, okukongoba, okukatala. m. a day, okwosa. mis-shapen, kikulekule.
mission obubaka, minsani.
missionary omusomesa, omumi nsani.
missive ebbaluwa.
mist olufu, kalenge.
mistake ekisobyo, ensobi.
mistake make a, okusobya, okuwumira, okuwubirwa.
mistress omukyala, mugole; as int., nnyabo!
misty adj., a lufu.
misuse okwonoona, okujaajamya.
mitigate okukkakkanya, okusaanyii kiriza.
mix okutabula, okugoya, okukologa, okuyimbakanya, okuvuluga. m. up a message, okugombya.
moan v., okusinda, okukaaba, okubolooga.
mob n., ekibiina, olugologombo.
mock okukuna, okuduula, okusekerera, okuguya, okufudumba, okujeeja, okuyina, okuyinula, okugeegeenya.
mockery okukiina, okuduula, okudibuka.
mocking bird ennyonza.
mode empisa, engeri.
model ekifaananyi.
moderate be, okukendeeza, okuziyiza; (in quality), yabayaba.
modern a munnakuzino.
modesty ensonyi, obuwombeefu.
modulate (the voice) okwogera empola.
Mohammedan Omusiraamu; be come a M., okusiramuka, okuwadimuka.
Mohammedanism eddiini y'Ekisi raamu.
moisten okutobya, okumansira.
moisture amazzi.
molar eggego.
mole (animal) effukuzi.
molest okulumba, okukwatako.
mollify okukkakkanya, okugonza, okunyiigulula.
molten saanuuse.
moment akaseera, eddakiika.
monarch kabaka.
Monday Mmande, Olw'okusooka, olw'ebbalaza.
money effeeza, ensimbi; obugagga, ebintu; m.changer, awanyisa effeeza oba ensimbi; m.lender, omuwozi w'ensimbi.
moneyed gagga, bintu.
mongoose akakolwa, akatulume, eggunju.
mongrel adj., tabike.
monitor (lizard) enswaswa.
monkey enkima, engeye, ekigwagwa, emmunyungu, nnagawe.
monkeyish be, okwemonkoola.
monster (giant) erintu; (marine) lukwata; (freak) ekikulekule.
monstrosity ekikulekule, eggeege, ekijjolooto.
monstrous nene nnyo.
month omwezi, ezooba, eddaaza.
monthly a buli mwezi.
monument ekijjukizo.
mood omwoyo.
moon omwezi, eddaaza; new m., omwezi ogubonese; full m., omwezi ogweggabogabo.
moor v., okusiba (eryato).
mooring n., omwalo.
moral adj. (pure), longoofu.
morality obulongoofu; (morals) empisa, empisa ennungi.
morass ekiteebe.
more vide okwongera; become m., okweyongera.
moreover nati, ate, era.
morning enkya, makya, amatulutulu.
morose be, okunyiigomba, okuzimbagala.
morrow jjo, enkya.
morsel akafi, akatundu.
mortal kufa; a m., omuntu.
mortality okufa.
mortally (wounded) a kiwaawaalo.
mortar n. (for building), obudongo; (for pounding) ekinu, emmanvu.
mortgage ebbanja.
mortification okuvunda; (vexation) obusungu, ekinyiigo.
mortify v.i., okuvunda; (subdue) okufiisa.
mortise v.tr., okuwanga.
Moslem Omusiraamu.
mosque omuzigiti.
mosquito ensiri; m. net, akatimba k'ensiri.
moss enkonge, ebikukujju, ekibalaga.
most use singa with obungi.
mostly okusinga.
mote akantu, akati.
moth ekiwojjolo.
mother (my thy, m., etc.), mmange, nnyoko, nnyina; (as int.) maama! m.inlaw, nnyazaala.
motion v., okuwenya.
motion n., okuwenya.
motionless vide okulangaala, okuvumba.
motive ensonga; use c. form of verb, e.g., ekyakukoza bw'otyo kiki? what was your motive in acting so ?
motley adj., a bitanga.
motorcar mmotaka.
motorcycle ppikipiki.
mottled a mabala, a bitanga, a bijagijagi.
mould n., e ttaka; brick m., beeti.
mould v., okubumba.
moulder okukukula.
mouldy a bukuku; become m., okukukula.
moult okukunjubuka, okwekongola, okumaanyuuka, okukuunyuuka.
mount v. (horse), okwebagala; (hill) okulinnya, okwambuka.
mountain olusozi.
mountainous a nsozi.
mourn okukaaba, okukuba ekiwoobe, okuwowoggana, okukungubaga, okweskasaabaga, okutokooterera.
mourner omukungubazi.
mourning okukaaba; end m., okwabya olumbe; put on m., okuba mulumbe, okukuma olumbe.
mouse e mmese, omusonso,e mmende.
moustache ekirevu.
mouth akamwa.
mouthful (of food) ennoga.
move v.i., okusembera, okuseetuka, okujjulukuka; m. off, okweyokola, okweseguunya, okuseguka.
move v.tr., okusembeza, okujjulula; make first m. (in omweso), okw alika.
moving be always, okusenguka.
mow v., okukungula, okusala omuddo.
mower omukunguzi, ekyuma ekisala omuddo.
much adj., ngi.
much adv., nnyo, nnyo nnyini.
mucilage amasanda.
muck empitambi, e ttaka.
mucus (nose) eminyira.
mud ettosi, ebitosi, ekisooto, ebitoomi.
mudfish emmale.
mudguard ekipampagalu.
muddle n., vide kintabuli, ensanso.
muddle v.tr., okutabulatabula, okuvuluga, okuvulunga.
muddle v.i., be in a m., okuvvunkana, okwemakula, okwetabika.
muddy ebitosi.
muffle up okuwumba.
mug n., ekikompe.
mulberry (tree) omutugunda.
mulct okutanza.
mule e nnyumbu.
multiplication n., okubala emirundi.
multiply v.tr., okubala emirundi.
multitude ekibiina, olufulube, enkuyanja, enkuzi.
mum be, okumumunyala.
mumble okuvulungutana, okutaavuujana, okubuguuya.
mumps amambulugga.
munch okugaaya, okumeketa.
mundane a munsi muno.
munificence obugabi.
munificent gabi.
murder n., obussi.
murder v., okutta, okutemula, okutirimbula.
murderer omussi, omutemu.
murmur v., okwemulugunya, okw emunyamunya.
murrain ensotoka.
muscle ekinywa, nnawolovu, ekivu, nayiga, entumbugulu, omufumbi.
muscular a maanyi; be m., okugubira, okunyuntuka.
muse v., okufumiitiriza.
mushroom akatiko, akasukusuku, ggudu, kigulumusu, kinyulwa, empeefu, mmusukundu, nsununwa.
music e ddoboozi ly'ennanga.
musket e mmundu.
Mussulman Omusiraamu.
must use okuteekwa.
mustard kalidaali.
muster v.i., okugumba, okuku??aana; v.tr., okuku??aanya.
mustering place ekigumbiro.
musty a bukuku; be m., okuwunya obutaala.
mutilate okusala enjola, okutema, okwonoona, okulibula.
mutilated omusale w'amatu, w'ennyindo, etc.
mutilation okwonoona.
mutineer omujeemu.
mutiny v., okujeema.
mutter okwogera ekyama, okw emunyamunya, okumuumuunya.
mutton ennyama y'endiga.
mutually awamu.
muzzle n., ekisiba, akamwa k'embwa; m.loader, olusindirizo.
muzzle v., okusiba akamwa.
my ange.
myriad ekitabalika.
myrrh omugavu.
mysterious a kyama; vide kukukuta.
mystery ekyama.
mystify okuwubyawubya.
myth ekyobulombolombo.
nag v., okubigita, okubojja, okugangaza.
nail ., omusumaali; finger n., olwala.
naked ereere, bwereere; vide bukunya, bukunyegeere.
nakedness obwereere.
name erinnya.
name v., okutuuma, okwatula, okw alula; (to give a bad n.) okussaako olukongoolo.
nap take a, okwebaka, okuwujjaala.
nape ensingo.
napkin ekiwero.
narrate okubuulira, okunnyonnyola.
narrative ebigambo, olufumo.
narrow funda, a kanyigo; be n., okufunda.
nasal a kinnyindwa; be n., gangala.
nasty bi, onoonefu; vide languka.
nation eggwanga.
national a ggwanga.
native n. (aboriginal), enzaalwa.
nativity okuzaalibwa.
natural a buzaaliranwa, a buwangwa.
nature obuzaaliranwa, obuwangwa, obuntu.
naught it is, si kigambo, si kintu.
naughtiness obubi;
naughty a kyejo, bambaavu; be naughty, okubambaala.
nausea okusinduukirira.
nauseate okusesemya, okusinduukiriza; (disgust) okutama.
nautical a nnyanja.
navel ekkundi.
navigate okugoba (eryato).
navy empingu.
nay kak, nedda.
near adj., a kumpi; (miserly) kodo.
near adv., kumpi, wampi, kinnya na mpindi.
nearly use v., okutera; vide almost,
neat yonjo, lungi.
neatly adv., bulungi.
neatness n., obuyonjo.
necessaries ebintuebyetaagibwa.
necessary be, okugwana, okwetaagi bwa.
necessity okwetaaga; of n,, olw embi.
neck obulago,ensingo, ensikya, enkoto, ekkosi; stiff n., olukya; wear round the n., okwambika.
necklace omukuufu, olutembe.
necklet (iron) akadangadi.
necromancer omulogo.
necromancy obulogo.
need v., okwetaaga, okwedaaga.
need ., okwetaaga.
needle empiso, ekkato.
needy naku, avu.
neglect okuleka, okwerabira, okugalabanja, okusuulayo ogwa nnaggimba, okwerittira; n. oneself, okw efaakanya.
neglectful erabizi.
negligently kadagado.
negligible vide akakerenda, katono nnyo.
negotiate okuteesa.
negro omuddugavu; vide nnyonga.
neigh okukaaba ng'embalaasi.
neighbour muliraanwa.
neighbourhood omuliraano.
neither nnewa(n)kubadde, wadde.
nephew omujjwa.
nerve akasimu.
nervousness entengereze.
nest ekisu.
net (fishing) ekiragala; (mosquito) akatimba; (hunting) ekitimba; also essamba, ekibanyi, olutuula, emi gamba, oluka, emmiimo, omutembo; make a n., okukuba amakowe.
nettle n., omwennyango, kibugga, nnakitiddabusa.
nettle v., okunyiiza.
nettlerash ekirogologo.
neuralgia omuteezi.
never ennakuzonna, with neg. form of v.;
never mind si kigambo, si musango.
nevertheless naye.
new gya; (different) lala; (fresh) su; vide moon,
newcomer omugwira.
news ebigambo, amagambo, ebifaayo;get n. of, okuwulirako.
newspaper olupapula lw'amawulire.
next a kubiri; use rel. form of v., okuddirira.
nib akafumu.
nibble okuliisa essimbo.
nice lungi, womerevu; vide okunyirira.
nostrils emivubo.
notch v., okusalirira, okuginga, okubanga; be notched, okulibuka.
note n., ebbaluwa; (mark) akabonero.
note v. (observe), okukenga, okw etegereza, okutunuulira.
noted manyi, atiikirivu.
nothing tewali kintu; with n., bukunya.
notice kulaba, kutunuulira, kw etegereza; give n. of, okulanga.
notify okutegeeza, okubuulira.
notorious manyi, atiikirivu(mil ngeri embi); make n., okuswaza.
notwithstanding naye.
nought zzeero, nnooti.
nought come to, okufaafaagana; bring to n., okufaafaaganya.
nourish okuliisa, okujjanjaba, okukuuma.
nourishment emmere, ekyokulya.
novel adj., gya.
November Noovemba.
novice omuggya, omuligo; (nun) omunooviisi.
now kaakano, kaakati, kampegaano, Ibero, mbwano.
nowadays munnakuzino, mubiro bino, mukakyo kano.
nozzle omumwa, enkero.
nude ereere.
nudity obwereere.
nuisance n., kyefuula.
numb become, okusannyalala, okuzingalala.
numbness amasannyalaze.
numeration okubala.
numerous ngi lukulubenje; vide nfaafa.
nun (European) omubiikira, (African) omunnabiikira.
nuptial a bufumbo, a bugole.
nurse n., omulezi, omujjanjabi.
nurse v. (child), okulera; (sick) okujjanjaba, okulwaza.
nut ekinywebwa, empande.
nutmeg tree olunaaba.
nutriment emmere, ekyokulya.
O ! int. Ai! E! Wobwe!
oar enkasi.
oarsman omuvuzi.
oath ekirayiro.
oath Jake an, okulayira.
obduracy obukakanyavu, obutawiilira, emputtu, e ggwale.
obdurate kakanyavu, a mputtu, zibu.
obedience okuwulira, okugonda.
obedient gonvu, wulize; be o., okuwulira, okugonda.
obeisance okuvuunama, okukutama, okusinza.
obese gevvu.
obey okuwulira, okugondera.
object n., ekintu; (purpose) ekigendererwa.
object v., okugaana, okukenya, okutootatoota, neg.form of okukkiriza.
objection okugaana.
objectionable bi.
oblation ekiweebwayo.
obligation ebbanja.
obligatory be, okugwana, okugwanira.
oblige okuwaliriza; (help) okuyamba, okubeera, okulyowa.
obliquely kikijjama, kigazigazi.
obliterate okusangula.
oblong vide oluwajjangwa.
obloquy ensonyi.
obscene gwagwa, a kiko.
obscenely speak, okuwemula.
obscenity obugwagwa, fekikb, okuwemula.
oscure zibu, (insignificant) kopi; be o., okuziba, okukunira.
obscurity ekizikiza.
observation okutunuulira; (remark) ekigambo; make an o., okwogera ekigambo.
observe okulaba, okukenga, okutunuulira; (say) okwogera; (obey) okuwuira.
obsolete become, okudiba.
obstacle kalumannywera, ekiziyiza, enkonge.
obstetric ward ezzaaliro.
obstinacy obukakanyavu, obutawulira, eggwale, ensuwa.
obstinate kakanyavu, a ggwale, a mputtu, waganyavu; be o., okugogottana, okuwaganyala.
obstruct okuziyiza.
obstruction ekiziyiza, enkonge,
obtain okufuna, okulaba, okuweebwa.
obtainable be, okufunika.
obtuse siru.
obviate okuggyawo.
occasion (circumstance) ekigambo; (opportunity) ekiseera; (reason) ensonga
occasionally bbalirirwe, luusi na luusi.
occult a kyama.
occupant nnannyini.
occupation (work) omulimu.
occupy v., okubeeramu.
occurrence ekigambo.
ocean ennyanja.
ochre red, eggerenge, ekikulwa.
October Okitobba.
odd a nsuusuuba; it is o., tekitegeerekeka.
oddity ekikulekule.
odds fight against, okwevunvubika.
ode oluyimba.
odious bi; make onself o., okwetamya.
odium obubi.
odour akaloosa, evvumbe, olusu, akasilkiro, olukulukumbo, ekkalalume.
oedema nnampwa.
oedematous be, okubootaboota.
of a.
off okuva ku; go o. (gun), okuvuga; (person) okwegendera, okuvaawo.
offal ebyenda.
offence omusango, ekisittaza, enkongo, akyonoono.
offend v.i., okusobya, okuzza omusango.
offend v.tr., okunyiiza; be offended, okunyiiga.
offender omwonoonyi.
offer okuwa, okuwaayo, okuwonga, okutamba, okutonera; (for sale) okusamya.
offering ekirabo, ekitone, ekiwee bwayo, ekyewongo, ekigali, ekirembeko, ssaddaaka, amawemuukirano.
office ofiisi; (post) obwami, obukulu, ekitongole.
officer omwami, omutongole, omukulu.
official omufuzi.
official adj., tongole.
officious be, okwekebejja.
offspring ezzadde, omuzzukulu; one with many o., nnakizaalizi.
often emirundi mingi.
ogle okutunula kimogo, okumogola amaaso.
oh ! int. vide O !
oil amafuta.
oil v., okuteekamuamafuta.
ointment eddagaia ery'okusiiga.
old kadde. become o., okukaddiwa. look o., okujuujuumuka. o. age, obukadde. o. fashioned, vide kinnawadda, kudidi.
olive ezeyituuni; o. tree, omuzeyi tuuni.
omen akabonero.
omentum olububi.
omit okwosa, okuleka, okwerabira.
on kd; forward, mumaaso.
once omulundi gumu; at o., amangwago, kaakati; o. upon a time, olwatuuka; edda.
one mu. o. by o., kinnoomu, musoolesoole, kimomozo. o. eyed, a ttulu. o.sided, be, okusaliriza.
oneness obumu.
onerous zito, zibu.
onion akatungulu.
only adj., okka.
onward adv., mumaaso.
opacity (of cornea) ensenke.
open adj., eru, gazi; vide ekyere rezi.
open v.tr. (door), okuggulawo; (parcel) okusumulula, okuwenjula, okuwumbulula; (book) okubikkula; (month) okwasama, okusamaalirira; (eyes wide) okuvulumula; (abscess) okutundula; (a thing corked) okuzibukula.
open v.i. (flower), okwanya, okusansuka.
opening n., ekituli, omulyango.
opening adj., a kusooka, olubereberye.
openly adv., lwatu, mulujjudde.
operate okukola; (surgery) okubaaga.
operation omulimu; (surgery) okubaaga.
ophthalmia amalongojje, ejjanga.
opium enjaaye, enjaga; o. pipe, ekibindi.
opponent omulabe, omuwakanyi.
opportunity e bbanga, ekiseera.
oppose okuziyiza, okulwana na.
opposite (facing) rel. form of okwole kera; (different), lala. o. side, emitala w'eri. go in o. directions, okuyisi??anya. be o. to, okwolekera.
opposition okuziyiza.
oppress okukola obubi, okujooga, okuyigganya, okucoccacocca, okutyanka, okuzitoowerera; be oppressed (breathing), okukeeyerera.
oppression inf. form of v. foreg.
oppressive zito, kambwe.
oppressor omuyigganya, omujoozi.
opulent gagga; vide bikokyo, bigooto.
or oba, obanga. oracle, consult, okunyegera.
oral a kamwa.
orally mukamwa; to reply orally, okudda mu mukamwa; to read orally, okusoma akamwa.
orange omucungwa.
oration ebigambo, okubuulira.
orator omwogezi, omubuulizi.
orchard olusuku.
orchitis akatuuka.
ordain okulagira; (set apart) okw awula.
ordeal amaduudu, akalulu, akasera; one who gives drug in o., magunda; try by o., okunywa amaduudu, okunywa akasera.
order n., ekiragiro; (custom) empisa.
order v., okulagira. put in o., okulongoosa, okugonjoola, okutegeka. be in o., okuttira. be out of o., use okufa.
ordinance etteeka.
ordinance emizinga.
ore (iron) amatale.
organ ennanga.
organist omukubi w'ennanga.
organise okulongoosa, okulagira.
orgy hold an, okukukuluma.
oribi ensirabo.
orifice empuliru, olusekeso.
origin okusooka, olubereberye; use v., okusinziira, okuvaamu; (cause) ensonga.
original (song) yiiye.
originate v.i., okusinziira, okuvaa mu, okutandika, okuzabauka.
originate v.tr., okubanga, okuyiiya, okugunja.
orison essaala, okusaba.
ornament n., eky'obuyonjo; vide endege, entabwa.
ornament v., okuyonja, okuwunda.
orphan n., mulekwa, omufuuzi.
oscillate okutengeetera, okuweeba, okuwuuba, okuyuguuma.
oscillate v.tr., okunyeenya.
osier obuwerewere, enjulu.
ostentation ensako.
ostrich mmaaya.
other lala, a kubiri. o. people, abandi.
other people's a beene; mantambutambu. the o. day, jjuuzi,
otherwise bulala.
otorrhoea have, okulwala amabeere.
otter e??onge.
ought vide okugwana, okugwanira.
our affe.
oust okugoba.
out bweru; o. and out, geregere, wawu, majamba. out of, prep., okuva mu.
outcast n., omweboolereze.
outcry n., oluyoogaano.
outer a bweru.
outflank okutebuka.
outgoings amagenda.
outlaw omujeemu.
outlive okuwangala okusinga.
outnumber okusinga obungi.
outrage okukola obubi, okwonoona, okujooga.
outright adv., ddala.
outside bweru, wa bweru.
outspread v., okwanjuluza.
outward adj., a kungulu; o. show, kalungimutwe; o. journey, amagenda.
outwit okuseera, okulimba, okutebya.
oven akabiga.
over waggulu, kungulu; vide okusomoka, okutinda; be o. (remain), okusigala, okusooba; o. again, nate, omulundi ogw'okubiri; vide again,
overawe okutiisa, okukanga.
overburdened be, okukakaatana, oku luwirirwa, oku zimbagatana, okuzitoowererwa.
overcast become, okwebinduula, okubindabinda.
overcharge okuseera.
overcoat ekizibaawo ekinene
overcome okuwangula.
overcrowded be, okuziyira.
overflow okwanjaala, okufuuwa, okuwagulula.
overgrow okulanda; be overgrown, okuzika; vide ekkwaba, ekikande.
overhang okuleebeeta.
overhaul okukebera, okwekkaanya;vide overtake,
overlap okugereka; cause to o., okulimbika.
overload okubigika, okupiika.
overlook okumma, okulabirira, okw olekera.
overpower okuwangula, okusinga amaanyi.
overrate oneself okwekuluntaza.
overreach okuseera, okukiza, okulimba.
overripe be, okubolerera.
oversee okukuuma, okulabirira, okujjumbira.
overseer omukoza, nnampala.
overshadow okusiikiriza.
overspread okusanjaala.
overstep okusukka.
overtake okukwata, okutuukako, okwebinika.
overtax one's strength okweginika.
overthrow okusuula.
overturn okuvuunika, okusulika, okugalanjula.
overturn v.i., okwevuunika, okuyiika, okulenduka.
overvalue okuwaniriza omuwendo.
overwhelm okufumula, okuseke mbula.
overwork v.tr., okutegunkanya.
owe okuba n'ebbanja.
owl ekiwuugulu, ekkufufu.
own adj., use poss. pron., with kka; e.g. kyange nzekka, my o.; vide bwe bange.
own v., okuba na.
owner nnannyini.
ox ente ennume, sseddume.
pace embiro, okugenda.
pacify okugonza, okukkakkanya, okunyiigulula, okugombolola, okutaba ganya; be pacified, okukkakkana, okuwoleera, okunyiigulukuka.
pack okusiba; (fill full) okujjuza, okusoka; p. in, okupiika.
package omugugu.
packet ettu, ekitereke, ekizingiiti, akalegete, ensuliko, ekibaya.
pad n. (for head), enkata.
paddle n., enkasi.
paddle v., okuvuga, okuyirika.
paddler omuvuzi, omuvunja; front p., omulambi.
padlock n., ekkufulu.
pagan n., omukaafiiri.
page (of book) olupapula, omuko; (servant) omugalagala.
pail endobo.
pain n., obulumi, okulumwa, obubala gaze, amawenknge, nnadduma; have stabbing p., okubaluka; take pains, okufuba, okukagiriza.
pain v.tr.y okuluma, okubalagala; okumeketa, okujigija, okusennya, okujijiira; be in p., okunyolwa, okulumwa.
painfully go, okusenvula.
paint erangi, eddagala.
paint v., okusiigako erangi, okutona.
pair n., omugogo.
palace ennyumba ey'ekitiibwa, ennyumba ya kabaka.
palatable woomerevu, lungi
palate (of mouth) akabuno.
palaver v., okuteesa.
pale adj., eru; grow p., okutukuulirira, okuyengeetuka.
paling ekisaakaate, olukomera.
palisade olukomera, bugwe.
pall v., okunyiya, okutama.
palliate okukkaanya.
palm (of hand) ekibatu; (tree) olukoma, olukindu, akatuugo, ekkajjolye njovu, enkago; p. leaf, olusansa.
palpitate okupakuka.
palsy n., kanyenya.
paltry tono nnyo; vide trifle,
pamper okweyibayiba; p. oneself, okwesanyusa.
pan e ssufuliya, ekikalango.
pancreas ennuuni.
pang n., obulumi, obubalagaze.
pangolin olugave.
panic n., entiisa ennene, ekikaka; throw into p., okugugunga.
pant okuwejjawejja, okuweevuuma, okulookalooka, okuwankawanka..
pantry eppantuli.
pap olutabu.
papaw eppaapaali; p. tree, omupaapaali.
paper olupapula.
Papist Omupaapa.
papyrus ekitoogo, ekigaaga; (spikes) empunga; (roots) olukongolo; (rope) olutoogo.
parable olugero.
Paraclete Omwoyo Omutukuvu, Omubeezi, Mwoyo Mutuukirivu.
Paradise Olusukulwa Katonda, Eggulu.
paraffin amafuta g'Amerikaani, palafiini.
paragraph ekitundu.
paralysed be, okusowoka, okukka; (infants) okuzi??ama; (with fear) okutenguka.
paralysis ensowoko, obuko.
paralytic n., omuzi??amu.
paraphernalia ebintu.
parasite omugulungu, akakokobe; be a p., okuwummunta.
parcel ekitereke, empu, ekiteretebbwa, ekitwalotwalo.
parch okukaza; be parched, okukala, okukalira.
parched place ekiwalakate.
parchment olupapula lw'amaliba.
pardon okusonyiwa.
pare okuwaata.
parent omuzadde, omukadde; (of chief) nnakazadde; vide zooboota.
parentage obuzadde; have common p., okuzaalanwa.
parish omuluka.
parliament olukiiko.
parrakeet enkwenge.
parrot enkusu.
parry okuziyiza, okukiikiriza.
parsimonious kodo, a bukodo.
parson omwawule w'ekkanisa.
part ekitundu; (duty) omulimu.
partake (of food) okulyako.
partial be, okusigiikiriza.
participate okussa ekimu.
particle akantuakasirikitu.
particular be, okwenankanya, okussaako omwoyo.
particularise okusoggola, okume nya, okwogera kinnakimu.
parting okwawukana, okusiibula.
partition ekisenge, eggigi, akayaaye.
partly kitundu.
partnership okwegatta.
partridge enkwale, entiitiri.
parturition okuzaala.
party ekibiina, omukumbo; (sect) ekitundu.
Pascal a Kuyitako,
pass n., ekkubo, akanyigo.
pass v.i., okuyita; p. over, okusomoka.
pass v.tr., okuyisa, okubalaamiriza. p. over (omit), okubuuka. p. round (coffee berries), okuterula. p. water, vide micturate, p. wind, okukuba mumunku, okunnyampa.
passage ekkubo; (journey) olugendo, empitiro.
passenger omutambuze, omuyisi.
passion obusungu, ekiruyi, (desire) okwegomba, omuwoggo; fly into a p., okutoka.
passion fruit akatunda.
passionate a busungu; be p., okusunguwala amangu.
Passover Okuyitako, Paasaka, Paasika. past, go, okuyita; take p., okuyisa.
pastime omuzannyo.
Pastor Omusumba.
pasture ettale, eddundiro, olusa.
pat adv., vide okutontoma.
pat v., okukubirira.
patch n., ekiwero; (barkcloth) entungiro; (on goat) bitanga.
patchwork make, okutobeka.
pate omutwe.
patella enso; tubercle of p., ennyingo y'evviivi.
path ekkubo, oluwonda.
patience okugumiikiriza.
patient be, okugumiikiriza.
patois enjogera.
patriarch jjajja.
patriarchal a bajjajja.
patrician omukungu.
patrimony obutaka, obusika.
pattern ekifaananyi, engeri, eky'okulabirako; marked with a p., tone; vide mat, okuwunda.
paunch olubuto, eggomo.
pauper omwavu, lunkupe.
pauperism obwavu.
pauperise okwavuwaza.
pause okuyimirira akatono.
pavement amayinja amaalire.
paw n., ekigere; p. the ground, okutakula.
pay omusaala, empeera, omukemba.
pay v., okuwa omusaala, okuwa empeera, okupokera, okusasula. p. attention, okuwulira. not p. attention, okwewojjoola. p. respects to, okukiikira.
payment delay, okulazaalazaanya.
pea kawo.
peace emirembe.
peaceful a mirembe, teefu, esiifu.
peaceful be, okubemba, okutebe nkera; vide kibonde, ntende, nterere.
peacemaker omutabaganya.
peace-offering ebiweebwayo olw'emirembe.
peacock ennyonyi muzinge.
peak ekitikkiro, entiko, empumi, akawaala, omusa.
pearl eruulu.
peasant n., omukopi, omutaka, omuwuula.
pebble akayinja.
peccadillo ekibi ekitono.
peck v., okubojja, okusojja, okusonsogola.
pectoral a kifuba.
peculation okulyazaamaanya ensimbi.
peculiar a kitalo.
peculiarly kirijja.
pedagogue omuyigiriza, omutwazi.
pedal n., ekigere ky'eggaali.
pedal vi.tr., okuvuga eggaali.
pedestal ekikondo.
pedestrian omutambuze.
pediculosis olukuku.
pedigree olulyo.
peel n., ekikuta, ekiwata.
peel v.i., okugagambuka, okukunjubuka, okuvako enkuta, okusasambuka.
peel v.tr., okuwaata, okusasambula.
peep v., okulingiza, okulenzalenza.
peevish yombi; be p., okwesooza, okutibula.
peewit olutuletule.
peg n., olubambo, enninga, olusuubo, akati.
peg out v., okubamba.
pelican ennunda.
pellmell mpyoke.
pelt (of rain) okuwandagala.
pelvis ekinnyi.
pen ekkalaamu ya bwino; (nib) akafumu; p. holder, ekijugo.
pen v., okuwandiika.
penalty ekibonerezo; involve a p., okuzaala emineene.
pencil ekkalaamuenkalu; slate p., ekkalaamuy'ejjinja.
penetrate okuyingira, okutolontoka.
peninsula omusomo, omugomo.
penis embolo.
penitence okubonerera, okwejjusa.
penitent be, okubonerera, okwejjusa.
penknife akambe akamenye.
penman omuwandiisi.
pennant ebbendera.
penniless avu, lunkupe.
pentateuch ebitabo ebitaano ebya Mmusa, tawuleeti.
penurious kodo.
penury obwavu.
people abantu.
pepper piripiri
peradventure mpozzi, kazzi.
perambulate okulambula.
per annum buli mwaka.
perceive okulaba, okutegeera.
percentage take a, okulobola.
perch n. (for fowls), oluwe.
perchance mpozzi, kazzi.
percolate okuyitamu.
percolator omubinikiro.
perdition okuzikirizibwa.
peremptorily lwa maanyi.
perennial a buli mwaka.
perfect tuufu, tuukirivu; be p., okutuukirira; make p., okutuukiriza, okuyooyoota.
perfectly ddala.
perfidious a lukwe.
perfidy olukwe.
perforate okuwummula.
perform okukola, okutuusa.
perfume kalifuwa, akaloosa, evvumbe, akaleekereeke, e ddekende.
perfunctory lebevu, gayaavu.
perhaps mpozzi, kazzi, beppo, bobbo, wozzi.
peril akabi
perilous erimu akabi.
perineum (male) akatabiro; (female) entabirotabiro.
period ekiseera, ebiro, ensangi, emirembe, ekisekka.
perish okufa, okufaafaagana, okuzikirira.
perjure oneself okulayirira obwereere.
perk up okugagamuka.
permanent a lubeerera, a nkalakka lira; vide bwanda, ekimmanje.
permeate. okubuna.
permission olusa.
permit okukkiriza, okuganya.
perpendicular vide upright; be out of p., okubunduukirira.
perpetrate okukola.
perpetual a nnakuzonna.
perplex okusobera; be perplexed, okusoberwa, okulemwa, okubuusabuusa, okubutaabuta, okutuula muzingeteese.
perplexity ezingeteese.
persecute okuyigganya, okubonyaabonya, okujooga, okucocca, okujoonyesa, okuwalana, okuyigiikiriza.
persecutor omuyigganyi, omujoozi.
perseverance obunyiikivu, obufubi.
persevere okunyiikira, okufuudemba, okufunvubira, okunyonyoogana, okunyeeranyeera, okukanira.
persevering nyiikivu.
persist okunyiikirira, okunyiinyiitira.
persistence obufubi.
persistent nyiikivu, nyiinyiitivu.
person omuntu; (in theology) peresona.
personate okwefaananya, okwefuula.
perspiration entuuyo.
perspire okutuuyana.
persuade okusendasenda, okukwenyakwenya, okuyiikiriza, okuwendula, okusigula.
persuasion use inf. of v. foreg.
pert a kyejo.
pertinacious nyiikivu, a mputtu.
pertinacity obunyiikivu, obufubi.
perturb okweraliikiriza; be perturbed, okweraliikirira.
peruse okusoma.
pervade okubuna.
perverse kakanyavu, a mputtu, bambaavu; be p., okubambaala.
pervert okukyamya, okuwunjula, okuyinula, okusalaganya; p. judgment, okusaliriza, okulimbika.
pester okutawa, okuteganya, okubuga, okwogerereza, okupeekerera, okusojjogola.
pestilence olumbe, kawumpuli.
pestilent bi nnyo.
pestle omusekuzo, ekigotta.
pet n., omuganzi.
petition okwegayirira.
petition v., okwegayirira.
petticoat ekiteeteeyi.
phalange (of finger) ekikunku.
Pharisee Omufalisaayo.
phenomenal a kitalo, a kikuuno, berengevu.
phenomenon eky'ekitalo, akatazi, ekikuuno, kiberengeru, ekijjo, ssebitalo.
phial eccupa.
philosopher omufirosoofo.
philosophy obufirosoofo, firosofia, amagezi.
photograph ekifaananyi.
photograph v., okukuba ekifaananyi.
phraseology enjogera.
phthisis akakono, akafuba, kalusu.
physic eddagala.
physician omusawo, ddekitaali.
physiognomy amaaso.
pianist omukubi wa ppiyano.
piano ppiyano.
pick okunoga, okunojjola, okukongola; (choose) okweroboza, okulonda, okusosola. p. up, okulonda. p. out, okusokoola. p. one's steps, okusooba.
pickaxe ensuuluulu.
picked londe.
pickpocket omubbi.
pictorial a bifaananyi.
picture ekifaananyi.
pie grey (bird), ezzeeze.
piebald a bitanga.
piece ekitundu, ekifi, ekitole; (of cloth) ekiwero; (of gourd) ekikaayi; (piecework) ekkatala.
piece v. (together), okuyunga, okugatta.
piecemeal do, okubebbabebba.
pied a bitanga.
pierce okufumita, okuwummula, okukondogga, okusabaggula, okutundula, okufumuggula.
piety okutya Katonda, eddiini.
pig embizzi.
pigeon kaamukuukulu; green p., entawuiizi.
pigheaded a mputtu, kakanyavu.
pigment erangi.
pigmy nnakkwale, omumbuti.
pile n., entuumo.
pile v., okutuuma, okugotteka, okutindikira.
pilfer okubba, okwetoolatoola.
pilgrim omutambuze, omuyisi.
pill akakeronda, akalagala; vide e'mmumbwa.
pillage okunyaga, okunyakula, okwaya.
pillar empagi.
pillory envuba.
pillow ekigugu, omutto.
pilot n., omusable, omukulembeze, omugoba.
pilot v., okukulembera, okulu??amya
pimple akatulututtu, embalabe, ekisukko.
pin n., ekikwaso.
pin v., okusiba n'ekikwaso.
pincers nnamagalo, entoozo.
pinch n. (of salt, etc.), use n. in tu-class, e.g. otunnyo.
pinch v,, okusuna, okumiima.
pine okukogga, okukonvuba; p. for, okubuga, okuyaayaanira.
pineapple ennaanansi.
pinion n., ekiwaawaatiro.
pinion v., okusiba.
pink myuukirivu.
pinnacle ekitikkiro.
pious a ddiini; be p., okwegendereza.
pip empeke, ensigo.
pipe oluseke, omufulejje; (tobacco) emindi; (flute) endere, omulere; (bhang) ekibindi; p. cleaner, olukaguzo.
pipe v., okufuuwa endere.
piper omufuuyi w'endere.
pipit akaliisa.
pistol basitoola.
pit n., obunnya, ekinnya.
pitch v., okusuula; okukasuka, okukanyuga; p. a tent, okusimba ewee ma; play p. and toss, okukuba zzaala.
pitcher ensuwa, omudumu, ensumbi; (wooden) ekyanzi.
piteous a nnaku.
piteously kayeke, kayirigombe.
pith ekinyuzi, ekkaso, enkusa, omututumba.
pitiless kakanyavu, kalubo; be p., okunaabira mumasso.
pitting (of smallpox) enkovu, enti.
pity v., okusaasira, okutaatira.
placability obuteefu.
placable teefu.
place ekifo, ekibanja; p. of departed, e ttanda; get out of p., okwebandula.
place v., okuteeka, okussa; p. one on the other, okubereka.
placenta ekitanyi, ekisungwa.
plague n., kawumpuli; (cattle) nsotoka.
plague v., okubonyaabonya.
plain n., olusenyi, omuseetwe.
plain adj., eru, salala, ere.
plaint n., ensonga, ekigambo.
plaintive a nnaku.
plait v., okulanga, okuluka; (reed work) okugomba; (fibre work) okuyonda.
plan n., ekifaananyi, okuteesa, amagezi.
plan v., okuteesa, okusala amagezi, okwejuba, okuwatanya; (conspire) okwekoba.
plane n., eranda (carpentry).
plane v., okukuba eranda,
planet nnabisaaniiko.
plank olubaawo, ekibangali, ekizingiiti.
plant n., ekisimbi.
plant v., okusimba, okubyala; (place) okuteeka, okussa.
plantain ettooke; (tree) ekitooke; (sweet p.) gonja, manjaaya; vide nnamunnyu, ebigomba, empogola, mutere, omuwumbo, enguju, emmere.
plantain eater (bird) effulungu, ekkookootezi.
plantation olusuku, olusimbo; vide entembo; ennimiro.
plaster n., omwiko.
plaster v., okumaala, okusiiga, okukuba omwiko, okumetta.
plate essowaani.
platform ekituuti, amadaala, olugulumo, ekitabo.
platter essowaani.
play omuzannyo.
play v., okuzannya, okutiguka, okuligita; (musical instrument) okukuba .. (flute) okufuuwa; (football) okusamba omupiira; p. the fool, okweginga; p. the man, okw ekakasa, okuguma; (as cat with mouse) okugazaagaza; (be played out), vide exhausted,
playful a binyumu, a mizannyo.
plea ensonga, ekigambo, empoza.
plead okuwoza ; vide lujerenga, endoodi; p. for, okusaba, okwegayirira; p. for another, okuwole reza, okutakabanira.
pleading okuwoza, empoza; (asking) okusaba, okwegayirira.
pleasant lungi; vide okuwooma, okunyuma.
pleasantry enseko, ebinyumu, amajalya.
please okusanyusa; be pleased, okw esiima; be pleased with, okusiima.
pleasure essanyu.
pledge n., omusingo, akakalu, embereko.
pledge v., okusinga.
Pleiades Nnamakaaga.
plenteous ingi.
plentiful be, okubugaana.
plenty ekyengera, egingirizi.
pleurisy ekisonga.
pleuropneumonia (cattle) nsotoka.
pliable gonvu, lebevu; (p. person) nnakigwanyizi.
pliers nnamagalo.
plight akabi, akacwano.
plod okunyiikira.
plodding nyiikivu.
plot n., okwekoba, okuteesa; p. of ground, ekibanja; (field) olubimbi, omusiri.
plot v. okwekoba, okwekobaana.
plough it., ekyuma ekirima.
plough v., okukabala, okulima.
ploughman omulimi.
plover olutuletule.
pluck n., obuzira, emmizi.
pluck v. (fowl), okumaanya; (flowers) okunoga; (p. up), okusimbula, okukoola, okukandula. p. out (own hair), okwekongola. p. up courage, okuguma omwoyo. p. away, okusikula.
plucky zira, a mmizi.
plug n., ekisaanikizo; tobacco, aka oddo.
plug v.', okusaanikira, okukuutiza, okuzibikira.
plumage ebyoya by'ennyonyi, e ssisi.
plumb v., okugera.
plumbline akaliiso.
plume ekyoya, omusule, ensuti.
plume v., okwekemba; p. oneself, okwenyumiriza, okwekuza.
plump gevvu, a katundwe.
plumpness obugevvu.
plunder v., omunyago, omwandu, endobblo.
plunder v., okunyaga, okunyakula, okukambula, okuvuvuba, okukwakwaba, okwaya.
plunderer omunyazi.
plunge v.tr., okunnyika; v.i., okubbira.
ply v. (trade), okukola; (with questions) okukemereza, okubuuliriza.
ply vide strand,
pneumonia lubyamira, munyinye.
poacher omubbi.
pocket ensawo.
pockethandkerchief ekitambaala.
pockmarks enkovuza kawaali, enti.
pod (of cotton) ekituttwa; (of bean) bkinyololo.
poem oluyimba, ebigambo ebiyiiye.
poet omuyiiyi w'ennyimba.
point ensonda, akasassa; (of time) ekiseera, eddakiika; (meaning) amakulu; (of an argument) ekisoko, omusoso; be on the p. of, vide about to; keep to point, okugoba ensonga.
point v. (with lips), okutoobeza; (in defiance) okusoomooza; p. out, okulagirira; (sharpen) okusongola.
pointed adj., songovu.
pointless vide ntotto.
poison it., obutwa, ekkesula, obusagwa; vide obusukko.
poison v., okuwa obutwa, okussa obutwa mu. . . .
poisonous a butwa, a busagwa.
poke okusoka, okukoona; okukuma, okuseesa.
pole olukoma, empagi, omusituliro; (rafter) omulabba, enjaliiro.
policeman omupulisi, omupuliisi.
policy enfuga.
polish v., okunyiriza, okulongoosa, okukkulira; (boots) okukuba engatto; p. reeds, etc., okuwawula.
polished adj., nyirivu; (manners) empisa ennungi; vide okugunjuka.
polisher (potter's) olubbulo.
polite a mpisa nnungi; rel. form of verb, okugunjuka.
politeness empisa ennungi.
polled (cattle) a nkunku, soomi.
pollute okwonoona, okugwagwa waza.
poltroon omuti.
polygamy okuwasa abakazi abangi.
polyglot e nnimi nnyingi.
pomade omuzigo gw'enviiri.
pomegranate ekkomamawanga.
pomp ekitiibwa.
pond ekidiba, omufubo.
ponder okufumiitiriza.
ponderous zito nnyo.
ponderously run, okugabattuka; dance p., okuguluba.
pontiff Ppaapa.
pontoon eryato.
pony embalaasi entono.
poohpooh v., okusooza.
pool n., ekidiba, ekitaba; lie in pools, okulegama.
poor avii, naku; vide lucoolo, lunkupe, lupere, munkula, munkuseere, nseraweeru, enswenke; become p., okwavuwala, okuseega.
poorly be, okubaamuenkenyera.
pop! int. mmogo!
Pope Ppaapa.
popliteal space obuteega.
populace abantu.
popular ganzi.
populate okwaza abantu.
population abantu.
populous a bantubangi.
porch ekisasi, ekifugi.
porcupine nnamunnungu.
porridge poligi, obusera.
port omwalo.
portable angu; be p., okutwalika, okwetikkika.
portend okulagula.
portent akabonero.
porter omwetissi, omupakasi.
portico ekisasi, ekifugi.
portion ekitundu, omugabo; (marriage) obuko, akasimo, omutemwa.
portliness obunene, ebbuto.
portly n., olubasi.
portrait ekifaananyi.
portray okukuba ekifaananyi; (in words) okutegeeza.
pose as okwefuula, okwefaananya, okweboolya, okwejingisa.
position ekifo; (rank) obukulu; (take up a p.) okuyima.
possess okuba na; be possessed, okubanduka,okusamira, okubandwa, okubaako ekitambo.
possession take, okuyingira, okulya.
possessions emmaali, ebintu, ezziika.
possessor nnannyini.
possible be, okuyinzika, okukoleka.
possibly vide perhaps,
post empagi, olukoma, omukwero; centre p., eggwagi, sserugi; side p., essendeke, akasendwe; (office) omulimu.
posterior a nnyuma, luvannyuma.
posterity abazzukulu, ezzadde.
postman matalisi.
postpone okulagaalagaanya.
pot n., entamu, e bbiga, ekibya, ensaka, ensuwa; unbaked p., omwali; metal p., ssuffuliya.
potation ekyokunywa.
potato lumonde, lumonge; (dried) kasodde; vide ekisalala, ekiwoko, ekiwutta, embwagulo, nnakabanda, nnakamogoli, ensekwa; p. bed, omusiri gwa lumonde.
potency amaanyi, obuyinza.
potent a maanyi.
potentate omuntuomukuluennyo.
potion okyokunywa.
potsherd ekikaayi, oluggyo.
pottage omugoyo.
potter omubumbi, omujoona. potter's earth, e bbumba.
pottery eby'ebbumba, ekisittaka.
pouch ensawo, ebbeeti, entaago.
poultry enkoko.
pounce okuwamatuka.
pound erateri.
pound v., okusekula, okugotta, okubebena, okusotta, okubetenta.
pour okufuka, okufukulula, okukenenula, okuttulula; p. away, okuyiwa, okuyuwa; v.i. (rain), okutonnya, okugonnomoka.
pout okusongoza emimwa.
poverty obwavu, obwolo, ngujuuba.
powder effufugge; gun p., obuganga; p. flask, ekkuti, empembe.
powder v., okusekulasekula.
power amaanyi, obuyinza.
powerful a maanyi, obuyinza.
powerless become, okukatagga.
practical gezi, a magezi.
practice n. (habit), empisa, omuze.
practise v., okugezaako, okwema nyiiza.
prairie olusenyi, omuseetwe.
praise n., ettendo.
praise v., okutenda, okutendereza, okusuuta, okweyanza, okwewaana, okwenyumiikiriza,
prank omuzannyo; vide okusukumbula.
prate okwogera olutata; vide chatter,
pratincole (bird) akasala.
prattle v., okubujjabujja.
pray okusaba; vide essaala; (on behalf of) okusabira; (request) okwegayirira.
prayer okusaba, essaala.
preach okubuulira.
preacher omubuulizi.
preamble ebigambo ebisooka.
precaution n., okwekuuma; take p., okwekuuma.
precede okukulembera, okugenda mumaaso, okwetanga.
precept ekiragiro.
preceptor omuyiglriza.
precincts (of palace) lubiri.
precious muwendo, vide ekkula, amakuti.
precipice ebbanga, oluwompogoma.
precipitate v., okwanguyiriza, okugonnomola.
precipitately kasaalimbo, ttuttuttu oba ttuttuttu; vide okukatuka.
preclude okuziyiza.
precursor omukulembeze.
predicament bkibamba.
predict okulagula, okutegeeza ebiri mumaaso.
predilection omulaka.
preface ebisooka.
prefer okusinga, okwagala, okubii biita, okubiita; p. to another, okusinza.
preferably waakiri, yadde.
pregnancy okuba olubuto; overdue p., obuleega; retard p., okuwanika olubuto.
pregnant be, okuba olubuto; vide okusembeesa olubuto, okusengeesa olubuto; (animals) okuba n'eggwako.
prejudge okusaliriza.
prelate omulabirizi.
prelude vide okunaga.
premature (offspring) sowole, sogobe.
prematurely vide okubiba, okutuba.
preparation ., okuteekateeka.
prepare v., okuteekateeka, okutegeka; okulongoosa; (for marriage) okufumbirira; p. oneself, okweteekateeka, okwetegeka, okwekindikira.
prepossessing lungi.
preposterous a busiru, a kitalo.
prepuce ekikuta; absence of p., enkala.
presbyter omukadde w'ekkanisi.
prescribe for okulambira.
present n., ekirabo, ekitone; vide. envujjo.
present adj., a kaakano, a nnakuzino.
present v., okuwa, okutona, okutonera, okuvujja.
present be, okubaawo.
presently eddako. ddaaki, baalwa ddaaki.
preserve v., okukuuma, okutereka.
preside okukubirira.
president omukubirizi, omukulu, omufuzi.
press okunyigiriza, okukata, okukondekera, okuwagiikiriza; p. out, okukamula; (urge) okukubiriza.
press n. (printing), ekyapa, ekyuma ekikuba ekyapa.
prestige ekitiibwa.
presume okwa??anga, okwetulinki rira, okwetema; (suppose) okulowooza; p. on one's strength, okweginika.
presumption olwetumbu, ekyejo.
presumptuous rel. form of presume, a kyejo.
pretence in, makwekansaamo, ma nkwetu.
pretend okwegamba; vide feign; p. to be going, okwegenzagenza.
prettiness obulungi.
pretty samufu, balagavu; be p., okukaawa, okuwooma.
prevail okuwangula, okusobola, okusinga.
prevaricate okulimbalimba, okupalapalya, okugulungutanya.
prevent okuziyiza.
prey omuyiggo.
prey on v., okulya; p. on the mind, okweraliikiriza.
price n., omuwendo; (for wife) obuko, akasimo; vide kuwasiriza.
price v., okulamula.
priceless tagulika, a muwendo mungi nnyo.
prick okufumita, okubalabaata; p. the ears, okutega amatu.
prickle eriggwa.
prickly a maggwa.
pride amalala, okwenyumiriza.
pride oneself v., okwenyumiriza, okwekuza, okwewaana.
priest (heathen or Jewish) kabona; (Protestant) omukadde w'ekkanisa; (R.C.) omusosodooti; high p., kabona lukulwe.
priesthood obwakabona; priest's orders, obukadde.
prig omutyettye.
primate ssaabalabirizi.
prime minister katikkiro.
prince omulangira.
princely a balangira, a kitiibwa.
princess omumbejja.
principal n., omukulu.
principal adj., kulu.
print okukuba ekyapa.
printer omukubi w'ekyapa.
prison ekkomera, kolokooni.
prisoner omusibe; (of war) omuwambe, omunyage.
private a kyama, a kafubo.
privately mukyama; (talk p.) okukukuutana.
privation okwetaaga, obwavu.
privily mukyama.
privy council olukiiko olwakafubo.
prize n., ekirabo; (precious thing) ekkula.
prize v., okwagala ennyo.
probably vide perhaps,
probe v., okusokotta; p. to the bottom, okufumula.
probity amazima.
proboscis ennyindo.
proceed okugenda mumaaso.
proceeds ebiggibwamu.
proclaim okulanga, okulangirira, okwogerera waggulu.
proclamation ekirangiriro, okulanga.
procrastinate okulagaalagaanya, okw ezungulula.
procure okufuna, okulaba.
prod okusonga, okusoya.
prodigious nene nnyo; vide colossal.
prodigy ekikulejje, ekipeccu, makakaba.
produce ebibala.
produce v., okubala, okuzaala.
productive gimu.
profane adj., bi; use rel. form of v. okuvvoola.
profane v., okwonoona, okuvvoola.
profess okwegamba, okwefuula; (declare) okubuulira.
profession omulimu.
professor omuyigiriza.
profit amagoba, enkizo, ensusso; make a p., okugobamu amagoba, okuvisaamu amagoba.
profitable a magoba, a nkizo; be p., okugasa.
profligacy obukaba.
profound (in knowledge) gezi nnyo.
profoundly nnyo nnyini.
profusion kijegera.
progenitor jjajja.
progeny ezadde, abazzukulu, abaana; numerous p., oluseregende.
prognathism ejjuuga.
prognosticate okulagula.
prohibit okuwera, okugaana.
project v.i., okubangalala, okubibi nala, okukikinala, okusamaala.
prolapse (of rectum) ekiziri.
prolific (of garden) gimu.
prolong okuwanvuya; (life) okuwangaaza; be prolonged, okuyitirira, okuwangaala, okutandagga.
promenade v., okutaalataala, okubaalabaala.
prominent samaavu, manyifu; be p., okusamaala, okwetengeka, okukulumbala, okumanyika.
promise n., essuubi, ekyasuubizibwa.
promise v., okusuubiza.
promontory omusoma, ekisoko.
promote okukuza.
prompt v., okujjukiza.
prompt adj., angu.
promulgate okubunya.
prong ekyuma ekisongovu, omuwunda.
pronounce okwogera; p. correctly, okukaza (ebigambo).
pronunciation enjogera.
proof ekijulirwa, obulumiriza.
prop n., empagi.
prop v., okuwangiza, okuwaga, okw egeka, okusigika, okuwana, okuwembejja, okuzizika.
propagate okubunya, okuzaaza.
propel okusindika, okusindiikiriza, okuvuga.
property emmaali, ebintu, ebiyengo, obugagga.
prophecy obunnabi.
prophesy okulagula.
prophet nnabi, omulaguzi.
propitiate okutangirira, okubende gera.
propitiation omutango; (for adultery) vide okukansira.
proportion be out of, okulenguka, okuswala.
proposition ekigambo.
propound riddle okukokkola.
proprietor nnannyini.
prosecute okuwaaba, okuwa waabira, okuwaabira; vide accuse,
prosecutor omuwaabi.
proselyte omukyufu.
proselytise okukyusa.
prospect n. (view), okulengera.
prosper v.i., okuyiira, okwagaagala, okucapala; v.tr., okuwa omukisa. prosperity, omukisa, obulungi.
prostitute n., omwenzi.
prostitute v. (oneself), okutabaana.
prostitution obwenzi, amakiro.
prostrate oneself okuvunaana, okw egalangajja.
protect okukuuma, okulabirira; p. oneself, okwegema.
protection obukuumi.
protector omukuumi.
protest okuwakana, okukaayana, okwekaanya; p. innocence, okwekangabiriza.
Protestant Omuprotestanti.
protrude okukukunala, okusamaala, okwanama, okubiblnala, okubanga lala.
protuberance akabanika.
proud a malala; be p., okwekulaata, okw ekunika, okukinnimba ; p. flesh, enkundi.
prove okulumiriza; (test) okukema, okugeza; p. in detail, okulonkoma.
provender emmere.
proverb olugero.
proverbial a lugero.
provide for okulabira, okujjanjaba.
Providence Katonda, okuteesa kwa Katonda.
province ettwale.
provisional vide kyekwaso, masee neeko.
provisions emmere; (for journey) entanda.
provoke okusunguwaza, okwesonsa, okuleekeeza; be provoked, okusunguwala.
prow ensanda.
prowess obuzira.
prowl okugoma, okusera.
prune okuwawagula, okukolombojja, okukongojjola.
pry okulingiriza, okwefulukuta.
psalm zzabbuli.
psalmist omuwandiisi wa zzabbuli.
puberty reach, okuvubuka.
pubis ekinnyi.
public a lwatu, a bantubonna. become p., okusansuka. p. house, ekirabo. p. labour, oluwalo.
publication (book) ekitabo.
publish okubuulira, okulanga, okuttottola.
pucker n., akagoda.
pudding pudini; blood p., kafecce, oluwampa.
puddle ekitaba, ettoomi.
puerile a bato, a busiru.
puff v., okufuuwa, okuweevuuma, okuwejjawejja; p. oneself up, okwenyumiriza.
puff adder essalambwa.
pugnacious lwanyi, a lugono.
pugnacity olugono, obulwanyi.
pull okuwalula, okukulula. p. up, okusimbula, okukuula, okuggyamu, okubambula, okujjira. p. down, okwabya, okumenya; (brickwork) okuzimbulula. p. to pieces, okumenya. p. out (hair, etc.), okumaanya, okusokomola. p. down creeper, okulandula. p. off (grains, beads), okuwulula. p. aside, okuwunjula. p. tight, okuleega.
pullet ekitulazi, enkoko, ensenyi.
pulp n., obutogonya.
pulpit ekituuti (eky'okubuuliriramu).
pulsate okutujja, okubobba, okulooka, okutundugga.
pulsation (in neck) ebisulo.
pulse entunnunsi; weak p., kalasira.
pulverise okusekulasekula.
pump n., ebbomba.
pump up (tyre) okufuuwamuoba okupikamuomukka, okufukuta, okufukuutirira.
pumpkin wujju.
pun make, okugerenjula.
punch v., okukuba, okufuntula.
punctuate okutonnyeza.
puncture n., ekituli.
puncture v.tr., okufumita; be punctured, okufootooka.
punish v., okukangavvula, okubo nyabbonya, okubonereza.
punishment ekibonerezo, ekibonob bono.
punt v.tr., okusiirula.
punt pole omwoko.
puny tono; vide okwekulira, okukunuuma.
pup it., akabwa, akabulugu, embwansole.
pupil omuyigirizwa; (of eye) emmunye.
purchase v., okugula.
purchaser omuguzi.
pure longoofu, tukuvu; be p., okulongooka, okutukula.
purgative eddagala ery'okuwalusa.
purge v., okufulumya ebweru, okuwalusa.
purification okulongoosebwa.
purify okutukuza, okulongoosa.
purity obulongoofu, obutukuvu.
purloin okubba.
purport amakulu.
purpose n., okuteesa; to no p., busa, mukokko, ssemadaane.
purpose v., okuteesa.
purposely vide okumanyirira, okulaba.
purr okuvuuma.
purse it., ensawo.
pursue okugoberera, okubeeba, okutoloba, okutakula emisinde, okuyotta; (hunt) okuyigga, okucocca cocca; p. hotly, okuluubirira.
pursuer omugoberezi.
pus amasira, ekinyinyi.
push okusindika, okusindiikiriza. p. along, okuseetula. p. aside, okubabbalama. p. back, okusenda. p. forward, okuseesa, okuserula. push, v.i., p. forward, okujajjatta, okwerunga; p. way through, okw ewagaanya, okwesegeenya.
puss kkapa.
pustule akanojjo, empeke.
put okuteeka, okussa. p. back, okuzzakyo. p. by, okutereka, okweterekera. p. down, okussa wansi; (off head) okweti kkula. p. on (clothes), okwambala; (shoes, ring) okunaanika. p. outside, okufulumya, okugobera ebweru. p. out, okuzikiza. p. up (lodge), okusuza; (a tent) okusimba eweema. p. up with, okugumiikiriza. p. to rights, okulongoosa. p. to flight, okugoba. p. off (clothes), okwambula; (postpone) okulindiriza. p. the best face on, okusaanya.
putrefy okuvunda, okutuya.
putrid vundu.
puzzle n., ekikokko; set a p., okukokkola.
puzzle v., okuwubyawubya.
python ttimba, enziramire.
quack v., okukaaba ng'embaata.
quaff okunywa.
quagmire entubiro, ennyanga.
quail n., akagubi.
quail v., okutya, okwebwalabwala.
quake v., okukankana, okutintima, okutitiwala.
quality engeri; of good q., ka.
quantity omuwendo, obungi; a great q., kidoma, lufubanja, enkumu; vide abundance; a small q., ententwe, nteketwe; vide tu.
quarrel n., oluyombo, endasano; pick a q., okwesonsa, okwesosonkereza.
quarrel v., okuto??ana, okusottana, okuyombagana, okusoowaana, okuyirayirana; pick a q., okwefuubaana.
quarrelsome yombi, a kbbabba; vide katoloba; be q., okwetolobojja, okuto akaana; vide obwasira.
quarter n., erobo, ekitunduekyo kuna.
quarter v. (lodge), okusuza.
quarters at close q., bwezingirire.
quash (rebellion) okujeemula.
quaver v., okukankana.
queen kabaka omukazi, Kaddulubaale, Nnaabagereka; q. mother, Nnamasole; q. sister, Lubuga, Nnaalinnya.
quell okukkakkanya, okugonza, okujeemula.
quench okuzikiza; be quenched, okuzikira, okuzaama.
question n., okubuuza, okubuuliriza, okukemereza, okusokaasoka.
quick angu, a mbiro; be q., okw anguwa; (intelligent) gezi, kabakaba, labufu; be q., okuba n'amagezi; (living) lamu.
quicken okwanguya; (make alive) okuzuukiza.
quickly mangu, kakku, kapapiiro, kafuufu, kkuutwe, kalaako.
quickness obwangu, embiro, ensawu.
quiet adj., a mirembe, teefu, sirise, bondeevu; be q., okulaala; become q., okusirika, okuteeka, okuweeza, okwewojjeeka.
quiet v.tr., okusirisa, okuwobwoota, okusiisiitira, okukkakkanya.
quietly mpola.
quietness emirembe, obuteefu.
quinine eddagala ery'omusujja, kwlniini.
quit okuleka.
quite ddala.
quiver n., omufuko.
quiver v., okukankana, okujugumira, okutintima, okutitiwala.
quotation (price) omuwendo omulamule.
quote (price) okulamula omuwendo; (saying) okujulira.
rabbit akamyu.
rabble ekibiina.
rabid lalu
race n., embiro; olulyo.
race v., okuwakana okudduka; okudduka embiro, okutoloba; (canoes) okuvuga amaato g'empaka.
racket akacwano, oluyoogaano; tennis r., ekiwujjo.
radiance okumasamasa.
raft ekibaya; build a r., okuganzika emiti.
rafter omulabba, enjaliiro, omukiikiro, omukomba, e??anzikiro.
rag n., ekiwero, ekibukutu.
rage n., obusungu, ekiruyi; vide entwiri; fly into r., okusunguwala,
okw esunguwaza okw ejuumuula, okukwatibwa obusungu, okwesunguusula, okwekandula, okwesala akajegere, okwesumagga.
rage v. (epidemic), okunyooka; (of the sea) okusiikuuka.
ragged sensusbsfensiise, abifu; vide bluziina; be r., okusensuka.
raid blutabaalo, ekizindo.
raid v., okutabaala, okuzinda, okwaya.
rail n. (bird), enfulubiru.
rail v., okuvuma, okujunga.
railway ereerwe, eggaali y'omukka.
raiment ebyambalo, engoye.
rain enkubia. chief rains, ttoggo.
lesser rains ddumbi. first r., engulansigo, enkuba y'omwa nguka.
torrent of r. omujumbi gw'enkuba. rain, v., okutonnya; r. very hard, okugonnomoka; r. persistently, okujegejja.
rainbow musoke.
rainy h nkuba; put aside for a r. day, okukusika.
raise okusitula, okuyimusa; (price) okuwanika. raise to life, okuzuukiza. r. the alarm, okukuba enduulu. r. oneself to a position, okwesusunkula.
rake okukalula.
rake up (the past) okugugumbula, okuttukiza.
rally v.i., okweddamu omwoyo.
ram n., endiga ensajja, sseddume.
ramble okubulubuuta.
rampart bbugwe.
ramrod olusindirizo.
rancidity amalule.
rancour eggwanga, akadubudubu, ekkbnda, endibu.
random at, miromyo; vide okusaa tuuka;
talk at r. okuvuya.
rank n., obukulu.
rank adj., r. smell, entoowooko.
ransack okutafuula.
ransom n., ekinunulo.
ransom v., okununula.
rant okujejbmba.
rap v., okukoona; r. with knuckle, okuikuba enkuku, okusisiira enkuku.
rapacious luvu.
rapacity obuluvu.
rape v., okukwata.
raphia obuso.
rapid a mbiro, angu.
rapidity embiro.
rapidly mangu, mbiro.
rapids ekiyiriro.
rapier ekitala.
rapine n., okunyaga.
rapture essanyueringi.
rare zibu; be r., okwekerenga.
rarity a, ebbula, kya kkekwa, ekye bonero.
rascal omubi, omukutu, nnantaga nyula
rascality obubi.
rash obutulututtu, ekirogologo, ekikuku, olumaama, eggirikiti, olusolo; break out in a r., okubutuka, okufuukuuka, okufuutuuka.
rash be, okwanguyiriza.
raspberry olukenene.
rat emmese, akabalaga, olubende; (edible) omusu, omwene, akabalanga.
rate n., omuwendo; (tax) omusolo, empooza. rate, at any, kavuna, kasita. ratel, entawiilira.
rather waakiri, wadde, yadde.
ration emmere, pposo, entanda.
rational a magezi.
rattle ensaasi, ejjebe, ekiyiritiro.
rattle v.i., okuwulunguta, okugulumba.
raucous get, okusaakaala.
ravage v., okuzikiriza, okwonoona, okunyaga, okunyakula.
rave v., okuyomba ennyo, okuboya, okulogojjana.
ravelled up be, okutujja.
ravenous be, okulumwa ennyo enjala.
ravenously eat, okubwagula, okuvuunya, okuliisa enjala, okwevumba emmere, okuwuwuggana.
ravine olukonko, empago, omuwaatwa.
ravishing lungi nsiiti.
raw bis!; vide embwagulo.
rays (of sun) amalangalanga, entungizi; amagulug'enjubi.
raze v., okuzikiriza, okusangula.
razor akamwano, akamweso, ewembe.
reach okutuuka, okubuna, okuwera; vide okulengejja, okukunukkira.
read okusoma.
reader omusomi.
readily mangu.
ready get, okweteekateeka, okw etegeka, , okwetala (for battle); be r. (food), okuggya; make r., okuteekateeka, okutegeka.
real a mazima, we waawo, we waawo.
really ddala.
realm obwakabaka, amatwale.
reap okukungula; (pick) okunoga.
reaper omukunguzi.
rear adj., a nnyuma, a nkomerero, sembi; be in the r., okusemba.
rear v.tr. (child), okulera, okuganjula; (build) okuzimba; (on end) okuyimiriza.
rearward adv., nnyuma.
reason n. (intellect), amagezi; (cause) ensonga; vide okuvunaana.
reason v., okuteesa, okunnyonnyolagana.
reasonable a magezi, nsonga.
reasoning okuteesa, ensonga.
rebel n., omujeemu.
rebel v., okujeema, okujagalala.
rebellion obujeemu.
rebellious jeemii.
rebound okumasuka.
rebuff v., okuziyiza; be rebuffed, okukoggoka.
rebuke v., okunenya, okubuulirira, okujuukirira.
recall v., okukomyawo; (words) okugambulula; (remember) okujjukira; r. the past, okusimula eby'edda.
recant okuwuwuttanya.
receive okuweebwa, okutoola, okufuna; (welcome) okwaniriza, okukyaza, okusanyukira.
recess ekisegguusi, eddugulugu, aka nyomero, akalikondo.
reckless be, okulalagga, okwejeeguula.
reckon okubala; (think) okulowooza.
reclaim okukomyawo.
recline okugalamira, okwesigama, okusimba olukokola.
recluse kyewaggula.
recognise okutegeera, okutonda, okwetegereza.
recoil okudembuka; r. from, okwebangula.
recollect okujjukira.
recommend okusiima.
recompense n., empeera.
recompense v., okuliwa, okusasula.
reconcile okwetaba, okutabaganya, okugatta; be reconciled, okutabagana.
reconnaissance ekikwekweto.
reconnoitre okukwekweta.
record okuwandiika.
recount v.tr., okubala nate.
recount (tell) okubuulira, okunnyonnyola, okumenya, okulombojja.
recover v.i., okussuuka, okuwona, okulamuka.
recover v.tr., okukomyawo; r. one's wits, okwezimuukiriza.
recreation okuzannya, omuzannyo.
recruit n., omuggya, omusenze.
rectangular (house) ya mwamba.
rectify okulongoosa, okusobolola.
rectum ekinyago, olwatiiti.
red myufu, twakaavu; (animals) gaaju, a lukunyu, a lujumba; become r., okumyuka, okutwaka, okutwakaala; r. earth, olukuusi, e ggerenge.
redden okumyusa, okutwakaaza.
reddish myukirivu, a kikuusikuusi.
redeem okununula.
redeemer omununuzi.
redemption okununulibwa.
red hot engereze; get r. h,, okwengerera.
redletter day olunakuolukulu.
redness obumyufu.
redress v., okulongoosa, okuliwa.
reduce okukendeeza, okukkakkanya; be reduced, okukendeera, okukkakkana; vide munyoto.
reed olumuli, essaalu, ekiwvuuwa, ekikaabugo. line of reeds, oluzizi. charred reeds, amagandaazi. unpolished reeds, emmuli z'abigomba.
reedbuck enjaza.
reel v., okutagatta.
refer to okujulira, okwogerako.
referee omulamuzi, omusazi.
referee v., okusala.
reflect v. (ponder), okufumiitiriza, okwebuuza; r. light, okutangalijja.
reform v.tr., okulongoosa; v.i., okwezza obuggya.
reformation okuzza obuggya.
refractory tengu, a mputtu.
refrain okwezira; r. from tears, okuzibiikiriza.
refresh okuwummuza.
refreshment omuzzo, emmere.
refuge ekiddukiro, obuddukiro, obwekwekero; take r., okweyuna, okweyamba.
refugee omuddusi, omwekwesi.
refund okusasula, okuliwa.
refusal okugaana.
refuse n., empitambi, ebisasiro.
refuse v., okugaana, okumma, okuwera, okuzira, okuguguba. r. to come, okuwambira. r. to answer, okukona, okuluma ensiwo, okwesirikira. r. to burn, okuvumbeera. r. reproof, okuwaganyala.
refutation okuddamu.
refute okuddamu, okuwakanya.
regain okukomyawo. r. health, okulamuka, okuddamuolungubanguba. r. path, okukyamuka. r. temper, okunyiigukuka. r. strength, okuddamuamaanyi. r. sight, okuzibuka.
regal a kabaka.
regale okuliisa.
regard v., okutunuulira, okulowooza, okutega amatu, okussaamuekitiibwa.
regeneration okuzaalibwa obuggya.
Regent Riijenti.
regicide omussi wa kabaka.
regiment ekitongole.
region ekitundu ky'ensi, ettwale.
register v., okuwandiika.
regret n., okunakuwala.
regret v.tr., okunakuwalira; v.i., okubonerera.
regulation ekiragiro.
rehearse okubuulira, okunnyo nnyola, okumenya, okutontoma.
reign n., emirembe, e.g. emirembe Emyanga, emirembe Emicwa, etc.
reign v., okufuga, okulya obwakabaka.
reimburse okuliwa, okusasula, okugerula.
rein olukoba.
reject okugaana, okuzira, okugoba, okuboola.
rejoice okusanyuka, okujaguza.
rejoicing essanyu.
rejoin okuyunga nate.
relapse v.i., okuttuka.
relate okubuulira, okunnyonnyola, okutegeeza, okuwanuula ebigambo.
related a lusi lumu, a kika kimu, a luganda.
relation muganda, ow'oluganda, ow'e??anda.
relative = foreg.
relax v.i., okunafuwa, okuleebeeta; v.tr., okulebeza, okuddiriza.
release okusumulula, okuta.
relegate okukwasa, okusigira.
relent okukkakkana, okukya, okukoma.
relentlessly tekya, tekkakkana.
reliable esigwa, a nkalakkalira.
relict nnamwandu.
relieve (pain) okukkakkanya; (assist) okubeera, okuyamba; r. oneself, okunya, okweyabya.
religion eddiini.
religious a ddiini.
relinquish okuleka, okuta.
relish n., enva, eky'okuliira.
relish v., okuwoomerera.
reluctant be, okweganiriza.
reluctantly go, okwesisiggiriza, okwesiisa.
rely on okwesiga.
remain okubeera, okutuula, okusigala, okulindirira.
remainder ebisigadde; (dregs) obukyu, ebbonda.
remark n., ekigambo.
remark v., okugamba, okwogera.
remarkable a kitiibwa, atiikirivu.
remedy n., eddagala, ekiwonya.
remedy v., okuwonya, okulongoosa.
remember okujjukira.
remembrance ekijjukizo.
remind okujjukiza; r. one another, okujjukanya.
remiss okwerabiriza.
remission okusonyiyibwa.
remit okusonyiwa.
remonstrate okunenya.
remorse n., ennaku, okwejjusa.
remorseful a nnaku; be r., okwejjusa.
remove okuggyawo, okujjulula, okuteekulula.
remunerate okuwa omusaala, okuwa empeera.
renal a nsiga.
rend okuyuza, okutaagula.
render okuwa, okusasula; (translate) okukyusa.
renew okuzza obuggya, okuttukiza.
renounce (refuse) okugaana; (disown) okuboola (persons); (give up) okuleka, okuta; r. blood brotherhood, okuvumirira omukago.
renown ettendo, ekitiibwa, ettutumu.
renowned a kitiibwa, atiikirivu; vide okututumuka.
rent v., okugulirira, okupangisa.
rent n., obusuulu; (tear) ekituli.
rent be, okuyulika.
repair okulongoosa, okuddaabiriza.
repartee okuddamu.
repast emmere.
repay okusasula.
repeal okudibya, okuteekulula.
repeat okuddamu, okujeejera, okuyeeya.
repeatedly emirundi mingi, lutata, lunye; do r., okuddi??ana.
repel okuziiza, okugoba, okuzzaayo ennyuma.
repent okwenenya, okwejjusa, okubonerera.
repentance use inf. of v. foreg.
replenish okujjuza nate, okuzzaa mu, okwongeramu.
reply okuddamu, okwanukula, okunyega;
reply curtly okumimiira.
reply n., okuddamu.
report n., ettutumu; evil r., olujeejeemo, emberebezi.
report v., okubuulira, okuleeta ebigambo.
repose v., okuwummula, okugala mira.
represent okwolesa; (in words) okubuulira.
representative omubaka.
repress okuziyiza.
reprimand okunenya, okuboggolera.
reprisals take, okuwalana endibu.
reproach n., ekivume.
reproach v., okunenya.
reprove okunenya, okubuulirira, okusiinya.
reptile ekyewalula.
repudiate okugaana, okwegaana, okwesammula, okwetakiriza.
repugnance okutamwa, ekyenyinyalo.
repulse n., enfuka,, entagi.
repulse okugoba, okukuba enfuka, okuzzaayo e nnyuma.
reputation use v., okumanyibwa; he has a reputation for strength = amanyiddwa nga ow'amaanyi.
request v., okusaba, okwegayirira.
require v., okwetaaga, okwagala.
requite okusasula.
rescind okudibya, okujjulula, okuteekulula.
rescue okulokola, okuwonya, okudduukirira, okutaakiriza, okuzibira.
resemblance ekifaananyi.
resemble okufaanana.
resent okunyiigira.
resentment ekinyiigo, akadubudubu.
reserve adj., a nsibo.
reserve v., okutereka; r. for, okubambira.
reside okubeera, okutuula.
residence ennyumba, enju.
residue obukyu.
resign okuvaamu, okuleka, okumaamuka.
resin amasanda, envumbo.
resist okuziyiza, okulwana, okuwalira, okukungubala.
resolute gumu, vumu.
resolution amaanyi, obugumu.
resolve okuteesa, okukakasa, okumalirira.
resort n., ettabaaliro.
resort to okwetuukira, okweyuna, okwewamba.
resources ebiyengo; collect one's r., okwekukumba.
respect n. (honour), ekitiibwa.
respect v., okussaamuekitiibwa, okutya, okuwulira.
respectable lungi.
respectful rel. form of v. to respect.
respire okussa omukka.
respite ebbeetu, olwoso; without r., kamuleebu.
resplendent be, okunekaaneka.
respond okuddamu; there is no response, tewali kawuna.
responsibility obuvunaanyi.
responsible be, okuvunaana; hold r., okuvunaanya.
rest n., okuwummula; without r., kannamuntawu.
rest v., okuwumula, okugalamira, okugwa ebboki, okutoowolokoka, okuwujjaalako.
rest n. (remainder), lala; rel. form of v. okusigala.
restingplace ekisulo, ekiwummulo.
restless be, okwekubiira, okwese guunya, okutaawa, okuyigaayigana, okutiiratiira.
restlessness kamagumagu.
restore okuzzaayo, okuddiza, okusasula, okuliwa; (cure) okuwonya; be restored, okussuuka, okuwona.
restrain okuziyiza, okuzibiikiriza.
restrict okufunza.
resurrection okuzuukira.
retail to, okutunda lejjalejja.
retain okusigala na, okusigaza.
retainer omuweereza.
retaliate okuwalana eggwanga, okuwalana endibu.
retard okuziiza, okulobera.
retch okwegoga, okusinduukirira.
retention of urine have, okuggalira.
retire okudda ennyuma, okwesenda senda; (go out) okufuluma; r. from an assembly, okukiikulukuka.
retract okugambulula.
retreat n. (place), obuddukiro, ekiddukiro.
retreat v., okuddayo ennyuma.
return n., amadda.
return v., okukomawo, okudda, okuddirira, okubbuka; be long returning, okuzimirira.
reunite okutaba, okutabaganya.
reveal okubikkula; r. oneself, okw ekwekula.
revelation okubikkulirwa.
revenge oneself okuwalana eggwanga.
revengeful a ttima.
revenue omusolo, ensimbi ez'olukiiko.
revere okussaamuekitiibwa, okutya.
reverence okutya.
reverence v. = revere,
reverie n., okufumiitiriza, okw ewuunya.
reverse n. (in battle), entagi, enfuka, entatinda.
reverse v., oku kyusa, okuzza ennyuma.
revile okuvuma, okweyana, okw akira, okubojja, okubejjerera, okwekookera, okwenwenweka, okudidi mbuka.
reviling n., ekivume.
revive v.i., okweddamuomwoyo, okuzuukira, okuwona, okudda engulu.
revive v.tr., okuzuukiza; r. a name, okubbula.
revoke okukyusa, okujjulula, okudibya, okuteekulula.
revolt v.i., okujeema; v.tr. (disgust), okutama.
revolution obujeemu.
revolve v.i., okuzunga, okwekulungula.
revolve v.tr. (consider), okufumiitiriza.
revolver basitoola.
reward n., ekirabo, empeera.
reward v., okuwa empeera, okuwa ekirabo, okufuuwa.
rhagades ennungu.
rheumatic adj., a kimenyoomenyo.
rheumatism ekimenyoomenyo, embowa, ensowoko, akazimu, oluwata.
rhinitis ekibobe.
rhinoceros enkula.
rib olubiriizi; (of plantain leaf) omugo ??oonyo; (of palm leaf) ekibo.
ribald gwagwa.
rice omupunga.
rich gagga; vide bijooto, bikokye, ssebintu, mwome, nnagajja, ssegaali; (of soil) gimu; get rich, okugaggawala, okufuggala.
riches obugagga, ebintu, emmaali,
rickety (child) kagubiri, kagubungu. rid of, get, okugoba, okuggyawo.
riddle ekikokko, ekikokyo; propound, okuko kkola; speak in riddles, okugereesa, okugerenjula.
ride v., okwebagala, okwebereka; (cycle) okwebiriga.
rider omwebagazi.
ridge omugongo, olukulukumbi; r. pole, omulabba.
ridicule n., enseko.
ridicule v., okusekerera, okukiina, okuduula,
rifle n., emmundu.
rifle v., okunyaga.
rifleman omulasi.
rift olukonko.
right (hand) ddyo; (good) lungi; vide kyawo; r. away! kibaaze!
righteous tuukirivu.
righteousness obutuukirivu.
rightly munnono.
rigid be, okukalambala.
rigor okukankana, okujugumira, ekitengo.
rigorous maanyi.
rigour amaanyi.
rim omugo.
rind ekikuta.
rinderpest nsotoka.
ring n., empeta, ekigambira; enkata.
ring v.i., okusaala; (bell) okuvuga; v.tr., okukuba (ekide, endege);
rings of reeds in hut ebizizi,
ringleader omukulembeze (mu kujeema), omukulu.
ringworm ebiguuna, oluwumu.
rinse okunyumunguza, okwewuuga, okubatika.
riot n., akacwano, akeediimu.
riot v., okusasamala.
rip v., okuyuza, okwabya.
ripe engevu; get r., okweng£ra, okuggya, okubuulukuka; r, on one side, kibogwe; (abscess) okutenguka, okutunguliita.
ripen v.tr. okwengeza.
ripples obuyanja.
rise okuyimuka, okugolokoka, okusituka; (as sun) okuvaayo; (rebellion) okujeema; (river) okusibuka; (yeast) okuzimbulukuka; (from death) okuzuukira; (in stomach) okukeeta, okusiikuuka emmeeme; (to great height) okutumbiira; (to surface) okubuulukuka; (give rise to) okuzaala.
risks take, okwegabula, okwetunda, okwevuubiika, okutunda omwoyo.
rite omukolo, empisa, ey'eddiini.
rival n., omuvuganyi.
river omugga.
rivulet akagga.
road ekkubo, oluguudo, mwasanjala; byr., oluwenda.
roam okubulubuuta, okukyama, okulalagga.
roar v., okuwuliiguma, okukuga; (fire) okutuntumuka; (water) okuyira.
roast okwokya, okusiika.
roasted okye, siike.
rob okubba, okunyaga, okuvuvuba.
robber omubbi, omunyazi.
robbery obubbi, obunyazi.
robe n., ekyambalo, ekijeero, busuuti.
robe v.i., okwambala.
robinchat ennyonza.
robust a ggume, nene.
robustness eggume.
rock n., olwazi, ejjinja.
rock v., okunyeenya, okuyuuguuma, okwesuuba; r. oneself to sleep, okweyibaala.
rocky a njazi.
rod omuggo.
roe obusowe,
rogue vide rascal,
roll n., omuzingo; (cloth) ejjoola.
roll v.i., okukulunga, okukulugguka, okwebiriga, okweyiringisa.
roll v.W., okukulungula. r. up, okuzinga. r. the eyes, okuzinyisa amaaso. r. self up, okweromola. r. letter r, okukululiza.
roller (bird) enkambo.
rollingstone musenzaalanda.
Roman Omuluumi; R. Catholic, Omukatuliki, Omupaapa.
Roman adj., a kiruumi.
romance olugambo, enfumo; v., okulya amanoni.
romp v., okuzannya, okuleruka.
roof n., akasolya; (of mouth) akabuno.
room ekisenge; (space) ebbanga, omuwaatwa; find r., okugyamu, okweyabya; make r. for, okusegulira, okweyegulula.
roost n., oluwe.
roost v., okwewanika kuluwe.
root n., ekikolo, olusika, omuzi; r. of plantain, enkolo.
root up okusimbula, okukuula.
rope omugwa, olumaka; (of grass) omusasi; (of papyrus) olutoogo.
rosary ssapuli, yirizi; vide beads,
rosin vide resin.
rot okuvunda, okugaga, okubola,
rotate v.i., okwekulungula.
rotation do in r., okukola ebisanja.
rotten vundu, boofu; get r., vide rot.
rotund ekibumbuli.
rough (of cloth) siiwuufu; (of persons) kambwe, kopi; get r. (of sea), okwefuukuula, okusiikuuka.
roughly kkakkakka, bikaakaalule; speak r., okwogera n'ebboggo, okukaayuukana, okuboggola, okutuntumuka.
round adj., ekulungirivu, a kitee teeyi, a kisuuwa, a kibumbuli. r. and r., okutawuka. be r., okwekulungirira. make r., okukulunga, okukulungi rira. go r., okuzungulula, okwetooloola, okwekooloobya. go r.'and r., okwetooloola.
round about go, okwekooloobya, okutambula olukingizi, okukiiyiriza.
round-shouldered be, okukootakoota.
roundly kungwa, ddala.
rouse v.tr., okugolokosa, okuzuukusa. be roused (angry), okutabanguka.
rout v.f okugoba, okubina, okutwala kirinnyamutikke.
route ekkubo.
rove okubulubutta.
row n. (line), olunyiriri, olubi.
row n. (noise), akacwano, oluyoogaano; make a r., okuyoogaana, okuleekaana.
row v., okuvuga.
rowdy be, okusukkuluma.
rower omuvuzi.
royal a kabaka, a katuuso.
rub v., okukunta, okukunya, okukulubuuta, okukuuba, okusiimuula; (polish) okunyiriza, okuzigula, okuwawula; (chafe) okukosa; r. self, okwekuusa; r. thin, okuwojjoola.
rubber omupiira.
rubbish ebisasiro, ebisaaniiko, ebirungu; r. heap, effumbiko.
rudder enkasi egoba.
ruddy myufu; be r., okumyuka.
rude kopi, a kyejo, si a mpisa (nnungi); be r. to, okukimbuula.
rudely makuumuule.
rudeness empisa embi, ekyejo.
rudiments eby'olubereberye.
rue v., okwenenya, okwejjusa.
ruffle v., okufunyaafunya; be ruffled, okujagalala.
rug ekikunta.
ruin v., okuzikiriza, okwonoona.
ruins ennyumba emmenyefu, amatonga.
rule n., ekiragiro; (dominion) enfuga.
rule v., okufuga, okutwala; (a line) okukoloboza, okukuba.
ruler omufuzi, omwami, omukungu; (for lines) akati, luula.
rumble okuwulunguta, okubukuta, okududuma, okukulumbuka.
ruminate okwezi obwenkulumo; (consider) okufumiitiriza.
rummage v., okutaganjula, okuwenja.
rumour n., kbigambo, olugambo, ettutumu, emberebezi.
rumour v. okubunya ebigambo.
rump e ttako, omuzinga.
rumple okufunyaafunya, okugenyaagenya.
run v.i., okudduka, okusaalimba, okwetereekerera; (leak) okugenda; (spread) okugererera; (wheel) okuyiringita. r. out (end), okuggwawo. r. away, okubomba, okuwunga, okunoba, okuwkmbuka; (melt) okukereketa; (flow) okukulukuta; (of eyes) okubolokota. r. very fast, okwewenya, okweyera, okukwenyuka, okusirimuka, okupirimpya.
run v.tr., r. up (price), okuwanika omuwendo; r. down (abuse) okugeya, okuvuma.
runaway n., omubombi.
runner omuddusi.
rupee rupiiya.
rupture n. (quarrel), oluyombo; (hernia) omukundi.
rupture v., okukutula.
rural deanery ettwale.
ruse n., olukwe.
rush n., olulago, ekisaalu, oluyulu.
rush v., okudduka embiro, okufubutuka, okuwamatuka, okutwala nkiki, okupaala, okuboyaana; (of river) okwewagaanya.
rust n., obutalagge.
rust v., okutalagga.
rustic n., omukopi, omutaka.
rustle v., okukwakwaya, okubukuta, okukuutaana, okupakala.
rut n., olusalosalo.
rut v., okulundugga.
ruthless kambwe.
Sabbath Ssabbiiti.
sable ddugavu.
sabre ekitala.
sac ekibondo.
sack n., ensawo, egguniya.
sack v., okunyaga, okunyakula; (dismiss) okugoba.
sackcloth ebibukutu.
sacrament essaakalamentu.
sacred tukuvu, tuukirivu.
sacrifice n., ssaddaaka, ekiweebwayo, ekyokuwonga, ekiwendo, ekyonziira; place of s., ekitambiro, ettambiro.
sacrifice v., okuwaayo ssaddaaka, okuwonga, okutambira.
sad adj., naku, a bunaku; be s., okunakuwala, okwennyika, okwobeera; vide okusiyagira, okuwuubaala, okuwooteera.
sadden okunakuwaza.
saddle amatandiiko.
saddle v., okusaaka amatandiiko, okutandiika.
sadness ennaku, obuyinike, ekiwuubaalo.
safe adj., teriimukabi; (trusty) esigwa.
safe n., sseefu, essanduuko ey'ekyuma.
safeguard v., okukuuma, okulabirira.
safely mirembe, bulungi.
safety n., emirembe.
saffron adj. (colour), a kyenvu.
sag v., okuleebeeta.
sagacious gezi, tegeevu, a magezi.
sagacity amagezi, obutegeevu.
sage n., omuntu omugezi ennyo.
sail ettanga; set s., okuwanika amatanga.
sailor n., omulunnyanja.
saint n., omutukuvu, omutuukirivu.
saintliness obutukuvu, obutuukirivu.
saintly tukuvu, tuukirivu.
sake of for the, kubwa, kulwa.
salary omusaala, empeera.
sale n., okutunda.
saleable be, okutundika.
salesman omutunzi.
salient adj., kulu.
saline adj., a munnyo.
saliva amalusu.
salivation kaboole.
sallow eru, eru.
salt omunnyo, ekisula; vide ebiswazzi, fensero, fengugo.
salt adj., a munnyo.
salt v., okuteekamu omunnyo, okulungamu omunnyo, okusiwa. saltness, ensa.
salutation okulamusa; send s., okutuma okulaba.
salute okulamusa.
salvation obulokozi, obulokovu.
salver olutiba.
same mu; all the s., kye kimu; it's all the s., kye kimu.
sameness obumu.
sample v., okulegako.
sanctification obutukuvu, obutuukirivu.
sanctify okutukuza.
sanction n., olukusa.
sanction v., okukkiriza, okuganya.
sanctity obutukuvu.
sanctuary ekifo ekitukuvu, ekkalizo.
sand omusenyu.
sandal engatto, musaasaane.
sandbank ekyereero.
sandpaper oluwawu.
sandstone ensibo.
sandy a musenyu.
sane lamu, gezi
sanguinary kambwe.
sanity magezi.
sansevieria ekigoogwa.
sap amasanda, akaleebo.
sap v. (weaken), okunafuwaza, okunafuya.
sapient gezi.
sarcasm n., okukiina, ekikiino.
sarcastic be, okukiina, okusaakaanya.
sash blwebagyo, olukoba, olufuvu.
Satan Ssetaani.
satanic a ssetaani.
satchel ensawo, ennyambalizo.
satiate okunyiya, okunyiyisa; be satiated, okunyiwa.
satiety to, bukolokolo.
satisfaction essanyu; (payment) okuliwa, okutangirira.
satisfactory lungi, esigwa, tuufu.
satisfied adj. (with food), kkufu; pleased, siimi; be s., okukkuta, okwesiima, okwesunyako, okumatira.
satisfy (food) okukkusa; be satisfied, okwenyinya.
saturated get, okutoba, okubiririra.
Saturday Ssaatade, Olw'omukaaga.
sauce enva; vide ekipooli; (impudence) ekyejo.
saucepan essuffuliya.
saucer akasoosi.
saucily n'ekyejo.
saucy a kyejo; vide insolent,
saunter okulemba, okulattalatta, okubaalabaala.
savage adj., kambwe.
save okuwonya, okulokola, okweterekera.
savings ebitereke.
saviour omulokozi.
savour evvumbe, olusu, ensa, eddekende, ekinogezi, ekisomerezi;
savourless a kikanso.
savoury a kawoowo, nyuvu;
savouries bicepere.
saw n., omusumeeno; (saying) olugero.
saw v., okusala n'omusumeeno.
sawdust effufugge, empumbu.
say okwogera, okugamba; s. fare well to, okusiibula; have nothing to s., okubutantala.
saying n., ekigambo, olugero.
scab ekikuta, ekikakampa, eggamba, (disease of goats) nnaganga.
scabbard ekiraato.
scabies obuwere.
scaffold olubanyi, amadaala.
scald v.tr., okubambula.
scale (of fish) eggamba; (for weighing) minzaani, ekigero,
scalp olukuta lw'obwetikkiro; disease of s., obwezinge, enfuuyirizi.
scalpel ekiso.
scaly a magamba.
scamper okudduka embiro, okuweebuuka.
scan (look over) okwekkaanya, okukebera, okutunuulira.
scandal ekyesittaza, ensonyi, okwesittaza.
scandalise okukwasa ensonyi.
scandalous nsonyi.
scant tono.
scapegoat nnawalubwa, a lutwe.
scapegrace nnantaganyula.
scapula enkwakwa.
scar enkovu, obwavu, ekibambya.
scarab beetle kikulungamazi.
scarce tatera kulabika; rel. of okukeewa = be s., a kekwa, a mpambiiro.
scarcity (of food) enjala, empambiiro.
scare n., entiisa, ensisi.
scare v., okutiisa, okukanga, okugu??umula, okugugunga; be scared off (birds), okugugumuka.
scarecrow kasajjaffuba.
scarf olukoba, ekitambaala,
scarify okusalaasala, okutema omuziga, okuconcona.
scarlet adj., myufu, twakaavu.
scatter okusaasaanya, okusansa; v.i., okusaasaana, okwabulukuka.
scattered a magimbagimba; be s., okusaasaana, okwabulukuka, okutanta, okutaataagana, okugumbulukuka.
scene (disturbance) akacwano, oluyombo.
scent kaliuwa, ekke.
scent v., okuwulira, okufuuwa.
sceptical takkiriza.
scepticism okubuusabuusa, obutakkiriza.
sceptre ddamula, omuggo gwa kabaka.
scheme n., okuteesa, amagezi.
scheme v., okuteesa, okwekoba, okuwatanya.
schemer omuwatanyi.
scheming a nkwe.
schism okwawukana.
scholar omusomi, omuyigirizwa; (learned man) omukugu.
scholarly a magezi, yigirize.
school essomero, ejjigirizo, essukuulu.
schoolmaster omuyigiriza, omusomesa, omusizi.
sciatica ekimenyoomenyo.
scimitar ekitala.
scintillate okutemereza.
scissors makansi.
scoff at okuduula, okusekerera, okujaagaana, okubereega.
scoffer omuduuzi, omusekerezi.
scold v.tr., okujuuka, okujunga; v.i. okuboggola, okuyomba.
scoop v. (out), okuyiikuula, okuwowoggola, okubajjamu; (up) okusena.
scope ebbanga.
scorch v.i., okusiriira; v.tr., okusiriiza, okuconcona, okwengula.
score n., omuwendo, obugoba, ekkwiri.
score v. (in game), okugoba, okunywa; fail to s., okukuba busu; (cut) vide scarify,
scorn n., obuduuzi, okunyooma, okujeeja.
scorn v., okunyooma, okukudaala, okwesigaanya, okwegaya.
scorner omunyoomi, omukudaazi.
scornful use rel. form of v. to scorn.
scorpion enjaba y'obusagwa.
scoundrel vide rascal,
scour okukuuta, okusiimula ennyo.
scourge n., olukoba, kibooko; (punishment) ekibondbono; (plague) olumbe.
scout n., omukessi; (boy scout) omusikaawutu.
scout v., okuketta, okukwekweta.
scowl v., okunyinyimbwa, okukalala.
scrap akantu, akatiriginya; (of meat) e bbaago; use n. in tu -class.
scrape v., okukalakata, okukokota, okukolokota, okuwala.
scrapings ebikuta, olukulo.
scratch n., olukoloboze, okukulubuka.
scratch v., okwagula, okutakula, okukolobola, okusuna; s. oneself, okwetakula, okweyagula; s. out, okutta, okusangula; be scratched, okukulubuka.
scream v., okubaaluuka, okukuba enduulu.
screech v., okujogoolikana.
screen n., ekisenge, akangodera, ekitimba, eggigi.
screen v., okukweka, okusiikiriza.
screw n., omusumaali gw'enjola.
screw v., okunyoola; s. oneself up, okwekabiriza.
scribble okuwandiika amangu, okuwandiika bikaakaalule.
scribe omuwandiisi.
scrip ebbaluwa, (bag) ensawo.
scriptural a mubyawkndiikibwa.
scripture ebyawandiikibwa.
scroll omuzingo gw'empapula.
scrotum ensawo y'ebinege.
scrub n., ekisaka, olukenke, enkungube, entuggu.
scrub v., okukuuta, okusiimula ennyo.
scrutinise okwekkaanya, okukebera, okutentegula.
scud v., okudduka embiro, okupaapiira.
scuffle v., okulwanagana, okukuba gana; (of noise) okufaakuuza.
scum ekisejja.
scurrility obuvumi.
scurrilous vumi.
scurvily bubi. .
scuttle along okutonta.
sea ennyanja.
seal n., akabonero.
seal v., okussaako akabonero.
seam n., entabiro, olukindo, awayungirwa.
seaman omulunnyanja.
sear v. (bum), okusiiriiza, okwokya; be seared (leaves), okuwotoka.
search okunoonya, okukenneenya, okutaga, okuwamma;
search for stolen property okwaza; (for things visible) okuwuzuuma, okusakatta.
seashore olubalama lw'ennyanja.
season n., omwaka, amasumi, ebiro, enfunda; wet s., ttoggo, ddumbi; dry s., ekyeya.
season v., okulunga, okunoza; be seasoned well, okunoga.
seat entebe; (in canoe) olubanga.
seat v.tr., okutuuza.
seborrhoea ebisukko.
secede okweyawula.
seclude (oneself) okwewala, okweyawula.
second a kubiri; s. in command, omumyuka, kalabaalaba; vide omuwuula.
secondly eky'okubiri.
secret n., ekyama, enkiso.
secret adj., a kyama.
secretary omuwandiisi.
secrete okukweka, okukisa; okukamula.
secretion (of eyes) akajonjo; (of mouth) olugeregeze.
secretly mukyama, mankwetu, munkukutu, kimugunyu; do s., okubbirira.
sect ekitundu.
section ekitundu, ennyingo, ekiba.
secular a munsi muno.
secure v., okusiba, okunyweza; (obtain) okufuna.
security emirembe; (pledge) akakalu, omusingo, embereko.
sediment obukyu, obukudumu, ebbonda.
sedition obujeemu.
seditious jeemu; be s., okujagalala.
seduce okusendasenda, okukyamya.
seducer omwenzi.
sedulous nyiikivu.
see okulaba, okutunula, okulengera; (understand) okutegeera, okwetegereza; (visit) okukyalira, okulaba ; (see off) okuwerekera.
seed n., ensigo, empeke, akasigirirwa; vide embo, empambo; (offspring) ezzadde.
seedtime omwaka ogw'okusiga.
seedy be, okubaamuenkenyera.
seek okunoonya; vide search,
seem okufaanana nga, okuba nga.
seemly lungi; be s., okusaana, okugwana.
seen be, okulabika.
seer nnabbi, omulaguzi.
seethe okutokota.
segment ekitundu.
seize okukwata, okuvumba; vide okuyisi??anya, vide commandeer,
select adj., ekironde, ekyeroboze.
select v., okulondamu, okweroboza, okulondoba, okusiima.
select okulonda; (things selected) ebironde.
self mwene, kka, ennyini.
self-conscious be, okuloola.
self-controlled be, okuzibiikiriza.
self-denial okwegaanyisa.
self-destruction okwetta.
self-restraint obwetangize, essimbo.
self-satisfied be, okucacanca.
self-sown seeds kyemeza, ekimemerezi.
self-sufficient be, okweyagira.
self-will emputtu.
self-willed a mputtu, bambaavu; be self-w., okuwaganyala.
selfish kodo; be s., okweriira.
selfishness obukodo.
sell v., okutunda, okuguza, okubunza.
semblance ekifaananyi.
semen amaanyi.
semi a kiwuubaanya.
seminary sseminaariyo.
semsem entungo, ennyagi.
senate olukiiko.
send (things) okuweereza; (messenger) okutuma, okusindika; (army) okugaba. s. away, okugoba. s. back, okuzzaayo. s. for, okutumya. s. to greet, okutumira. s. spies, okusuula enkessi.
senior kulu.
seniority obukulu.
sense n., amagezi; (meaning) amakulu, ensa.
senselessly madiba.
sensible gezi, tegeevu.
sensitive rel. form of okuwulira amangu; s. plant, akafansonyi.
sensual egombi, gwagwa.
sentence (judgment) okusala, ebisali bwa; give s., okusala omusango. sentinel, omukuumi.
separate v.i., okwawukana, okwawuka, okwabuka; s. oneself, okwewala, okwebonga, okwesumaga.
separate v.tr., okwawula, okutaasa; s. into heaps (wares), okulenga, okutabulula.
September Ssebutemba.
septennial a buli mwaka ogw'omusanvu.
septic get, okutana.
Septuagesima Sseputwagesima.
Septuagint Sseputwajinta.
sepulchre entaana, amalaalo.
sepulture okuziika.
serf omuddu.
serious taseka; (important) kulu, nene.
sermon okubuulira.
serpent omusota.
serval cat emmondo.
servant omuweereza, omuddu, omulenzi; (female) omuzaana.
serve okuweereza, okusenga; (be of use) okugasa; (give out) okugaba, okubega; s. up, okujjula, okusoosootola; s. him right! musango gwe!
service okuweereza, omulimu; (help) okuyamba, obuyambi, okubeera; (worship) okusinza, okusaba.
serviceable be, okugasa.
servitor omuweereza, omuddu.
servitude obuddu.
set okuteeka, okussa. s. down, okussa wansi. s. upright, okusimba, okuwangiza. s. sail, okuwanika amatanga. s. in line, okukolonga, okusimba olunyiriri. s. apart, okwawula, okutereka. s. the stroke, okulamba. s. at naught, okunyooma. s. a table, okutandiika emmeeza. s. out on a journey, okusitula. s. forth (explain), okutegeeza, okunnyonnyola. s. on (attack), okulumba. s. on fire, okwokya, okwokerera. s. a trap, okutega. s. right, okulongoosa. s. side by side, okuliraanya, okusengeka. s. to work, okukolo, okukoza. s. (dog) on, okuweerera. s. limb, okuyunga. s. teeth on edge, okunyenyeera.
set n., olubu, ettuluba.
settle v.i., okubeera, okusimba ama kanda, okusimba akanywa, okutuula obunkonge; (of sediments) okw esengejja.
settle v.tr., okugonza, okukkakkanya; (dispute) okumalawo empaka, okusonjola; (adjust) okulongoosa.
settler omuwa??anguse.
seven musanvu.
seventeen kkumi na musanvu.
seventh a musanvu.
sever okusalamu, okutemamu.
severe kakanyavu.
severity obukakanyavu.
sew okutunga, okukinda, okusona; (beads in pattern) okuwunda; (reeds) okusiira.
sewing okutunga.
shackles ebisiba, enjegere.
shade shadow, n., ekisiikirize, aka zzikezzike, ekittuluze; vide envumbo. shade, v., okusiikiriza.
shade adj., a kisiikirize.
shaft olunyago, ekiti, ekirungu; (of mine) obuya.
shake v.i., okugulumba, okubaata baata, okukankana, okujugumira,
oku tintima oku tiitiira, oku tengeeta, okutengera.
shake v.tr., okunyeenya, okuyuugana, okuyuuguuma, okuyuuya, okusuukunda, okunyegeekereza. s. out, okukunkumula, okufukumula.
s. off (water as a dog), okukunkumula omusulo, okwessammula, okwemansula. s. head, okulanga ensingo.
shaking ekikankano, ensisi.
shaky be, okugulungujja.
shallow n., ekyereero.
shallow adj. (water), tono.
sham ekikalizo.
sham v., okwegamba; vide feign,
shame n., ensonyi.
shame v., okukwasa ensonyi, okuswaza.
shamefaced be, okulembeera.
shameful a nsonyi; rel. form of v. foreg.
shameless person omuwemu.
shamelessly act, okuwemuka.
shank okugulu.
shanty akasiisira.
shape n., ekifaanbnyi; out of s., vide olubyabya.
shape v., okubumba, okufaananya; (wood) okubajja.
share n., omugabo, ekitundu, omugereko, omutemwa.
share v., okussa ekimu, okugabana.
sharp adj., a bwogi; (clever) gezi; (quick) angu; be s., okubanguka, okutula; get s., okwogiwa.
sharp-pointed songovu.
sharp-shins akaberegenya.
sharp-witted gezi, a magezi, jagujagu.
sharpen ekiwagbla, okubangula, okubenga, okubalangula; (point), okusongola.
sharpness obwogi; (cleverness) amagezi; (s. in finding) obuzuuzi. shatter, okumenyaamenya; be shattered, okumenyekamenyeka.
shave v.tr., okumwa; s. oneself, okwemwa.
shaving ekibajjo.
sheaf ekinywa.
shear v., okusala.
shears makansi.
sheath n., ekiraato, ekibondo; (of plantain flower) empumbu.
shed n., ekigango ; (carpenters) ebba jjiro; (smiths) essasa.
shed v. (tears), okukaaba; (wings) okukuyeeya; (leaves) okuwaatula; (skin) okuyubula, okunuunyula; (branches) okwewbwagula.
sheep endiga.
sheepfold ekisibo.
sheet ekikunta, ettundubaali; (of paper) omuko.
shelf ekitindiro, olubaawo.
shell n. (cowrie), ensimbi; (snail) essonko; (egg) ekisosonkole; (tortoise) ekiwaawo.
shell v., okususa.
shelter n., ekiddukiro.
shelter v.i., okweggama, okwewo goma.
shepherd omusumba.
shew v., okulaga, okwolesa.
shield n., engabo.
shield v., okukuuma.
shift i., olubu, oluwalo.
shift v.i., okusegulira; v.tr., okujjulula.
shillyshally okubuusabuusa.
shinbone olulundulumduli.
shine okwaka, okwakaayakana, okumasamasa, okunyereketa.
shiny be, okubaako omubabiro.
ship ekyombo, emmeeri, malekebu.
ship v., okusaabaza.
shipowner nnanyini kyombo.
shipwreck okumenyeka kw'eryato.
shipwright omutuusa.
shirk okudaalimba.
shiver okukankana, okujugumira, okutintima, okutiitiira, okugugumuka, okutintimirira.
shock v. (disgust) okutama.
shoe engatto.
shoemaker omukozi w'engatto, ffundi w'engatto.
shoo v.tr., okusiiya.
shoot n. (plant), ensibuka, ettenga; (plantain) endu, ensukusa.
shoot v., okukuba emmundu, okulasa.
shoot up (suddenly) okwesusunkula.
shooting-star kibonoomu.
shop n., edduuka, ettundiro.
shop v., okugula, okugenda mukatale.
shore olubalama, ettale, olukalu, olubuto.
short mpi, agaagavu, a kitema; vide nnakimpina; wear s. clothes, okwambala kalengeru.
shortage (food) akaseera, enjala.
shorten v.tr., okuyimpiwaza, eki salbkb; be shortened, okuyimpa wala.
shortly (soon) mangu; (in few words) mubigambo bitono.
shortness obumpi.
shot good, ow'entomo.
shoulder n., ekibegabega; (round shoulders) entumba.
shoulder v., okukongojja, okubaga lira.
shoulder-blade enkwakwa, amakumi.
shout v., okukoowoola, okuleekaana, okuyoogaana; (for joy) okukuba olube, okukuba emizira; (for help) okukuba enduulu.
shove okusindika, okusindiikiriza, okuseetula, okujajjatta.
show n., ekyerolerwa. for s., maseeneeko. do for s., okuseeneeka. make a s. of refusing, okweggaggassa.
show v.i., okwoleka, okulabika; s. off, okwejalabya, okwemanyiikiriza.
show v.tr., okulaga, okwolesa, okutengeka; (prove). okutegeeza. s. off (as warriors), okugooma, okudaadira, okudaala. s. whites of eyes, okukanula amaaso. s. head only, okwesowola.
shower n., oluwandaggirize, olunywankoko.
showery a mpandaggirize.
shreds in, adj., abifu.
shrewd tegeevu, kalabakalaba.
shrewdness amagezi, obukalabaka laba.
shriek v., okubaaluuka.
shrike ekimbagaya, entoozitoozi.
shrine ekiggwa, essabo, omwaliro.
shrink okweveera, okuyimpawala, okukendeera, okwetugga; (fear) okutya.
shrivel okuwotoka.
shroud n., amabugo.
shrub ekisaka.
shrug okwesisiwala.
shudder vide shiver,
shuffle along okubambalika.
shun okwewala, okwebalama, okw ezlngotoka.
shut adj., ggavu; be s. in, okw egumika.
shut v., okusiba, okuggalawo; vide close: (mouth), okubunira, okubuniza akamwa; (umbrella) okumenya; s. up (slang), v.i., okutoowa.
shutter n., olubaawo lw'eddirisa.
shuttle obutanta.
shy be, okukwatibwa ensonyi.
sick be, okusesema, okutanaka; fall sick (ill), okulwala; (be disgusted) okutamwa.
sick adj., lwadde, kosefu.
sicken v.i., okulwala; (cause to vomit) okusesemya; (disgust) okutama.
sick feel, v., okwegoga; I f. s., emmeeme ensinduukirira.
sickle ekiwabyo.
sickness endwadde, obulwadde; sleeping s., mmongoota, kitenduka, kibongoya.
side n., obukiika, oluuyi, ebbali, eki balaaju, olusegere; (of body) embiriizi; (conceit) amamima. on this s., kuludda luno, emitala w'eno. on that s., emitala w'eri. lay s. by s., okuganzika, okukomeka. on both sides, eruuyi n'eruuyi. on all sides, enjuyi zonna.
sideways bukiika; vide okuwunjula.
siesta time eggandaalo; take a s., okugandaala.
sieve n., ekiku??unta, olugali.
sift okuwewa, okuku??unta.
siftings empulunguse.
sigh n., ekikkowe.
sigh v., okussa ekikkowe, okukema.
sight n., okulaba, ekyerolerwa; come into s., okulabika.
sight v., okulaba, okulengera.
sign n., akabonero.
sign v., okussaako omukono, okussaako akabonero, okuwenya.
signal n., okuwenya.
signal v., okuwenya.
signature erinnya, omukono.
signet empeta.
significance amakulu.
silence n., akasiriikiriro, okusirika; break s., okuwuuma.
silence v.tr., okusirisa, okuwooyawooya, okuwoowoota, okusiisiita. silent, be, okusirika.
silently kasirise.
silk liiri; vegetable s., obufumbo.
silliness obusirusiru.
silly sirusiru; turn s., okusiruwala, okugulika.
silver n., ffeeza.
simile olugero.
similitude ekifaananyi.
simper okufeenyerera.
simple angu.
simpleton omusiru, ekitooletoole, ekitwaggu.
simulate vide feign,
sin n., ekibi, ekyonoono.
sin v., okwonoona, okukola ekibi.
since conj., kasooka, kasookedde.
sincere a mazima.
sincerity amazima.
sinew ekinywa, omuziisa.
sinewy a maknyi, a muziisa; use rel. form of v. okugubira.
sinful bi, onoonyi.
sinfulness obwonoonyi, okwonoona, obubi.
sing okuyimba; (of birds) okukaaba; (of ears) okuwaawaala.
singe okusiriiza, okubabula.
singer omuyimbi.
singing n., okuyimba.
single muwith okka; vide omunwe.
singly kinna mu, musoolesoole.
sink v., okubbira, okwetutubika, okutubira, okusaanawo, okukka, okuyegaayega; I have a sinking feeling, emmeeme engudde.
sinner omwonoonyi.
sip okunywa enkambi.
sir ssebo.
sister (s. of a s.) muganda; (s. of a brother) mwannyina; (s.in.law) mulamu.
sit okutuula, okusutama; s. anyhow, okuga??alama, okwetubika; (on eggs) okumaamira; leave off sitting (hen), okumaamuka.
site ekibanja.
situation ekifo; (job) omulimu.
six mukaaga.
sixteen kkumi na mukaaga.
sixth a mukaaga.
sixty enkaaga.
size obunene.
skeleton eggufa, omugo gge; (of house) omusekese.
sketch ekifaananyi.
sketch v., okukuba ekifaananyi.
skewer oluti, olusika, olukalala.
skid okupinduuka.
skill n.y amagezi, obufundi.
skilled gezi, a magezi ; vide ffundi.
skim (milk) okuggyako olububi; s. along, okuseeyeeya.
skin n.y eddiba, olukuta, olususu. hard s., ekikuyiro. cast off s. (of snake), ekiyubwe. s. garment, oluveera, ekisaato, ekijagali, enkenga, enkete. s. used as mat, enkeeto. s. disease, olukuku, ebisukko; vide rash. escape by the s. of one's teeth, okweyokola emisinde.
skin v.tr., okubaaga, okubembula; s. over (of sore), v.i., okubemba.
skip okubuukabuuka.
skipper omugoba (w'eryato), omukulu.
skirmish n., olutalo olutono.
skirmish v., okulwanako.
skirt n., ekiteeteeyi, enkebo.
skirt v., okukiiba, okwekooloobya.
skulk okusala enkerere.
skull ekiwanga, ekiwala??anga.
sky eggulu.
slack lebevu, langa vvu, jenjeevu; (lazy) gayaavu; get s., okulebera,
okulangaala okujenjeba, okuddirira, okukennemba.
slacken okulebeza, okuddiriza, okujenjeeka.
slackness obulebevu, obugayaavu.
slag amasengere.
slander v., okuwaayiriza, okusee keeta, okubejjereza, okubejjerera, okugeya, okubonjola.
slanderer omuwaayirizi.
slanderous use rel. form of above.
slant be on a, okuwunzika, okubunduka, okubunduukirira.
slap v., okukuba oluyi, okuwungiza.
slash okutemaatema.
slate ejjinja; s. pencil, e kkalamuy'ejjinja.
slaughter v., okutta, okusala, okutambira.
slaughterplace ettambiro.
slave omuddu; (female) omuzaana, envuma; s. stick, ekikoligo.
slavery obuddu.
slay okutta.
slayer omussi.
sledge gogolo.
sledgehammer ennyondo ennene.
sleep n., otulo, endoolo, omulo.
sleep v., okwebaka; (spend the night) okusula. s. soundly, okugona. put to s., okwebakiriza. s. on (debated point), okusulirira.
sleeper omwebasi.
sleepiness otulo, omuloolo; (secretion in eyes) obujonjo.
sleeping-place ekisulo.
sleeping-sickness mmongoota, kitenduka.
sleepless be, okubulwa otulo.
sleepy be, okubongoota, okusimagira.
slender tono, a mubiri mutono, kuubukuubu; vide a nnalubiri.
slice n., akawayi.
slide v., okuseerera, okuterebuka.
slight adj., vide slender,
slight v., okunyooma, okugaya, okulagajjala.
slightly katono.
slim vide slender,
sling 11., envuumuulo; (for arm) ekyambalizo.
sling v., okuvuumuula.
slink off okuyiriba.
slip n. (for planting), ekibibi.
slip v.i., okuseerera. s. down, okutenduka, okuseesee tuka, okusumattuka, okumansuka. s. past, okwekooloota. s. out, okusowoka. s. away, okwebbirira, okwemulula.
slip v.tr., s. in, okusenseza, okusonseka.
slipper engatto y'ekiro.
slipperiness obuseerezi.
slippery seerevu, rel. form of v. okuseerera.
slit v.tr., okwasaamu.
slobber v., okugeregeza.
slope n., akasirikko, ekikko, entunnumba.
slope v.i., okwesulika.
sloppy a lubosi; vide olutabu.
slops omwozo.
sloth obugayaavu; (animal) ekikami, enjoga.
slothful gayaavu.
slough n., ekiyubwe.
slough v., okuyubula.
slovenly be, okwevulunkanya, okufankana, okuligaaliga.
slow a mpola; be s., okulwa, okulemba.
slowly mpola.
slug ekkovu; trail of s., olunaanu.
sluggard omugayaavu.
sluggish gayaavu.
slumber n., otulo.
slumber v., okwebaka.
slut n., omuggulu.
sluttish be, okujamawala.
sly kabakaba.
slyness obukabakaba,
smack v., okukuba n'engalo, okukuba oluyi; s. the slips, okweswanta, okuswankula, okwenuguuna.
small tono, tiiriitii.
smallness obutono.
smallpox kawaali, omuwempe; catch s., okuwaala, okukongojja.
smart n., obulumi, obubalagaze.
smart adj., yonjo; (clever) gezi.
smart v., okuluma, okubalagala, okusonsomola.
smarten oneself up okwejwalika, okwemosoggola.
smash v.tr., okumenya; be smashed, okumenyeka, okucekukacekuka.
smear v. (body), okusiiga, okusaaba, okuttaanya, okuwereba; (house) okumaala; be smeared, okujoo baana, okusaabaana.
smell ekke, evvumbe, akaloosa; (of body) olusu, olwayo; vide edduge, akasiikiro.
smell v.i., okuwunya, okusooloola; v.tr., okuwunyiriza, okuwulira.
smelter royal, kalindaluzzi.
smile n., akamwenyumwenyu.
smile v., okumwenya, okumwega; s. at, okusekera.
smirk v., okwerogoya.
smite okukuba.
smith omuweesi.
smithy essasa.
smoke n., omukka.
smoke v.i., okunyooka.
smoke v.tr. (plantain leaves), okubabula; (bark cloth) okwoteza, okubabira; make a s. smudge, okuwemba omuliro; s. tobacco, okunywa taaba, okunywa taba.
smoked adj., the milk is smoked, amata gawunya lukka.
smoker omunywi wa taaba, omuyaga.
smooth weweevu, seerevu, nyirivu.
smooth v.tr., okuweweeza, okuseereza, okunyiriza, okukuuba, okukwanya, okusiira, okuttaanya.
smooth v.i., be s., okuweweera, okunyirira, okuseerera, okusaana; get s. (sea), okuteeka, okulaala.
smother okubuutikira.
smoulder okusenkenya, okulenguka, okuvumbeera.
snail ekkovu.
snake omusota, empiri, embalasaasa, essalambwa, ttimba, ettemankima.
snap v.i., okumenyeka, okukutuka; v.tr., s. the fingers, okukuba entoli.
snare omutego, omuliiti, akakunizo, ekyambika, enkanda.
snare v.tr., okutega, okuliita.
snatch okukwakula, okusikula, okukatula, okusikambula.
sneeze n., omwasi.
sneeze v., okwasimula.
sniff v.i., okufeesa, okufulittikana, okukonga; v.tr., okuwunyiriza.
snip v., okusalako.
snipe enkobyokkobyo.
snore v., okufuluuta.
snort v., okufugula.
snout ennyindo, ekigalabi.
snow n., omuzira, sserugi.
snuff obugolo; take s., okununsa.
snuffle v., okufeesa, okufiza, okugogottera.
so adv., tyo, ti.
so conj., ate.
soandso ggundi.
soak v.tr., okunnyulukusa, okulogota; be soaked, okutoba, okunnyulukuka, okujeba, okujonjobala, okubiririra.
soap ssabbuuni.
soapy a ssabbuuni.
soar okutumbiira.
sob v., okujjonkera.
sober become, okutamiirukuka.
socket empuliru, enteeko; s. of eye, ennombe.
sod n., effunfugu.
sodden be, okubiririra; vide okusajjulukuka.
sodomy ebisiyaga; commit s., okulya ebisiyaga, okusikina.
sofa ekitanda, ekitebe.
soft gonvu, boofu, tene; be s., okugonda, okuweweera; go s., okunyeerera.
soften okugonza.
softly speak, okuwooya.
softness obugonvu.
soil n., e ttaka.
soil v.tr., okwonoona, okusiiga ettaka; get soiled, okwonooneka, okukongeera, okutoobaana.
sojourn v., okubeera, okutuula.
sojourner omugenyi munsi.
solace v., okusanyusa, okukubagiza.
solder n., essasi.
solder v., okusiba n'essasi.
soldier omuserikale, omulwanyi.
sole n. (of foot), munda w'ekigere, amala.
sole adj., vide only,
solicit okusaba.
solid adj. (firm), nywevu, gumu.
soliloquise okwewunuunya, okutontoma.
solitary vide alone,
solitude masosso.
solve okugombolola, okutuggulula.
some mu, in the pi.; (a little of) use suffix ko with the verb, e.g. mpaako, give me some,
somebody omuntu.
somersault okwegalanjula.
something ekintu, ekigambo.
sometime edda;
sometimes oluusi n'oluusi, olundi.
somnolence otulo, omuloolo.
somnolent a tulo, rel. form of v. okubongoota.
son mutabani, omwana (bw'obulenzi).
song oluyimba.
songster omuyimbi.
soon mangu.
soot enziro.
soothe okuwooyawooya, okukkakkanya, okuwoowoota, okusiisiita, okukantiriza.
soothsayer omulaguzi.
sooty a nziro; vide omunyale.
sop ekigaaga, ekitole.
sorcerer omulogo.
sorcery obulogo, obusukko.
sore n., ebbwa; vide ekiguuna, eki kindu, ekisuyu, ekituulituuli, ekya sanga, embeteza.
sore be, okulumwa.
sorrow ennaku, obunaku, obuyinike.
sorrowful a nnaku, a bunaku; vide okukungujja, okutungujja.
sorry be, okunakuwala, okugu??umala.
sort n., engeri, ekikwanga, ekibala, embala, omutindo.
sort okusosola.
sot omutamiivu.
sottish tamiivu.
soul obulamu, omwoyo.
sound akanyego, e ddoboozi.
sound adj., esigwa, lamu, tuufu (trusty).
sound v., okuvuga.
soundingboard olutiba.
soundly nnyo.
soup ssupu.
sour kaatuufu; be s., okukambagga, okukaawa (of fruit), turn s., okukaatuuka, okusaakaala.
source (of river) ensibuko.
sourness amalule.
souse okunnyulukusa.
south amaserengeta.
souvenir ekijjukizo.
sovereign kabaka.
sovereignty obwakabaka.
sow n., embizzi enkazi.
sow v., okusiga.
sower omusizi.
space ebbanga, ekibangaazi, omuwaatwa. small s., akatantalo. s. of time, ekiseera; vide empataanya. s. under bed, ekinkuliisi.
space out v., okusuulirira.
spacious gazi.
spade ekitiiyo.
span oluta
spar 11., omulongooti.
spar v., okufuntula.
spare adj. (thin), kovvu, tono; have s. time, okweteesa, okwessa.
spare v., okwesaasira, okwesonyiwa; I can't spare youany, siyinza kukuwaako.
sparing be, okukekkereza.
spark n., ensasi, ekiyonga; throw off s., okubaluka.
sparkle okumasamasa, okwakaya kana.
sparrow enkazaluggya.
spatter okumansira.
speak okwogera, okugamba. s. about, okwogerako. s. loudly, okwogerera waggulu, okuleekaana. s. languidly, okugolooma. s. up, okuvumbula eddoboozi, okuvumbula obulago. s. very fast, okusabiiliza (ebigambo). s. roughly, okuboggola, okukaytika.
speaker omwogezi.
spear effumu, ekkabi, ekyanga, ekkobba.
spear v., okufumita, okusabaggula, okusogga; s. fish, okuswaga.
specie effeeza.
species engeri, ekibala.
specimen use nna, q.v.
speck akasirikitu, akakyu, akakoloboze.
speckled a mayenje, a bujagijagi.
spectacle ekyerolerwa.
spectacles gaalubindi.
speech enjogera, ebigambo, e ??ombo.
speed embiro; make s., okw anguwa, okuddukanako.
speedy a mbiro.
spell n., eddogo j put s. on, okuloga; take s. off, okutambulula.
spell v., okugattulula.
spend okumalawo;
spendthrift nnabyejeeguula.
spent adj., koowu.
spew okusesema, okutanaka.
sphere (of work) omulimu.
spherical ekulungirivu.
spicule eggimbi, empunta.
spider nnabbubi.
spike omuwunda, ekyuma ekisongovu, eriggwa.
spill v.tr., okuyiwa, okuyuwa; v.i., okuyiika, okulunduka.
spin v.i., okwekulungula; v.tr. (top), okubonga; (cloth) okulanga.
spinal cord enkizi.
spindle omuti ogulanga.
spine (backbone) omugongo; (thorn) eriggwa.
spirit omwoyo; (of dead) omuzimu; Holy Spirit, Omwoyo Omutukuvu, Mwoyo Mutuukirivu.
spirt v.i., okutiiriika, okusuuluula.
spit n., ewuuma.
spit v., okuwanda amalusu, okufujja; okuwandula.
spite ettima, enge, effutwa.
spiteful a ttima, a nge.
spittle amalusu.
splayfooted a mbaliga.
spleen akataago, ekikulumu; en larged s., akabengo.
splendid lungi nnyo.
splendour ekitiibwa, obulungi.
splice n., ekiyungiro.
splice v., okuyunga.
splint n., akannyo.
splinter n., akati, akabajjo.
splinter v.tr., okwasaayasaamu.
split v.i., okwatika, okukutuka, okulyebuka.
split v.tr., okwasa, okubajjula; (plantain stems) okugogombola, okuwoolera.
splutter (of fire) ebbugabuga.
spoil n., omunyago; (of hunt) omuyiggo.
spoil v.i., okwonooneka, okugwe nyuka, okuvunda, okugaga, okubola.
spoil v.tr., okwonoona, okubiita (child).
spokesman 0mwogezi.
sponge ekyangwe, ekisuumwa, ekigogo; s. for dead body, essuumwa; metaph., akakokobe, omugulungu, ekinyinyiisi.
sponsor omuyima; stand s., okweyimirira, okuzaala.
spontaneous fire nnakibengeyi.
spontaneously do, okweteba, okw ettula, okwejuuba; go s., okwetwala.
spoon ekijiiko; (wooden) akakaayi, omulawo; (of leaf) akawujjo.
sport n., omuzannyo, okuzannya.
sport v., okuzannya.
sportive a muzannyo; rel. of v. okuzannya.
spot ebbala, eggondo; (of dirt) ekko; (blemish) akamogo.
spot on the, bukutuka.
spotted a bujagijagi, a bibalabala, a bumya, butembetembe.
spouse omugole, omukyala; omusajja, bba.
spout v.i., okutiiriika, okusuuluula.
sprain v., okumenya, okuwogola; be sprained, okuwogoka.
sprawl vide entalama.
spray v., okumansira.
spread v.i., okubuna, okulanda; (people) okujanjaala, okwala; (water) okwalaala, okutumbuka.
spread v.tr., okwala, bkwanjuluza, okwanja, okusasira.
sprig akati, akatabi.
spring n. (water), ensulo, oluzzi; (of trap) emmanduso.
spring v., okubuuka; (rise of river) okusibuka; (arise from) okusinziira. sprinkle, okumansa, okumansira, okusammula, okumamirirako, okutabira, okuvubiikiriza.
sprout ensibuka.
sprout v., okusibuka okuloka, okumeruka, okutojjera, okututunuka; (of hair) okufumitira.
spue okusesbma, okutanaka.
spur eggindu.
spur v., okukubiriza, okufukuutirira, okwasira.
spurn okugoba, okusamba.
sputter okuvulungutana (of speech).
spy omukessi.
spy v., okuketta, okulenzalenza.
squabble n., oluyombo.
squabble v., okuyomba, okukwa kwalikana.
squall n., kibuyaga.
squall v., okubaaluuka, okukaaba ennyo.
squander okusaasaanya, bitisere bya, okudiibuuda; be squandered, okusaasaana, okusereba.
squash okubetenta, okutogonyola, okusekulasekula, okubebeetaza; be squashed, okubebeetala.
squat v., okusutama, okusundaala, okutalama.
squeak v., okukaaba.
squeeze okunyigiriza, okutogonyola, okuwowojja, okumilma; s. out, okukamula; s. through, okuwagaanya.
squint n., endali, empujjo.
squint v., okuba n'endali, okutunula ekisooso, okutunula mpulunkanya.
squirrel enkerebwe.
squirt v.i., okutiiriika.
stab okufumita, okufumita bukwata.
staff omuggo.
stagger v.i., okuzunga, okutagatta, okujenjeera, okutagalimba.
stagger v.tr., okusamaaliriza; be staggered, okutunula mpwangali; okusamaalirira.
staggering n., enzimire.
stain n., akamogo, ekko, ebbala, ekibambya.
stain v., okwonoona.
stainless longoofu, tukuvu.
stairs amadaala.
stake n., omuti, enkondo.
stake v., okukuba zzaala.
stale adj., kadde, rel. form, suzeewo.
stale adv. (of smell), bulaala.
staleness obukadde.
stalk n. (of flower), ekiti, akati; (of maize) ekisoolisooli; vide ekikolo komba.
stalk v. (in hunting), okwekobya, okusooba.
stalwart a maanyi, a ggume.
stamina amaanyi, e'ggume.
stammer v., okunaanaagira, okubujjabujja.
stammerer omunaanaagize.
stamp n. (postage), sitampu.
stamp v., okusamba, okusambirira.
stampede okusaasaana, okudduka.
stanch okuziyiza omusaayi, okukaza omusaayi.
stanch adj., esigwa.
stand v.i., okuyimirira. s. up, okugolokoka, okuyimuka. s. fast, okunywera, okugumiikiriza. s. on head, okwefuula, okwesimba nnakakongo, okusimba omutwe, okwevuunika. s. on tiptoe, okukangalala.
take one's s. okuyima. be s. offish, okwewala.
stand v.tr. (put up with), okugumiikiriza, okusobola.
standard n., ebendera.
staple adj., kulu, a bulijjo.
star emmunyeenye, nnabaliwo, kibonoomu.
stare v., okwekaliriza amaaso, okutunula kimaka, okutunula oluusooso, okusamaalirira, okwetunuza.
stark (naked) adv., bukunyegere.
starling omunyuli, enkwenge.
start n. (origin), ensibuko.
start v.i., okwekanga, okwegugumula; (on a journey) okusitula.
start v.tr. (begin work, etc.), okutandika, okwalika.
startle v., okukanga, okutiisa, okusisiwaza; be startled, okwekanga, okwesisiwala, okwegugumula, okumagalala.
starvation enjala.
starve okufa enjala.
starveling omuyala.
state n., embeera; (by nature) obuwangwa; (nation) eggwanga.
state v., okugamba; s. a case, okusimba ensonga.
stately a kitiibwa.
statement ekigambo.
stature obuwanvu.
statute etteeka.
stay okubeera; s. a long time, okubooba.
stay v.tr., okuziyiza.
stayathome embutanta.
steadfast enkalakkalira.
steal v., okubba, okupakula; s. along, okusooba.
stealthily (come or go) v., okujooma, okukwetuka, okusolima, okusoonooka.
steam n., omukka.
steamer emmeeri.
steed embalaasi.
steel ppuwa.
steep adj., wanvu.
steep v., okunnyika, okunnyulukusa.
steer okugoba, okulu??amya.
steersman omugoba.
stellar a mmunyeenye.
stem (of tree) enduli; (of plantain) omugogo; (of mushroom) enkonda; (of flowers, etc.) ekiti; (of maize) ekisoolisooli.
stem v., okuziyiza.
stench n., okuwunya ekkalalume.
stentorian a bulago bunene.
step n., eddaala; (footstep) ekigere, enswagiro; (gait) entambula.
step v., okugenda, okutambula.
step-brother or step-sister omubbeere.
sterile vide barren,
sterility obukalu (land only).
sterilize (medically) okusibaga.
stern adj., kambwe.
stern n., ekiwenda, ekirumba; astern, ennyuma.
sternmost enkomerero.
stethoscope ekiwuliriza.
steward omusigire, omuwanika.
stewardship obusigire, obuwanika.
stick n., omuggo; (cane) oluga; (iron shod), omuwunda; (hooked) ekkongolijjo.
stick v.i., okubereesera, okukwata; (in mud) okwetubika; s. at (keep on), okunnyikira; (fail) okulemera; s. up, okukikinala.
stick v.tr., okusiba, okukwasa; s. in, okuvumbeeza.
sticky a masanda.
stiff gumu, kakanyavu; be s. (limbs, etc.), okugogbjjana.
stiffen okukakanyaza.
stiffness obukakanybvu; (of limbs) nnakanyama.
stigma ensonyi.
stiletto empiima, ekkato.
still conj., naye; adv., vide kya.
still be, okutuula obutuuzi, okuteeka, okubondeera.
still v.tr., okukkakkanya, okutereeza,
stillborn sowole, sogabe.
stilt akayungo.
stimulate okukubiriza, okufukuutirira.
sting it., erinnyo.
sting v., okunywanywagala; (bee, etc.) okuluma, okwokya; be stung, okubutuka.
stingy kodo; vide mulenganda; be s., okufutaafuta, okusuuniika; be come s., okukodowala.
stink n., ekkalalume, okuwunya obubi.
stink v., okuwunya obubi, okucuuma; cause to s., okucuncumula. stipend, omusaala.
stipulate okulagaana; s. for, okulemera.
stir okutabula, okugoya; (fire) okuseesa; s. up > (mob), okusasamaza, okusaanuula; (dust.) okufuumuula; (mud) okufuukuula; (quarrel) okuwakankula ennyombo.
stitch n., entunga; (in side) ekisonga, ekifumu, akasaale.
stitch v., okutunga, okusatta, okusona.
stock n. (of gun), ekigala.
stockade ekigo, ebbooma.
stocking enkampa, sitookesi.
stocks envuba.
stolid a kikuuma.
stomach olubuto, enda.
stone n., ejjinja; vide ekisibosibo.
stone adj., a mayinja.
stone v., okukuba amayinja; vide enkwangu.
stool entebe.
stoop okukootakoota, okuvuunama, okukutama; vide okubendabenda, okusensera.
stop v.i., okukoma, okwesittala, okusikattira; (remain) okubebra, okutuula; (rest) okuwummula; (of watch) okusirika.
stop v.tr., okuziyiza; (leak) okukuutiza; (close) okuziba; be stopped, okuziba, okuzibikira; (ears) okuvumbeera, okuzindaala.
stop n. (point of stopping), amakoma
stoppage ekiziyiza.
stopper ekizibikira.
store n., eggwanika.
store v., okutereka.
storied two, kalinaabiri.
stork enkoonamasonko, ennundansige, ensombabyuma.
storm kibuyaga, enkuba,
storm okuboggola, okuyomba, okukalamuka.
story olugero, olufumo; vide lie.
stout gevvu; vide lubasi; get s., okugejja.
stoutness obugevvu, ebbuto.
stow okutereka.
straggle okusemba.
straggler omusembi.
straggling vide okulandiza.
straight golokofu, a masadde; be s., okugolokoka, okulaliira; go s., okulu??ama.
straighten okugolokosa; (edge) okukwanya; (oneself) okukotaamulukuka.
straightforward a mazima, golo kofu.
straightway amanguago; vide okulambika.
strain v. (lighten), okuleega, okutega; (liquids) okusengejja, okugenekera; be strained (muscle), okumyuka.
strainer ekisengejja, ekitaliri.
strait n., omukutu, omuvo, akanyigo; (difficulty) ekibamba.
strand n. (of sea), olubalama; (of rope) ekiba.
strand akasigaza.
strange genyi, a kitalo.
stranger n., omugenyi, munnaggwa nga.
strangle okutuga.
strap olukoba.
strapping be, okusituka.
stratagem amagezi, olukwe.
straw essubi ly'e??aano; (for drinking through) ekituntugulu, oluseke.
stray okukyama, okuwaba, okubula.
stream omugga; (of people) vide okusombojja.
street olubu, oluguudo.
strength amaanyi, endasi.
stretch v.tr., okuleega, okutalika, okutege, okugolola; (logs) okulambiikiriza, okulannama; s. out for, okukunuukiriza.
stretcher olunnyo.
strew okusasira; be strewn about, okufumbika.
strict kambwe, a maanyi.
stride v.., okutanda; take long s., okunyabnyuuka.
strife n., oluyombo, empaka, oluyoo gaano, olutalo.
strike okukuba, okubaalinga, okukoona. s. a light, okukoleeza ekibiriiti. s. dead, okutirimbula. s. a tent, okusimbula eweema,
string n., ewuzi, ekyayi; (of harp) akalere, akatomyo; (of people) olukalala, omuyeeye.
string v., okutunga.
stringent a maanyi.
strip n., akayuuyo, ekipaapi, omutanda.
strip v.i. (undress), okwambula engoye.
strip v.tr. (harkcloth tree), okusubula, okuyimbula; (leaves) okumenyeza; (skin) okuyubula; (thatch) okusereekulula; (grain of maize) okukongola; (rib of plantain leaf) okuyubuluza.
stripe n., ekiwuuga; (weal) omuzizi.
striped a lubombwe, a luyina, a magabo.
stripling omuvubuka.
strive okulwana, okufuba, okuwakana.
stroke v., okuweeweeta.
stroll okubaalabaala, okutaalataala, okwesiira, okulemba.
strong a maanyi, gumu, ka; (of flavour) ka, vide lukalabule.
stronghold ekigo.
strongly ddala, nnyo.
strop ekibalangulo.
struggle n., olutalo.
struggle v., okulwana, okwevunvubika, okufunvubira, okugagalana, okubabbatta, okubakana; s. into (garment), okubambalika.
strut v., okugaaga, okweryanya, okwesimbiriza, okwejengisa, okwejolya.
strychnia plant oluwaanyi.
stub toe on okufubetera.
stubble ensambu; root up s., okusambula.
stubborn kakanyavu, a mputtu, a ggwale.
stubbornness e ggwale, emputtu.
stuck get, okulaalira, okuwagama.
student omusomi, omuyizi.
study v., okusoma.
stuff n., ebintu; (cloth) olugoye.
stuff v., okujjuza, okusembekera.
stumble okwesittala, okusinzittuka, okusirittuka.
stumblingblock enkonge, ekisittaza.
stump n., enkonge, ekikondo, enduli, enkolo.
stumpy vide mbidde, nnakimpi ginya.
stunned be, okutalanduka.
stunted be, okuyimpawala, okw ekulira, okukunuuna.
stupefy okusiruwaza.
stupendous vide colossal,
stupid sirusiru; become s., okusiruwala.
stupidity obusirusiru, olunderebu.
stutter okunaanaagira.
stutterer omunaanaagize.
sty (in the eye) akasekere.
style engeri, ekifaananyi; vide empa ndiika, enjogera, entambulire.
stylish (in dress) vide makoda.
subchief omwami omuto.
subdeputy omuwogozi.
subdistrict omuluka.
subdue okumenya, okujeemula, okufuga.
subject (matter) ekigambo; (person) omuntu.
subjection obuddu.
subjugate okuwangula, okujeemula, okumenya.
submit okujeemulukuka, okujeemuka; (endure) okugumiikiriza.
suborn okuvugula, okuliyisa enguzi, okuweerera.
subscription ekirabo.
subsequently oluvannyuma.
subside okuyegaayega, okuteeka; (water) okukka.
substance omubiri, ekintu; (meaning) amakulu; (wealth) obugagga.
substitute n., omusigire.
substitute v., okuteeka mukifo kya. . . .
subterfuge obulimba.
subtle kabakaba, gezi, a magezi.
subtlety obukabakaba, amagezi.
succeed (follow) okugoberera, okuddirira; (inherit) okusikira; (prosper) okulaka, okufuna omukisa.
success omukisa.
successor (heir) omusika; (in an office) rel. form of okuddirira.
succour v., okubeera, okuyamba, okudduukirira.
succulent be, okumunkunya.
succumb okuwangulibwa; (die) okufa.
such adj., use v. okufaanana.
suck (infant) okuyonka; (through reed) okunuuna, okunyuunyunta; s. the cheeks, okulya entama; (s. in noisily) okusolobeza, okuwuuta.
sucker (of plant) vide shoot,
sucking noise make a, okusooza (sign of contempt).
suckle okuyonsa.
sudd ekifuuyi, ekisamba; be covered with s., okwetinda.
sudden a mangu; s. death, okufa okw'ekikutuko.
suddenly bekkwa, bukalaga, kibwatukira, kisabagire, mbagirawo; rise s., okubaguka.
suds ebiyovu.
sue okuwawaabira.
suffer okubonaabona, okugumiikiriza, okulumwa.
sufferer use rel. form of v. foreg. omulwadde.
suffice okumala, okutuuka.
suffocate okubuutikira; be suffocated, okupiikaana.
suffocation ekituyu.
sugar ssukaali.
sugarcane ekikajjo, ekirumbirumbi; one stick of sugarcane, empango.
suicide okwetta; commit s., okw etta, okwettoga.
suit v., okubukala, okutabagana.
suitable be, okugasa, okugwana.
sulk okwerumata, okwewagala, okwekanama.
sulky a kkabyo; be s., okwewagala, okwekanama.
sullen vide sulky,
sulphate of copper omuluutuluutu.
Sultan Ssulutaani.
sum omuwendo; (meaning) amakulu.
sum up v., okubala, okugatta; (in court) okukubira omusango.
summit entikko, obusammambiro, akawaala.
summon okuyita, okukoowoolera.
sumptuous a kitiibwa, lungi nnyo.
sun enjuba; (light of) omusana; hot s., essana.
sunbird akanuunansubi.
Sunday Ssande, Ssabbiiti; (R.C.) Ddominika.
sunder okwawulamu, okukutulako.
sunflower omulenganjuba.
sunless a kikoma.
sunny a musana mungi.
sup okulya.
superabundant yitirivu.
superb lungi nnyo.
superficial a kungulu, a lutentezi.
superfluous yitirivu, a musuusuuba; be s., okusukkirira, okufikka.
superintend okulabirira.
superintendent omukoza, nnampala, omukulu.
superior be, okusinga obulungi.
superpose okubereka.
supine lebevu, a lulembe.
supineness olulembe.
supplant okuyingira mukifo kya. . .
supplanter ssekkadde.
supple be, okuweteka, okugonda.
supplicate okusaba, okwegayirira.
supply v., okuwa, okuweereza.
support v., okusigika, okuwaga, okwegeka; s. oneself on, okwesigama, okwerimba, okwesimba ggiriza; (help) okuyamba, okuzibira, okukwatirira; (endure) okugumiikiriza, okusobola.
suppose okulowooza, okugamba; I suppose, mpozzi.
suppress (emotion) okuzibiikiriza; (facts, etc.) okukweka, okukisa.
suppurate okutana.
supremacy obukulu.
supreme kulunnyo, singa onna.
sure a nkalakkalira; be s., okumanyira ddala.
surely adv., ddala; youwill surely die, okufa olifa.
surely anti,
surety omuyima.
surf amayengo.
surfeited be, okusisiwala, okunyiwa.
surgeon omusawo, omubaazi.
surliness ekkabyo; vide okumimiira.
surmise okulowooza, okuteebe reza.
surmount okuvvuunuka.
surpass okusinga, okukira, okulyamu ensusso.
surplice ekkanzuy'ekkanisa.
surplus ensobi, ensuusuuba.
surprise v., okusisinkanyiriza, okuzinduukiriza; okuwuniikiriza; take by s., okutana, okukanga, okutebya, okugimba; be taken by s., okwejjuukiriza.
surprise int. of s., Esi!
surrender v., okujeemulukuka.
surround okuzungulula, okwetooloola, okutalaaga, okuwumba (aba labe).
survey v., okulengera, okulambula; (land) okukuba mmayiro.
survive okuwona, okuwulunguka.
survivors empulunguse; vide nna munigina.
suspect okulowooza, okulowoolereza.
suspend okuwanika; (from office) okuyimiriza; be suspended, okulengejja.
suspicious be, okubuusabuusa.
sustain okubeezesaawo.
sustenance e mmere, eby'okulya.
swagger v., okukumba, okusuuyaaya, okugaaga, okubaliga, okwedeeya, okwewaga.
Swahili (man) Omulu??aana; (language) Oluswayiri.
swallow v., okumira, okumira obugobo.
swamp n., omugga, akateebe.
swank n., ensako.
swarm n. (of bees), akayuki; (of locusts) ekikuukuulu.
swarm v., okubuyaana.
swarming (of termites) omugano.
swarthy ddugavu.
sway v.i., okuzunga, okwenjeera, okuyuuguuma; v.tr., okuwuuba, okunyeenya.
swear okulayira; s. at, okuvumirira.
sweat n., entuuyo; wipe off s., okwesala entuuyo.
sweat v., okutuuyana.
sweep v., okwera. s. up in hand, okukukumba. s. along (tr.), okufumbiikiriza. make a clean s., okufaakuuza.
sweeper royal, Masiko, nnakyeyo.
sweet adj., woomerevu; be s., okunyuunyuntula, okuwoomerera, okutu??ununa.
sweet potato lumonde, lumonge.
swell n. (dandy), omukomera gw'o musajja.
swell v., okuzimba, okufudumbala, okuyimbulukuka; (of waves) okwekuluumulula, okwesunda; (of limbs) okuwuukiira, okwetukuta.
swelling n., ekizimba; (of limbs) amakajja; (of eyes) nnampwa; (of neck) akasanga; (in ear) akawulukutu; (of fingers) olusomyo; (of cheek) endiga; (of knee) enkana; (of feet) enkenge; (of glands) ensanjabavu.
swerve v., okukyama.
swift adj., angu, a mbiro, a kawewuko.
swiftly mbiro, bunnambiro, kawunguko.
swiftness embiro.
swill v.tr., okwoza; v.i., vide tipple,
swim okuwuga.
swimmer omuwuzi.
swimming (dizziness) akaboyi, kantoo looze, kammunguluze.
swindle v., okuseera, okulyazaamaanya, okucumpacumpanya, okukumpakumpanya, okulyakula.
swindler omulyazaamaanyi, empemmenku, enkucwa.
swine embizzi.
swing v.tr., okuwuuba, okusuuba.
switch n., akaswanyu.
swoon v., okuzirika.
swop okuwanyisa, okugulaana.
sword ekitala, olupanka.
symbol akabonero.
symmetrical vide ekiduuduli.
sympathise okusaasira, okumansa, okukubagiza.
symptom akabonero.
synagogue ekku??aaniro.
synod sinoodi.
synovitis ekkiravvi.
syphilis kabootongo; vide kabere benje, ebikaata, ebiwuukirizi, akabaata, kacuucuuke, ekikindu, oluko nvuba, amaga, amakajja, amawe nange, embaluka, embeteza, empindu, omunnyu, enkana, ensalika, e nnungu. syringe, n., ekitiiriiso.
tabernacle eweema, ttaaberenaakulu.
table emmeeza; turn the tables on, okwevuunulira; t. spoon, ekijiiko ekinene.
tablet ekipande.
taboo a muzizo; be t., okuzira.
taciturn be, okumumunyala, okutundubala.
tack v. (in sewing), okubaga.
tact amagezi, okwegendereza.
tadpole akakulwe.
tail omukira; (of snake) akawuuwo; (of fowl) ekyensuti; t. hair, olusinga, emboobo.
tailor omusonyi, omutunzi.
taint v., okuwunyisa.
take okutoola, okutwala, okuddira, okwemakula. t. away, okuggyawo. t. off, okuggyako, okubereekulula; (clothes) okwambula; (bedding) okwalula; (boots) okunaanula. t. out, okuggyamu; (tooth) okukuula. t. city, okumenya. t. in from drying, okwanula. t. inside, okuyingiza. t. care, okwegendereza. t. care of, okukuuma. t. a walk, okutambulako. t. hold, okukwata. t. off the head, okutikkula, okw etikkula. t. oath, okulayira. t. breath, okussa omukka. t. down, okuwanula; (house) okw abya, okuzimbulula; (tent) okusimbula. t. leave of, okusiibula. t. up, okusitula; (mats) okwalula; (choose) okulonda, okweroboza.
tale olugero, enfumo, olugambo.
talebearer omuloopi.
talent amagezi.
talented gezi, a magezi.
talisman royal, olukisa, olukenge, embajjwe.
talk ebigambo, embobzi, enjogera.
talk v., okwogera, okunyumya, okulojja. t. loudly, okuyoogaana. t. nonsense, okubuyaabuya, t. fast, okujabiriza. t. to oneself, okweyogeza.
talkative a bigambo bingi; vide chatterbox,
talker omwogezi.
tall wanvu, agguufu, gulumivu; vide omukoloddoli, omukolongo.
tallness obuwanvu.
tallow amasavu.
talon olwala.
tame adj., teefu, gonvu; grow t., okugayuka.
tame v., okufuga, okugonza, okujeemula.
tamper with okutogaatoga.
tangent go off at a, okubaama.
tangle v., okuzingazinga, okugo mbeza; get tangled, okwetugga. tankard, ekikompe.
tanner omuwazi w'amaliba, kiyini.
tantalise okukookoonya, okuyina, okuzannyiikiriza.
tap v., okukoona; t. out, okuwummula ( = bore),
taper v.i., okusongoka, okusondo wala.
tapeworm enfaana, oluvunyu.
tarboosh entalabuusu.
tardily mpola.
tardiness oluteererezo.
tardy be, okulwa, okugayaala.
target ssabbaawa.
tarnish v.tr., okwonoona; be tarnished, okupeeruuka, okusiiwuuka, okufuma, okuzigama, okwonooneka.
tarpaulin ekiguniya, ettundubaali.
tarry okulindirira, okulwawo.
task omulimu.
task take to, okunenya.
taskmaster omukozesa.
tassel omujunga, amatanvuuwa, ekituttwa, omuvumbo.
taste n., ekke; t. for, eddoowo.
taste v., okulegako, okuminsa.
tasteful lungi, woomerevu.
tasty adj., a kawoowo, nyuvu; be t., okuwooma, okuseeneekerera.
tatters ebibukutu, obukwina.
taunt ekikiino.
taunt v., okukiina, okukookoonya, okuyeeyereza.
taut be, okwereega.
tax n., omusolo, empooza.
tax v., okusolooza, okuwooza.
tea caayi.
teach okuyigiriza, okusomesa, okuyiza.
teacher omuyiglriza, omusomesa.
teaching okuyigiriza, enjigiriza.
teapot ebbinika ya caayi, ttipoota.
tear n., ezziga; (rent) ekituli.
tear v., okuyuza, okutaagula; t. out (hair), okumaanyuula; t. off, okukooza.
tear v.i., t. along, okupaapiira.
tears shed, okukaaba amaziga; vide ebiyenjeeze, ebiyengeyenge.
tease okukookoonya, okuzannyiiki riza.
teat enywanto.
telegraph n., essimu.
telegraph v., okukuba essimu.
telephone n., essimu.
telescope gaalubindi.
tell okubuulira, okugamba. t. tales of, okuloopa, okuneeneeka. t. a fable, okugera olugero.
telltale omuloopi.
temper obusungu, obulalu, ekkayu; be in a t., okwewagala.
temperament omwoyo.
temperance okwegendereza, okweziyiza.
temperate be, okwegendereza.
temperature e bbugumu.
tempest kibuyaga, enkuba, kiku??unta, omuyaga.
temple (Jewish) Yeekaalu; (heathen) essabo; (of head) ekyenyi.
temporarily maseeneeko; do t., okumala gassaawo.
tempt okukema, okusendasenda, okukwenyakwenya.
temptation ekikemo, okukemebwa.
tempter omukemi.
ten ekkumi.
tenant omusenze, omwesengeze.
tend (carefor) okukuuma, okujjanjaba.
tender v., okuwa, okuwekereza.
tender adj., gonvu.
tenderhearted be, okukwatibwa ekisa.
tenderness obugonvu.
tendon olutegetege, ekinywa, ebikya, omuziisa, olunywa.
tenets okuyigiriza, enjigiriza.
tenor n. (meaning), amakulu.
tent eweema.
tenterhooks be on, okutuula ama tiritiiri.
term (at school) olusoma, ettaamu.
terminus ekigobero.
termite enkuyege; (drone male) enswa, entenga; (warrior) ekkenda; (queen) nnamunswa; for different varieties, vide obuggalamatu, embaala, empawu, amakulubiru, obumpowooko, ense jjere, ennaka, entunda, entakke, ekkonezi.
tern akalerwe.
terra firma olukalu.
terrestrial a munsi muno.
terrible a ntiisa, a nsisi.
terrify okutiisa, okutengula.
territory ensi.
terror entiisa, ensisi, encukwe.
test v., okukebera, okugeza, okuloza.
testament endagaano; (will) eddaame.
testator omulaami.
testicle ebinege, amanege, enjagi, amalonda.
testify okutegeeza.
testimony okutegeeza, obujulirwa.
testy sunguwavu, yombi, a ntondo.
tether okusiba, okusibiikirira.
than conj. not expressed.
thank v., okwebaza, okweyanza; t. you, weebale! pl. mwebale! thank-offering, ekirabo eky'okwebkza.
thanks okwebaza.
thanksgiving = foreg.
thankworthy be, okusaanira okwe bazibwa.
that conj. nti, nga, mbu.
thatch n., essubi (erisereka enju); old t., enkaajumbe.
thatch v., okusereka; vide okusulikira, okusereekerera.
thee ggwe, ku.
theft obubbi.
their abwe.
then conj., ate, awo; vide ko.
then adv., use lyokka, q.v.
there adv., eri, eyo, wali, awo, wo, yo.
there sb. pref., wa.
therein omwo.
they them, bo, abo, ba, ba.
thick nene, gazi, a mubiri munene, a kipempe; (of vegetation, etc.) ziivu; (smoke) vide okuttunka.
thicken v.i., okukwata.
thicket ekisaka.
thickheaded siru; vide simpleton,
thickly speak, okukululiza.
thickness obunene, omubiri.
thief omubbi.
thieve okubba.
thievish be, okuba n'akagalo, okuba n'ekinkumu.
thigh ekisambi; t. bone, bbunwe, ekinjagali, ekkugunyu.
thin kovvu, a lutitti; vide oluyongo yongo; (of paper) abiirivu. become t., okukogga, okukenena, okugejulukuka, okugoogomba, okukondoba, okukundugga, okusoosootoka. be t., okwabirira. to t. out (seedlings), okwabiza.
thing ekintu.
think okulowooza; (meditate) okufumiitiriza; (suppose) okugamba, okusuubira.
third a kusatu.
thirdly eky'okusatu.
thirst n., ennyonta, enkalamata, e??a nzi.
thirsty adj., rel. form of follg., be t., okulumwa ennyonta, okulakasira, okulaakalaaka.
thirtieth a makumi asatu.
thistle ettovu.
thither eyo, eri.
thong olukoba, ekigodo.
thorax ekifuba.
thorn eriggwa, empingula.
thorny a maggwa.
thorough use rel. form of okutuukiriza.
thoroughly ddala.
though nnewaakubadde (nga), ssonga.
thought ekirowoozo.
thoughtlessness akabalali, obutalo wooza.
thousand lukumi; ten t., mutwalo.
thrall omuddu.
thraldom obuddu.
thrash okukuba, okwasanguza, okubattula, okuwa emiggo.
thread n., ewuzi; (of screw) ejjoola.
thread v., okutunga.
threat n., okukanga, ekikango.
threaten okukanga; (of rain) okubindabinda, okuyinda.
three satu; all t., onsatule.
thresh okuwuula.
threshing-floor egguuliro.
threshold omulyango.
thrice emirundi esatu.
throat omumiro, obulago, amalaka.
throb v., okubobba, okutujja, okulasira, okutundugga.
throes (of childbirth) ebisa.
throne nnamulondo, entebe ya ka baka.
throng ekibiina; vide multitude.
throng v.i., okuyigaana; v.tr., okunyigiriza.
throttle v., okutuga.
through mu, use v., okuyitamu, okusowoka; go right t., okugguka; vide okusabika, okutolontoka, okutuukirira.
throughout use v., okubuna.
throw v., okukasuka, okukanyuga. t. away, okusuula, okuyiwa. t, down, okubemula, okutandaggira, okulekula, okuligajjula; (in wrestling) okumegga. t. up (earth), okufukula. t. over shoulder (cloth), okusuulira. thrush, ebbuukamugogo; (disease of infants) engeru, enkuyu.
thrust okusindika, okusindiikiriza; (with spears) okufumita.
thumb ekinkumu.
thump okufuntula, okututula.
thunder n., okubwatuka.
thunder v., okubwatuka, okududuma.
thunderbolt enjota.
Thursday Ssaazide, Olw'okuna.
thus tyo, ti.
thwart eggabi, olubanga, ensizi.
thwart v., okuziyiza.
tibia olulundulunduli.
tick n., enkwa, ekibo.
tick off okutonnyeza; (upbraid) okunenya.
ticket ttikiti.
tickle okunyonyoogera; (animal) okw agiriza; (throat) okusokotta.
tidings ebifa, amagambo, amawulire.
tidy v,, okulongoosa, okugonjola.
tie v., okusiba, okulijja, okumiimuula, okutugga, okugongola, okuyimba. t. a knot, okufundikira. t. tightly, okumyumyula, okutippa.
t. loosely okujenjeeka.
tiff have a, okusoowaana.
tight use nnyo.
tighten okwongera okusiba, okuleega.
tile n., ettegula.
till v., okulima.
till conf, okutuusa.
tillage obulimi.
tilth ennimiro, enkabala.
timber emiti, embaawo.
time n., obudde, ekiseera, enfunda, akakyo, ekisekka; (leisure) ebbanga; (hour) essaawa; (first, second, etc.) omulundi; (times) emirembe, ebiro, ensangi; at a t., kinna . . vide lejjalejja, oku somberera, okusomola; be a long t., okubandaala.
timepiece essaawa.
timid ti.
timidity obuti.
timidly kikingirizi; vide okumoga, okumulula.
timorous ti.
tin n., eddebe, akalebe, omukebe.
tingling ensolosozi, obubalagaze.
tinkle v., okuvuga.
tiny tono nnyo; vide walugungu.
tip n., ensonda, akasassa, akadondi, akasongezo, ettutu; (gift) ekirabo.
tipple okwewuiiga, okukairwuula, okuwawakgula, okwekaawa, okujenga.
tipsy tamiivu; get t., okutamiira.
tiptoe stand on, okukangalala; walk on t., okutambuza obunkenke.
tire v.i., okukoowa, okuggya, okuse??enyuka, okufumbuka.
tire v.tr., okukooya, okukooyesa.
tired koowu, rel. form of v.i. foreg.
tissue paper olupapula olwabirira.
tithe ekitundu eky'ekkumi.
tittle . tonnyeze.
titter okusekaaseka, okufeenyerera.
to e, ku.
toad ekikere.
toast v., okwokya, okusiriiza.
toast n., omugaati omwokye.
tobacco ttaaba, taba. t. pipe, emmindi. t. pouch, entago. false t., ssetaaba. fill a t. pipe, okuganga.
today leero.
toddle okubambaga.
toe akagere, big t., ekigere ekisajja, little t., nnasswi.
together awamu; vide okutaba.
toil n., emitawaana, omulimu.
toil v., okutawaana, okulasana, okukola ennyo.
token n., akabonero, omusingo.
tolerate okugumiikiriza, okusobola.
toleration okugumiikiriza.
toll empooza, ekituuza.
toll v., okukuba ekide.
tomato ennyaanya.
tomb amalaalo, ekiggya.
tomorrow jjo, enkya; t. morning, kumakya.
tone eddboobzi.
tongs nnamagalo.
tongue olulimi.
tonguetie (in infants) akanyaata.
tonic herbs (put in bath) amagejjo.
tonight ekiro kino,
too adv. (also), era; (excessive) vide okuyinga, okuyitirira.
tooth erinnyo, eggego, essongezo.
toothbrush omuswaki.
toothless a kibungu.
toothpowder ensenyu.
top entikko, ensonda; (of trees) omusa, akasanso; on the t., waggulu, kungulu; on t. of, kunguluku. . ., wagguluwa. . . .
toper lujuuju.
topheavy be, okugulukira.
topmost komererayo waggulu.
topple okugalanjuka, okuwalannuka.
torch omumuli.
torment ekibonyoobonyo.
torment v., okubonyaabonya.
torn abifu, kutufu, yulifu, sensuse, atiikirivu; be t., okwabika, okukutuka, okusensuka, okuyulika.
tornado kibuyaga.
torrent mukoka; in a t., julujulu; vide okufukumuka, okutokomoka.
tortoise enfudu; t. shell, ekiwaawo.
torture okugugumbula, okugujula.
toss v.tr., okusuula, okukasuka; t. about, okusuukunda; t. head, okunyeenya, okumaguka; (with the horns) okusena.
total n., omuwendo omugatte.
totem omuziro, akabbiro.
totter okubambaga, okuyuuguuma, okuzunga, okuyenja, okukunkuna, okunnyulula, okutagalimba, okutagatta.
touch v., okukomako, okukwatako; (reach) okutuukako.
touchy a ntondo, a ntoozo.
tough kalubo, gumu, kapye; be t., okukaluba.
toughness obukalubo.
tour n., olugendo, olukyaia, okulambula.
tourist omutambuzi, omutambuze.
tow v., okuwalula.
towrope endigo.
toward feri; use gyali, etc.
towel e ttawulo, ekitambaala, ekiwero.
tower n., ekigo, omunaala.
tower v., okugulumira, okutumbira.
town ekibugi.
toy eky'okuzannyisa.
trace v., okuziga.
trachea omumiro.
trachoma obulangula.
track n., ekkubo, oluwenda, ekikuute, omugendo, omukululu, omukwekwe, ebigere.
track v., okuziga, okulondoola, okugoba ebigere.
trade n., obuguzi, obusuubuzi.
trade v., okusuubula, okutunda.
trademark olusamba.
trader omusuubuzi, omutunzi.
tradition obulombolombo.
traditional a bulombolombo.
traduce okuwaayiriza, okulyolyoma.
traducer omuwaayirizi.
trail n., ekisinde, omukwekwe, obuwufu, olunaanu, omukululu, omukwesese.
trail v., okukulula.
train n,, ggaali y'omukka, leerwe.
train v., okuyigiriza, okwola, okugunjula; (animals) okubangula.
trainer omuyigiriza.
traitor ow'enkwe.
trammel n., ekizikiza.
tramp n. (wanderer), omudaazi, omutambuze; (sound of feet) ekirinni muko, omusinde.
tramp v., okutambula.
trample on okulinnyirira, okusambirira, okusambajja.
tranquil teefu.
tranquillity obuteefu, emirembe.
transfer okuwaanyisa, okujjulula.
transfigure okuwaanyisa, okukyusa, okufuusa.
transfix okufumita, okufumuggula.
transform okufuusa, okukyusa.
transgress okusobya, okwonoona.
transgression okusobya, okwonoona, ensobi, ekyonoono.
transgressor omwonoonyi.
transient a kiseera, si a lubeerera.
translate okukyusa, okuduuma.
transmit okuweereza.
transparency obutangaavu, obwa birivu.
transparent be, okutangaala, okw abirira.
transpire okusansuka.
transplant okusigula, okubutula.
trap n., omutego, ekigu, omugomo, olutayo, ekisuwi, ekkolero, olusoggo, omuya, akamasu, ekidikya, ekigembe.
trap v., okutega.
trash ebisasiro, essanja.
travail okutawaana, okulumwi okuzaala.
travel n., e??endo.
travel v. okutambula;, t. rapidly, okupaapiira.
traveller omutambuze.
traverse okuyitamu.
tray olubaawo, endiiro; winnowing t., olugali, ekiwewa.
treacherous a nkwe.
treachery olukwe.
tread emisinde, enswagiro.
tread on v, okulinnyako, okulinnyirira; t. on one's corns, okukosa.
treason olukwe.
treasure obugagga, ekkula, amakuti.
treasurer omuwanika.
treasury eggwanika, enkuluze.
treat v., okukola; t. well, okusaanira; (sick case) okuganga, okujjanjaba.
treaty endagaano.
tree omuti.
trellis olukabazzi.
tremble okukankana, okutengeeta, okutintima.
tremendous nene nnyo; vide colossal.
trench n., olusalosalo, olunnya, oluwangiwangi.
trepidation okukankana.
trespass n., ensobi, ekyonoono.
trespass v., okusobya, okwonoona, okuyitirira; vide intrude,
trespasser nnabugwamu; rel. form of verb for intrude,
trial (legal) okusala omusango, okuwoza; (test) okukema.
tribal a ggwanga; t. marks, enjola, enjokyo.
tribe e ggwanga.
tribute omusolo.
trice in a, amangu ago, bekkwa.
trick n. (score in game), ekkwiri.
trick v., okucumpanyacumpanya, okulyazaamaanya.
trickle olusununu.
trickle v., okukulukuta.
trifle n., ekigambo ekitaliimu, bya ddoledole, akakerenge, akanyiikuuli, ebyatere.
trifle v., okuzannyazannya, okw egayaazagayaaza.
trigger emmanduso, oluwero.
trill v., okugegenga.
trills n., ebisoko.
trim v., okulongoosa, okukomola (wick).
trip n., olugendo olutono.
trip v.i., okwesittala.
trip v.tr., okwesi ttaza, okusiba enkalu, okusiba akakaayi, okusiba ekkoligo.
tripod enkandaggo.
triumph n., okuwangula, ekivvulu.
triumph v., okuwangula.
troop n., ekibiina, ekitongole.
trot okukwejemba, okukutakkuta, okusattira, okutyagira, okusennye nta.
troth plight one's, okulayira.
trouble it., ennaku, obuyinike, obulemu, obwemi
trouble v.i., okutegana, okweralii kirira, okwefulukuta, okukulubana, okutagala, okuteerukana; be in t., okulaba ennaku.
trouble v.tr., okuteganya.
trough ekibanvu, olutyatya.
trousers empale, sseruwale, endabada.
truculence obukambwe, obukaali.
truculent kambwe.
true mazima.
truly ddala, mazima, nnyini, weewaawo, mawangwa.
trumpet n., e??ombe, ekkondeere.
trumpet v. (of elephant), okwana.
trumpeter omukondeere.
truncated (limb) ekikunku.
trundle okuyiringisa.
trunk (of tree) enduli; (of elephant) omukono; (of corpse) ekiwuduwudu; (box) essanduuko.
trust 11., obwesigwa.
trust v., okwesiga, okweyabiza, okwessa.
trustworthy a mazima, esigwa.
truth amazima.
truthful a mazima, talimba.
try v., okugezaako, okugezaamu, okukema; (compare) okugeza, okugeraageranya; t. on, okugezaamu.
trypanosomiasis vide sleeping sickness,
tsetsefly ekivu.
tub eppipa.
tube oluseke; vide ekiwawangulo, omulenge.
tuck in v., okwefungiza, okukindikira; t. up, okufunga, okufungiza; make a t. in sewing, okukugira.
Tuesday Tyuzide, Olw'okubiri.
tuft ekikufiri, omusule, akabooya.
tug okuwalula, okusikaasikanya.
tulip tree ekifabakazi.
tumble n., ekigwo.
tumble v., okugwa, okugalanjuka.
tumbler (glass) ekirawuli.
tumour ekizimba, enkufu, ekkuluba.
tumult akacwano, oluyoogaano, akabaate.
tune it., eddobobzi.
tunic ekkanzu.
turban ekiremba.
turbid become, okwesiikuula.
turbulence akacwano.
turn n., oluwalo, bkisanja; do in t.f okukola empalo, okukola ebisanja. turn, v.i., okukyuka. t. aside, okuwunjuka. t. sour (milk), okukwata. t. on the back, okugalika. t. over, okugalanjuka. t. back, okukomawo, okudda. t. over (as ankle), okubudama. t. up (be found), okuvumbuka. turn, v.tr., okukyusa. t. upside down, okuvuunika, okusulika, okutiiruula. t. right side up, okuvvuunula. t. out, okugoba, okufulumya. t. over in mind, okufumiitiriza. t. inside out, okufuula. t. up (lamp), okuseesa. t. down (lamp), okuddiriza. t. down (of screw), okunyoola.
turtledove ejjiba.
tusk erinnyo; (of elephant) essanga.
tutelary deity omusambwa.
tutor omuyigiriza, omusomesa.
twaddle obusiru; vide obubuyabuya.
twang with a, ekinnyindwa.
twelfth k kkumi na biri.
twentieth makumi abiri.
twice emirundi ebiri.
twig n., akati, akatabi, omusanvu.
twilight akalabiriza bazaana.
twill red, ebendera.
twin omulongo. t. bananas, nnabansasaana. father of t., ssaalongo. mother of t., nnaalongo.
twine n., ewuzi.
twine v., okwezingirira.
twinkle n., okumunyeenya.
twinkle v., okumunyeenya, okutemereza, okumasamasa.
twist v., okuzingirira, okunyoola; be twisted, okugongobala; t. about, v.i., okwegonyaagonya.
twitch v.tr., okusikula.
two biri; t. edged, a bwogi bubiri.
type n., ekyapa; (emblem) ekifaananyi;(kind) engeri.
tyrannical rel.form of v., okujooga.
tyrannise over okujooga.
tyranny obujoozi.
tyrant omujoozi.
tyro omuligo.
udder ebbeere.
ulcer ebbwa; vide kaboole, ekisejja, ekiwuukirizi, kyebaaga, amaddu.
umbilical cord ekitundwe, omulongo, akalira.
umbilicus ekkundi.
umbrella manvuuli, ekijenga, ssemusiya.
umpire omusazi.
unable be, neg. form of okuyinza, okusobola.
unawares vide surprise,
unbaked bisi; vide omwali.
unbar okusumulula.
unbelief obutakkiriza,
unbeliever omukaafiiri.
unbidden kyeteeso; enter u., okw eyitiriza; go u., okwegenza.
unbind okusumulula.
unbolt okusumulula, okuggulawo.
unbosom okubikkula.
unburden okutikkula.
unbutton okusumulula amapeesa.
uncertain a kalebule.
unchain okusumulula munjegere.
uncircumcision obutakomolebwa.
unclasp okuta, okusumulula.
uncle kojja; kita omuto; (of king) ssaabaganzi.
unclean si lungi, si longoofu, gwa gwa.
uncleanness obutali bulongoofu, obugwagwa.
unclose okubikkula.
unclothe okwambula.
uncoil okuzingulula.
uncommon a kyetere; ekitali kya bulijjo; be u., okwekerenga.
unconscious become, okuzirika, okupooca.
unconsciousness okuzirika; (ignorance) obutamanya.
uncooked bisi.
uncork okuzibukula, okusaanukula.
uncouple okugattulula.
uncouth kopi, si a mpisa nnungi, nnakifankenyere, ggulu.
uncover okubikkula, okukwekula, okusaanukula; u. oneself, okw eyerula; come uncovered, okubebbuka.
uncultivated (land) ensiko, ettale; be u., okuzika.
undaunted zira, giimu.
undeceive okulimbulula.
undecided be, okusagaasagana.
under wansi wa . . ., mu.
underbred kopi.
underdone bisi; vide half-cooked, okukona.
undergo okulaba, okukolwa.
underground wansi, wansi muttaka.
undermine okusima wansi, okukotoggera.
underneath wansi mu..., wansi wa ...
underrate okunyooma, okugaya.
understand okutegeera, okwete gereza.
understanding amagezi, obukaba kaba; (agreement) endagaano.
undertake okwesibira, okwetema, okutoolera.
undertaking omulimu.
undo okusumulula, okufunduukulula.
undress okwambula.
undulate okusingiisira.
unearth okuziikula, okuvumbula, okwanjuluza.
uneasy be, okusitunkana.
unequalled vide okulabwa.
uneven si tereevu.
unevenness amakongolijjo.
unexpectedly kibanubanu, makutu.
unfailing a nkalakkalira.
unfasten okusumulula, okutuggulula.
unfeeling si a kisa; neg. rel. form of v. okusaasira.
unfix okusumulula, okugattulula.
unflinching gumu.
unfold okwanja, okwanjuluza, okufunyulula; be unfolded, okwanjulukuka.
unfortunate si a mukisa, naku.
unfounded kalebule.
unfriendly si a mukwano.
unfurl okwanjuluza; (sail) okuwanika.
ungenerous si a kisa, kodo.
ungodliness obutatya Katonda.
ungodly tatya Katonda.
unguent amafuta.
unhappy si a ssanyu, naku.
unhook okusumulula, okunaanula.
unimportant vide okusendeka, okutoowala.
uninhabitable (land) enkalajje.
uninhabited (land) olukoola.
unintelligibly speak, okujobojja oba okujoboja.
unintentionally butanwa.
uninvited kyeteeso; come u., okw ebereka; go u., okutwala omuyinoo yino.
union okussa ekimu, emirembe.
unique a kitalo, a kyetere.
uniquely emmommololo.
unit omunwe.
unite okuyunga, okugatta, okutabaganya; be united, okutaba gana, okwegatta.
unity obumu, okussa ekimu, okutabagana.
universal a bantubonna, a buli wantu; vide okubuna, okujanjaala.
universe ensi zonna, ebitonde byonna.
unjustly act, okukola mbyone.
unkind si kisa, kakanyavu.
unlace okusumulula, okutuggulula.
unlade (ship) okusiikulula.
unlawful a muzizo.
unlearn okuyigulula.
unless wabula.
unlimited ngi nnyo, use v. okukoma in neg. form.
unload okutikkula; (ship) okusiikulula; (gun) okusindulula.
unlock okusumulula ekkufulu.
unloose okusumulula, okuta, okuyimbula.
unlucky si a mukisa, naku.
unmannerly si a mpisa nnungi; kopi.
unmarried a busa, omuwuulu.
unmerciful use okusaasira in neg. rel. form.
unpack okusumulula, okuggyamu.
unpeg okubambula.
unpick okutungulula, okusattulula, okuwundulula.
unprepared vide n'ekisubi kuliiso.
unravel okuzingulula, okutuggulula, okulangulula, okusambulula, okusaggulukuka, okusala ggoye.
unrefined ggulu.
unrelenting kakanyavu; use v. okusaasira in neg. rel. form.
unremitting nyiikivu.
unrighteous tali mutuukirivu.
unrighteousness obutali butuukirivu.
unripe bisi; vide a kibogwe.
unrobe okwambula.
unroll v.i., okunyoloka; v.tr., okuzingulula.
unruly be, okujanjaala.
unsaddle okutanduukulula.
unsay okugambulula.
unscrew okuggyamuemisumaali.
unseal okubembula.
unseasonable a nkiramwaka.
unseemly act, okwepaatiika.
unsew okutungulula.
unshaven patch ejjoba, ekisunsuli.
unship okusiikulula, okuteekulula.
unskilful si a magezi.
unsociability okuluma emba.
unsound vundu, a kalogojjo.
unstable lebevu; vide omuyuuganyi.
unsteady be, bkwetengerera, okugulungujja.
unstitched come, okutungulukuka, okusattulukuka.
unstop okuzibula, okukagula.
unstring okuleegula; come unstrung, okusolokkana.
unthreaded okuwuluttuka.
untidy be, okwevulunkanya; vide omugogolo.
untie okusumulula, okutuggulula, okufunduukulula, okubagulula; come untied, okusumulukuka, okusumuttuka, okutuggulukuka.
until okutuusa lwe. . . .
untimely born, sowole.
untrue si a mazima, limba.
untruth obulimba, ekisalaganyi.
untruthful limba, si a mazima.
untwine okuzingulula, okulambulula.
untwist okuzingulula, okuvootoola, okulangulula; come untwisted, okusansulukuka, okusattulukuka, okuzingulukuka.
unusual si a bulijjo, a kitalo.
unveil okubikkula.
unwell lwadde; vide nkenyera.
unwieldy nene nnyo, zito nnyo; vide omuzinzi.
unwillingly lwa buyingirwa.
unwind okuzingulula; (bandage) okusabuukulula; come unwound, okusansulukuka, okusattuuka, okusabuulukuka.
unwisdom obusiru.
unwise si a magezi, siru.
unwrap okuwumbulula, okusumulula, okusabuukulula; (food from leaves) okusoosootola.
unyoke okusumulula.
up adv., waggulu; vide okwambuka.
up prep., use v., okulinnya, okw ambuka;
up to now na guno gujwa, nnakuno, nnazikuno.
upbraid okunenya, okubuulirira.
upon ku. . ., kunguluku. . .
upper a waggulu; vide akatunnumba.
uppish be, okwekuluntaza, okw ekuza.
upright adj., a mazima, tuukirivu; a busimba.
upright adv., busimba, bulanga; set u., okusimba; stand u., okutereera, okukotaamulukuka, okukutaamulu kuka.
uprightness amazima, obutuukirivu.
uproar akacwano, oluyoogaano, aka baate, olubiika; make an u., okuyoogaana; be. in an u., okusasamala.
uproot okusimbula, okujjira, okukoola, okusaayirira, okusigula, okusiguukulula.
upset okubundula, okuvuunika, okuliga, okusulinka; (liquids) okuyiwa.
upset v.i, okwedoma, okulenduka; (liquids) okuyiika
upshot enkomerero.
upside down turn, okusulika, okutiiruula, okuvuunika.
urbane lungi, a kisa.
urchin akalenzi.
urethra akanyinyi.
urge okukubiriza, okwasira, okw amira; okubuga; (entreat) okwegayirira.
urinal ekinnyaalo.
urine enkali.
urticaria ekirogologo.
use v.tr., okukoza; u. sparingly, okukekkereza; be of u., okugasa, okuganyula.
useful use rel. form of v. okugasa; make u., okuganyula.
useless vide omulangaasira; become u., okufa.
usher in okwanjula, okuyingiza.
usual a bulijjo, tera okulabika.
usually do, okutera.
usurious use v. okuseera in rel. form.
usurp okunaayira, okuwa??ama, okwetulinkirira, okwetumiikiriza.
usury obuseezi.
utensil ekibya, ekikompe.
uterus nnabaana.
utilise okukoza.
utter v., okwogera, okwatula.
utter adj., use ddala.
utterance ebigambo, okwogera.
utterly ddala, togge.
uvula akamiro, akasondamumiro.
vacancy ekifo, ebbanga.
vacant fulukwa, ereere; be v., okwangaala; look v., okulolobala.
vacate okuleka, okuvaamu.
vacation okuwummulu.
vaccinate okusala emikono (okuziyiza kawaali).
vacillate okusagaasagana, okugala ngatana, okuekkiriranya, okuttaaga n'aga.
vagabond omutambuze, omudaazi.
vagina emmana.
vaginitis ekyalaalo.
vagrant ekireebereebe, emmomboze.
vain a malala, rel. form of v. okw enyumiriza; (foolish) siru; be v,, okwenyumiriza.
vain in, bwereere, busa, bekkotoggo, bireebwe, bukumbu; go in v., okugubagguba.
vale ekiwonvu.
valediction okusiibula.
valet omuweereza, omulenzi.
valiant zira; be v., okufu??ama.
valid kakafu, tuufu.
validity obutuufu, obukakafu.
valise ensawo.
valley ekiwonvu.
valorous zira.
valour obuzira.
valuable a muwendo.
valuables amakula.
valuation okusala omuwendo.
value omuwendo.
value v., okulamula omuwendo, okusala omuwendo; (prize) okwagala.
vanilla omulondo oba omulondo.
vanish okubula.
vanity okwenyumiriza.
vanquish okuwangula, okugoba.
vapour omukka, olufu.
variance oluyombo, empaka.
variegated a mabala, tobeke, a langi; vide okutobeka, okutolobojja.
variety enjawulo; (sort) engeri.
various lala na lala.
varnish v., okusiigako amasanda.
vassal omuddu.
vast nene nnyo; vide colossal,
vastly nnyo nnyini.
vat emmanvu, ettogero.
vault (roof) akasolya; (grave) entaana.
vault v., okubuuka.
vaunt okwenyumiriza.
vegetables enva, ebikagga, emboga, etc.
vegetation omuddo.
vehemence amaanyi.
vehement a maanyi.
vehemently n'amaanyi.
vehicle e ggaali.
vein omusuuwa.
velocity embiro.
vend okutunda.
vendetta endibu.
vendor omutunzi.
venerate okussaamu ekitiibwa.
vengeance take, okuwalana eggwa nga, okuwoolera eggwanga.
vengeful a ggwanga, a ttima.
venom obusagwa.
venomous a busagwa, a kkalwekkalwe.
vent n., ekituli.
venture okugezaako, okwa??anga, okwetantala.
venturesome be, okwetunda, okweyinula.
veracious a mazima.
veracity amazima.
veranda abbalaza, olubalaza.
verbal a kamwa.
verbose a bigambo bingi.
verbosity okwogera ebigambo ebingi; vide chatter,
verdict give, okusala.
verdigris oluwugge.
verdure omuddo.
verdureless (place) ekiwalakate.
verge ebbali, enjegoyego.
verify okukakasa.
verily ddala, ngenye.
veritable a mazima.
verity amazima.
versatile a dangu.
verse olunyiriri.
versicle akanyiriri.
vertebra ettembe, ensengere.
vertically bulanga.
vertigo kantoolooze, kammunguluze.
very nnyo, ddala; also ideophones like ggulugulu, kaalaala, kabogo, kaakaaka, ttukutuku, ccekeceke, ccucucu, ddu, ddudduddu, kazigizigi, kkopokopo, mmyamyamya, mmyumyumyu, ppeppeppe, ssassassa, ssississi, twatwatwa.
vessel ekikompe, endeku; (ship) ekyombo, eryato.
vest effulaano.
vestment ekyambalo.
vesture ebyambalo.
vetch ekisambandege.
vex okunyiiza, okunyiikaaza, okunyiigombya; be vexed, okunyiiga, okunyiikaala, okunyiigomba, okujumba.
vexation okunyiiga, ekinyiigo, emirere mbe, emiroboli.
vial eccupa.
viands eby'okulya.
vibrate okutiribira, okukankana, okupapa, okusaalaala.
vice (wickedness) obubi, ejjiribwa.
vicious bi, kambwe.
victim (sacrificial) ssaddaaka.
victor omuwanguzi.
Victoria Lake, Nnalubaale.
victorious be, okuwangula.
victory okuwangula.
victuals eby'okulya.
view v., okulaba, okulengera.
vigilance okutunula.
vigilant be, okutunula.
vigorous a maanyi, a ggume.
vigour amaanyi, eggume, empapiiro, omuteega, ezzime.
vile bi nnyo.
vileness obubi.
vilify okuwaayiriza.
village ekyalo; vide lubandansi.
villain omuntuomubi; vide rascal,
villainy obubi.
vindictive a ttima.
vindictiveness eggwanga, endibu.
vine omuzabbibu; rubber v., omulemu, nnansaale.
vinedresser omulimi w'emizabbibu.
vinegar omwenge omukaatuufu.
vineyard olusukuolw'emizabbibu.
vintage okukungula emizabbibu.
violate okwonoona, okusobya; (girl) okwata.
violence amaanyi, ettemu, empapala.
violent a maanyi.
violently lwa maanyi.
virago nnambaalaala, nnakafuga.
virgin omuwala atamanyi musajja, embeerera.
virile a ggume.
virility amaanyi, eggume, olusajja.
virtue obulungi, obulongoofu.
virtuous lungi, longoofu, tuukirivu.
visage amaaso.
viscera ebyenda.
visible be, okulabika, okuboneka.
vision okwolesebwa.
visit v., okukyala, okubunga, okulambula; okulanya. v. constantly, okubeyuka, okuseya, okusereggana. make a short v., okubandagala. be on a v., okugenyiwa, okunyegera.
visitor omugenyi.
vitiate okwonoona.
vituperate okuvuma.
vixen (metaphor) omukazi omuyombi.
vizier katikkiro.
vocalist omuyimbi.
vocation omulimu, okuyitibwa.
vociferate okwogera n'eddoboozi eddene.
vociferous a ddobooziddene.
voice eddoboozi, akanyego.
void ereere; make v., okudibya; become v., okudiba.
volcano olusozi olw'omuliro.
volley fire a, okutindikira.
voluble bigambo bingi; be v., okubabuukiriza ebigambo.
volume ekitabo, omuzingo.
voluminous ngi; vide olufulube, olufuubanja.
voluntarily lwa kisa;
vide okw etettula okwetunda.
voluntary (act) kyeyendere.
voluptuary omwegombi.
voluptuous egombi.
vomit ekisesemye.
vomit v., okusesema, okutanaka; be vomited, okutunuka.
voracious a mululu, lulu; eat voraciously, okujujumbula.
voracity omulugube, omutuubo.
vow n., obweyamo.
vow v., okweyama obweyamo oba okweyama obweyamo, okulayira. voyage, n., olugendo lw'okunnyanja.
voyage v., okuyita kunnyanja.
vulgar kopi, ggulu.
vulgarity empisa embi, obuggulu.
vulture ensega.
waddle v., okubaatabaata.
wag v., okunyeenya; (tail) okutenga.
wage ., empeera, omusaala, omukemba; pay w. to, okupokera.
wager v., okusinga.
waggish be, okwekinika.
waggon eggaali.
wagtail nnamunye.
wail v., okukuba ekiwoobe, okuwooba.
wailing ., ebiwoobe, okukaaba.
waist ekiwato; vide olukende.
waistband olwebagyo, olukoba.
waistcoat ekizibaawo ekitono.
wait okulinda, okulindirira; (vainly) okwandaakalala. w. upon, okuweereza. w. a bit! lindako! ogira otuula awo! w. at table, okusumaama. w. over a day, okwosa. lie in w., okuteega. w. about, okuzimbirira.
waiter omuweerbza, omusumaami.
waive okuleka.
wake v.i., okuzuukuka; v.tr., okuzuukusa.
wakeful sit, okutuula busiga.
walk okutambula. w. carefully, okwegendereza.
walk backwards, okwesendasenda. w. slowly, okulemba. w. with difficulty, okubambaga, okuba ttira. w. throwing out legs, okujaagira. w. fast, okweyaka, okweyasa, okwabuka, okweskawuula, okwesekula, okwesika, okwesikula, okwewawaagula, okwewuuba, okwewalakata, okupappuka, okusaabuuka, okusesegguka.
walk n., entambula; (path) ekkubo; (conduct) empisa; go for a w., okutambulako.
walker omutambuze.
wall ekisenge, olusebenju; (city) obugwe.
wallet ensawo.
wallow okwekulukuunya.
wander okukyama, okuseyaaseya, okuseyeggera, okuwambajja, okuleregga, okulalagga; (in delirium), okulogojjana.
wanderer ompiseeyise, empisiiyisi.
want okwetaaga, obwavu.
want okwetaaga, okwagala.
wanton kaba.
war olutalo; great w., olutalo sse matalo; go to w., okutabaala.
ward n. (of prison), ekkomera; vide ezzaaliro.
ward off v., okwewoma, okwegema.
warden omukuumi.
warehouse eggwanika.
wares eby'okutunda.
warfare olutalo, entalo.
warily mpola; use v. okwegendereza.
warlike a ntalo.
warm v.tr., okubugumya, okubuguumiriza; w. the body, okwota (omuliro, omusana).
warm v.i., be w.f okubuguma, okutakata.
warmth n., ebbugumu, akasuususu.
warn okulabula.
warp v.i., okweweta, okugonyoka, okulalambala; v.tr., okuweta, okweweesa.
warrior omulwanyi.
wart ensundo.
warthog engiri.
wash v.tr. (another person), okunaaza; (things) okwoza; w. up (on to the shore), okufumbiikiriza.
washing n., engoye ez'okwoza.
wasp bbumbuzzi, muyizzitasubwa.
waste v.i., w. away (in sickness), okukonvuba, okukoozimba, okuwolongoka.
waste ebisasiro, amasengere.
wasteful be, okujoogoola; vide nnalyambe.
watch n., essaawa; w. of the night, ekisisimuka.
watch v.i., okutunula; v.tr., okukuuma, okutunuulira, okwekkaanya.
watchchain omukuufu.
watchman omukuumi.
water n., amazzi; make w., okunnyaala, okufuka amazzi, okukojoba, okukunkumula omusulo.
water v., okufukirira; (cattle) okunywesa, okwesera.
waterbuck ensama, enjobe.
watercloset ekiyigo, mugwanya.
waterfall ekiyiriro.
waterhen akafubitizi, enfulubiru.
wateringplace ekyesero.
waterjar ensuwa.
waterless awatali mazzi.
waterlily kitengejji, akabbula.
waterpipe omufulejje.
waterpot ensuwa.
watery (insipid) a kajaalaala, okuwutta.
wave 11., ejjengo, essingiisira.
wave v.i., okwewuuba, okuyuuguuma; v.tr., okuwuuba.
waver okubuusabuusa, okusagaa sagana, okufufuggala, okujenguka, okuttaaga n'aga.
wax n., ebisenge by'enjuki; (in ear) envumbo.
way ekkubo; (custom) empisa; (plan) amagezi; make w. for, okusegulira.
wayfarer omutambuze, omuyisi.
waylay okutega.
we ffe, tu.
weak nafu; become w., okuyenje buka, okuyongobera, okunafuwa, okujenjeba, okugangatika, okuyeba.
weaken v.tr., okunafuya.
weakly nafu, yongobevu.
weakness obunafu.
weal omuzizi.
wealth obugagga, ebintu, emmaali, obutitimbe.
wealthy gagga; become w., okugaggawala.
wean okuggya kumabeere; w. too soon, okwosera; be weaned, okuva kumabeere.
weapon eky'okulwanyisa.
wear v.tr. (put on), okwambala; w. out, okukansula.
wear v.i., w. out, okukaddiwa, okuseebenga, okubotoka; w. well, okwesibira.
weariness obukoowu.
weary koowu; become w., okukoowa, okuggya; make w., okukooya, okukooyesa.
weasel eggunju.
weather obudde.
weave okuluka, okulanga.
weaver omulusi w'engoye.
web n. (of spider), engoye za nnabbubi.
wed v.tr. (of matt), okuwasa; (of woman) okufumbirwa; (mutual) okufumbiriganwa.
wedded fumbo.
wedding obugole, embaga y'obugole.
wedge olubanda, empano.
Wednesday Wenzide, Olw'okusatu.
weed n., omuddo; pi. ebirungu.
weed v., okukoola, okukandula.
weedy zise.
week wiiki, ssabbiiti.
weekly a buli ssabbiiti.
weep okukaaba amaziga, okulira, okukoboka.
weeping okukaaba.
weevil akawuka, enjovu, omusontwa.
weigh okugera, okupima.
weight obuzito.
weighty zito, a buzito.
welcome adj., a ssanyu.
welcome v.tr., okwaniriza, okusanyukira.
weld okuyunga, okugatta.
well it., oluzzi.
well adj., lamu, lungi.
well adv., bulungi.
well up v., okutumbuka.
well int., kale; w. done, weebale, kulika, yogaayoga, buswagu.
well get, okuwona, okussuuka, okulamuka, okwekakamula; make w., okuwonya.
well-known atiikirivu.
wench omuzaana.
wend (one's way) okugenda.
west ebugwanjuba.
westerly a bugwanjuba.
wet adj., bisi, rel. form of v. follg.; get w., okutoba, okujojobala.
wet v.tr., okutobya; w. the clothes, okwesona.
wether endiga endaawo.
wet season ttoggo.
whale lukwata.
what? ki? kiki? w. do youcall it? okiyita otya? what is his name? erinnya lye y'ani?
whatever buli with rel. pron.
wheat e??aano.
wheel nnamuziga, ddudumo.
wheel v,, okusindika, okuyiringisa.
wheeze okuyiriitira.
whelp vide puppy,
when inter., ddi? rel., bwe, lwe.
whence wa? rel. gye.
whenever buli lwe. . . .
where inter., wa? rel. gye.
whereas ssonga.
wherever buli gye. . . .
whet okuwagbla, okubangula.
whether obanga, nnandiki.
whetstone ekibangulo, ejjinja eriwa gala.
which inter., ki?
while nga.
whimper okwekaanya.
whip n., kibooko, kibokko.
whip v., okukuba n'olukoba.
whir v., okuvuuma, okuvuuvuuma, okulinnimuka.
whirl okuzunga; v.tr., okuzunza.
whirlwind kibuyaga, embuyaga.
whisk fly, enkinga.
whisker ekirevu; (of cat) obuswiriri.
whisper v., okwogera ekyama.
whistle n., effirimbi, eddenge.
whistle v., okufuuwa oluwa, okufuuwa ekirenge, okufuuwa effirimbi.
whistle v.i., of wind, okuwuuma.
whit akasirikitu.
white eru, eru, erutukutuku; be come w., okutukula, okwamuka.
white ants vide termites,
whiten okutukuza, okwerusa.
whiteness obweru.
whitewash v., okusiiga ennoni.
whither wa? whithersoever, buli gye. . . .
whitlow akadalidali, entunuka.
Whit Sunday Olunakulwa Pentekooti.
whizz v., okuvuuma, okuvuuvuuma.
who inter., ani?
whole tuufu, Iamba, lambirira.
wholesale adv., kizizl; vide okutokomoka.
whoopingcough ekikololo ekiraa kiira.
whore omwenzi.
whose ? 'ani?
why ? lwaki?
wick olutambi.
wicked bi.
wickedness obubi.
wide gazi; w.mouthed, a luta gajjo; w.spreading, a ngalama.
widen v.i., okugaziwa; v.tr., okugaziya.
widow nnamwandu.
widower ssemwandu; become a w., okuwuula.
widowhood obwannamwandu.
width obugazi, omwanjo.
wield okukoza; (brandish) okuwera.
wife omukazi, muka, omukyala; vide kaddulubaale, kabejje, nnassaza; omukazimuggya, omusebeyi;
wife's home eddya.
wild adj. (animals), a munsiko;
(violent) lalu; become wild okubaama, okutaaluuka, okutaama; run w. (garden), okuzika.
wilderness olukoola, eddungu.
wile olukwe.
wilful a mputtu, tengu.
wilfulness emputtu.
wiliness obukaba, amagezi.
will n., okwagala; against one's w., buwaka; (testament) eddaame; make a w., okulaama.
will v., okwagala.
willo'thewisp nnamuyenga.
wily a nkwe.
win (get) okufuna, okulaba; (conquer) okuwangula, okugoba, okumenya olutalo; w. over, okusenda senda.
wince okwesisiwala.
wind v., okunyoola; w. up (cotton), okuzinga; w. self round and round, okweziringirira.
wind n., empewo, kibuyaga; (breath) omukka.
windpipe omumiro.
window eddirisa, ekituli.
wine envinnyo.
winepress essogolero.
wing ekiwaawaatiro, ekiwawa. cooked w. of chicken, ekivu. hit on the w., okukuba butanga. be on the w. of army, okukoobera.
wink v., okutemya ekikowe, okusunyaako; w. at, okubaguliza.
winks take forty, okuwujjaala, okwebaka amavumira.
winnow okuwewa, okukuyeeya.
winnowingtray olugali.
winter ebiro eby'empewo.
wipe okusiimuula, okuttaanya; w. out, okusangula; w. sweat with finger, okwesala entuuyo.
wire n., olunyere; telegraph w., essimu, oluuma.
wire v. (send telegram), okukuba essimu.
wisdom amagezi.
wise magezi, kalabakalaba.
wish okwagala.
wish v., okwagala.
wit amagezi; at one's wit's end, vide okubunda.
witch omulogo.
witchcraft obulogo, obusezi, ettalo.
with na, awamuna.
withdraw v.L, okuvaayo, okweyungula; v.tr., okuggyawo, okujjulula; w. from ashes, okuvumbula; w. a guarantee, okuzaalukuka.
wither v.i., okuwotoka, okuwotookerera.
withered wotofu.
withhold okumma.
within adv., munda.
within prep., munda wa, munda mu.
without awatali
witless siru.
witness omujulirwa; bear w., okujulirwa; call to w., okujulira.
wizard omulogo, omusezi, omuganga, omukakali.
wobble okusagaasagana.
woe ennaku; w. is me! zinsanze! nnyaabula! woowe!
wolf omusege.
woman omukazi.
womb nnabaana.
wonder ekitalo, ekikuuno, ekyama gero oba eky'amagero, ekyewuunyo, makunale; the act of wondering, use inf. of v. follg.
wonder v., okwewuunya, okuwuniikirira.
wonderful a kitalo, a kikuuno.
wonderfully kitalo.
wont n., empisa; be w., okutera.
wood omuti; firewood, enku; (forest) ekibira; (plank) olubaawo.
wooded a miti, bibira.
wooden a muti.
woodpecker enkonkonamuti.
wool ebyoya by'endiga.
woollen vide jjowo.
word ekigambo; (news) amagambo, ebifa; (order) ekiragiro; (promise) okulagaana.
wordy a bigambo bingi.
work n., omulimu.
work v., okukola omulimu; w. very hard, okufaabiina, okufuba; w. way through, okwefubitika.
workman omukozi, omupakasi.
workmanship omulimu.
workshop ekkolero.
world ensi.
worldly a nsi.
worm olusiri??anyi, ekisokomi,enjoka embisi; (intestinal) enfaana, kawuukuumi; cut w., omutemu.
wormeaten be, okuwumba.
wormwood omususa. worn out, kadde, botofu; get w. o., okukaddiwa, okubotoka, okugangatika.
worry v.i., okweraliikirira, okukulungutana; v.tr., okweraliikiriza, okuteganya, okukabiriza, okuke??ente rera.
worse get (illness), okwefuukuula.
worship n., ensinza.
worship okusinza.
worst adj., singa obubi.
worst v., okuwangula, okugoba.
worth n., omuwendo, obulungi.
worth be, okugula.
worthless use v. okugasa in neg. rel. form.
worthy be, okusaana, okusaanira; make w., okusaanyiza; deem w., okugwanyiza.
wound n., ekiwundu.
wound v., okuluma, okufumita.
wounded fumite, a biwundu.
wrangle okuyombagana, okuba bbatta, okutwatwalikana.
wrangle n., oluyombo, empaka.
wrangler omuyombi.
wrap v., okusiba, okusabika, okuwumba.
wrath obusungu, ekiruyi.
wrathful a busungu, sunguwavu.
wreath engule y'ebimuli.
wreck v.tr., okumenya eryato; be wrecked, okumenyeka.
wrench okusika, okusikula, okuwagula.
wrestle okumeggana, okulwana bukende.
wrestler omumegganyi.
wretch omubi, lunkupe.
wriggle okutiiratiira.
wring okukamula; (neck) okunyoola.
wrinkle n., omutaafu, embugubugu, olukanyanya; (in cloth) olufunyiro.
wrinkled be, okufungalala.
wrist ekiseke.
write okuwandiika.
writer omuwandiisi.
writhe okwegolo?oonya, okweziri banga.
writing okuwandiika, empandiika, omukono.
wrong n., obubi, ensobi.
wrong adj., bi, a nsobi.
wrong v.tr., okwonoona, okukola obubi, okusobya, okusalirira aka nywa; be w.,okusoba; vide. okuwuba.
wrongly bubi, mawulu ttundu.
xylophone amadinda, entaala.
yam balugu, kaama, kandi, ekisebe; vide ekigalulira, ekikongo.
yard oluggya; (three feet) yaadi.
yarn ewuzi; tell yarns, okufuma, okukulungula.
yawn ekyayuuyo.
yawn v., okwayuuya; y. noisily, okweyayamula.
yaws kaberebenje, kabootongo ow'akacuucuuke.
yea weewaawo, yee.
year omwaka.
yearly a buli mwaka.
yearn for okwebaga, okwebuga, okwoya, okuyaayaanira, okujula.
yearning okuyaayaanira, amaddu.
yeast ekizimbulukusa, ensiwo.
yell okubaaluuka, okukaaba ennyo.
yellow a kyenvu.
yelp oku?a?ala.
yes weewaawo, yee, kale; (in reply to a call) wangi! wampa! say yes, okukkiriza.
yesterday jjo; day before y., luli, jjuuzi.
yet naye; (still) use kya with verb.
yield okuta, okuleka; (submit) okujeemulukuka, okuwulira, okugonda; (produce) okubala, okuleeta, okuwa.
yielding (weak) nafu, lebevu.
yoke n., ekikoligo; (pair) omugogo.
yoke v., okuyunga, okugatta.
yolk enjuba y'eggi.
yonder eri, eyo, enzivuunuko.
you ggwe, pl. mmwe.
young to.
young be with (animals), okuwaka, okuba n'eggwako.
youngest omuggalanda; vide omwana.
youngster omutoototo.
your o, pl. ammwe.
yourself wekka.
youth omuvubuka, omulenzirenzi, eki juujulu; obuvubuka, obuto.
youthful a buvubuka, lenzirenzi.
Zanzibar Lungujja.
zeal obunyiikivu, obuggya.
zealot omunyiikivu, omuzerote.
zealous nyiikivu; be z., okunyiikira.
zebra entulege.
zephyr obusango.
zest obufubi.
zigzag kyamukyamu; be z., okwenyoolanyoola, okwegonyaagonya, okukyamakyama.